Ұсынылатын әдебиеттер тізімі: 1.Логопедия негіздері. 2017. Дүйсенбаев А.Қ., Балтымова М.Р
2.Логопедия. 2014. Өмірбекова Қ.Қ.
3. Шестакова Е.В. Развитие детей со сложными дефектами для специальности 5В010500 – Дефектология [Электронный ресурс] : Учебно-методический комплекс, Актобе, АГПИ, 2012
3 дәріс: Логопедиялық тексеру технологиясы Жоспар: 1.Логопедиялық тексеру кезеңдері
2.Ерте жастағы балаларды логопедиялық тексеру технологиясы
3.Сөйлеудің әртүрлі бұзылуларындағы сөйлеу терапиясының ерекшеліктері
4. Сөйлеуді тексерудің нейропсихологиялық тәсілі
Логопедиялық емтихан тақырыбы-дамуында әртүрлі ауытқулары бар балаларда сөйлеу және сөйлеу бұзылыстарының қалыптасу ерекшеліктерін анықтау.Логопедиялық тексерудің объектісі-сөйлеу және олармен тығыз байланысты сөйлеу емес процестер.
Индикативті кезең
Анамнезді жинау баланың пренатальды, босану және босанғаннан кейінгі дамуы туралы ата-аналармен әңгімелесу арқылы жүзеге асырылады. Жүктіліктің барысы, ананың өткен аурулары, ата-аналардың тұқым қуалайтын аурулары, жүктілік кезіндегі әртүрлі зияндар анықталады.Чиркина осындай сауалнамалар мен сауалнамалардың бір түрін ұсынады. Ата – аналардың жауаптарынан басқа, логопед міндетті түрде арнайы құжаттарды, ең алдымен медициналық құжаттарды зерттейді. Бұл жерде әртүрлі мамандардың: невропатологтың, педиатрдың, оториноларингологтың, хирургтың, окулистің және басқалардың жұмысындағы сабақтастық маңызды.Әңгіме мектеп жасына дейінгі баламен (3-11 жас) жүргізіледі, оның барысында логопед онымен байланыс орнатады және сөйлеу бұзылысының бастапқы көрінісін жасайды.
Саралау кезеңі
Сөйлеу әрекетінің қалыптасуы көптеген факторлардың өзара әсеріне байланысты екені белгілі:
1. Танымдық процестердің ағымы.
2. Сөйлеу мотор сферасының сақталуы.
3. Есту және көру гнозының сақталуы.
1. Танымдық процестерді зерттеу үшін ойлауды зерттеу әдістері қолданылады: Сеген тақталары (модификацияланған нұсқалар); пирамидаларды, ұя салатын қуыршақтарды жинау; "төртінші қосымша", лабиринттер, жұмбақтар, "күлкілі", дизайнерді жинау, қарапайым математикалық тапсырмалар және т. б.
2. Сөйлеу мотор саласын зерттеу мыналарды қамтиды:
1) бет бұлшықеттерін зерттеу.
2) артикуляциялық аппарат моторикасының жай-күйін тексеру.
3) саусақтардың еркін моторикасын тексеру.
4) жалпы моториканың дамуын зерттеу.
Негізгі кезең-тіл жүйесінің барлық компоненттерін тексеру
(логопедиялық тексерудің өзі)
СӨЙЛЕУДІҢ ДЫБЫСТЫҚ ЖАҒЫН ТЕКСЕРУ
Дыбысты айтуды зерттеудің екі өзара байланысты аспектілері бар (Г. в. Чиркина):
1. Артикуляционный.
Баланың дыбыстардың қалыптасу ерекшеліктерін түсіндіруді қамтиды
сөйлеу кезінде сөйлеу және сөйлеу органдарының қызметі.
2. Фонологиялық.
Ол әр түрлі фонетикалық жағдайларда баланың сөйлеу дыбыстарының (фонемалардың) жүйесін ажыратуын нақтылауды қамтиды.
Дыбысты айтуды тексеру
Сөйлеу дыбыстарын тексеру кезең-кезеңмен жүреді.
1. Оқшауланған айтылымды тексеру.
2. Буындардағы дыбыстардың айтылуын тексеру
3. Сөздердегі дыбыстардың айтылуын тексеру.
4. Сөйлемдердегі дыбыстардың айтылуын тексеру.
2) аспаптық әдістер:
а) шанышқы әдісі;
б) скринингтік аудиометрия әдісі.
а) шанышқылардың көмегімен анықталады
Тыныс алу қызметін тексеру
1. Сөйлеу емес тыныс алу түрі (клавикулярлы, кеуде, диафрагматикалық, аралас).
2. Сөйлеу тынысының сипаттамасы: 3-4 сөзден (5 жастағы балалар үшін), 4-6 сөзден (6-7 жастағы балалар үшін) тұратын фразаны айту нәтижелері бойынша.
3. Сөйлеу тынысының көлемі (қалыпты, жеткіліксіз).
4. Сөйлеу тыныс алу жиілігі (қалыпты, жылдам, баяу).
5. Сөйлеу тынысының ұзақтығы (қалыпты, қысқартылған).
Дауыстық функцияны тексеру
1. Дауыс деңгейі (қалыпты, тыныш, шамадан тыс қатты).
2. Дауыстың тембрі (бұзылмаған, мұрын реңінің болуы, дауысты, саңырау және т.б.).
3. Дауыс шабуылы (жұмсақ, қатты, тыныс).
4. Дауысты модуляциялау (монотондылықтың болуы немесе болмауы).