ОңТҮстiк қазақстан мемлекеттiк
Ұсынылған әдебиеттер тізімі
жүктеу/скачать 89,61 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 4-Дәріс
| Ұсынылған әдебиеттер тізімі
1. Лапшин В.А. Пузанов Б.П. Основы дефектологии . –М, 1990 2. Тебенова Қ.С. Арнайы психология негіздері : Оқу-әдістемелік құралы / Қ. С. Тебенова, А. Р. Рымханова. - Қарағанды : АҚНҰР баспасы, 2014. - 264 б. 3. Шестакова Е.В. Развитие детей со сложными дефектами для специальности 5В010500 – Дефектология [Электронный ресурс] : Учебно-методический комплекс, Актобе, АГПИ, 2012 4-Дәріс: Дыбысты түзету технологиялары Жоспар: 1.Дыбысты айтуды түзету кезеңдері 2.Дыбыстардың әртүрлі топтарын қою технологиясы. 3.Дизартериядағы дыбысты айтуды түзету ерекшеліктері 4.Ринолалия кезінде дыбысты айтуды түзету ерекшеліктері Функционалды дислалиясы бар балаларда дыбысты айтудың бұзылуын жою үшін келесі кезеңдерді бөлуге болады: дайындық кезеңі-баланы сөйлеу терапиясы мен сөйлеу терапиясымен қарым - қатынас процесіне қосу, екінші кезең - сабақта Дағдылар мен дағдыларды қалыптастыру және соңғы кезең-қарым-қатынас дағдылары мен дағдыларын қалыптастыру. Осы үш кезеңнің барлығы логопедтің баламен жұмысында мақсат пен міндеттерді жақсырақ қоюға көмектеседі. Дайындық кезеңі Артикуляция. Белгілі бір тілге (тіл білімінде) тән дыбыстарды қалыптастыру үшін қажет сөйлеу мүшелерінің - еріннің, тілдің және т.б. қимылдары мен позицияларының жиынтығы. Бұзылған дыбыстың дұрыс артикуляциясын дамыту жақсы қалыптасқан артикуляциялық моториканың, яғни сөйлеу мүшелері мен сөйлеу тынысын басқару қабілетінің болуымен мүмкін болады. Тілді шиеленісті және босаңсуды үйрену керек, оны дұрыс қалыпта ұстау, ауа ағынын дұрыс бағытқа бағыттау және артикуляцияның әртүрлі органдарының келісілген жұмысын үйлестіру қажет. Дыбыс шығару кезеңі Дыбысты қою-бұл артикуляцияны қалыптастыру, баланы оқшауланған дыбыста дыбысты айтуға үйрету процесі. Дыбысты қою кезеңінде оқшауланған дыбысты дұрыс айту дағдысы қалыптасады, дыбыстың есту, кинестетикалық бейнесі бекітіледі, артикуляцияны визуалды қабылдау қолданылады. Бұл кезеңде сөйлеу терапиясы келесі бағыттар бойынша жүзеге асырылады: сөйлеуді қабылдауды дамыту, фонемалық талдауды қалыптастыру, артикуляциялық моториканы дамыту, дыбысты тікелей қою бойынша жұмыс. Сөйлеуді қабылдауды дамыту, дайындық кезеңіндегі сияқты, слогдарды еліктеуге арналған тапсырмаларды қолдану арқылы жүзеге асырылады. Дауыссыздар жиынтығы бар слогдар ұсынылады (олар дұрыс айтылады). Фонемалық қабылдауды, талдауды және синтездеуді дамыту сөздегі өңделген дыбысты бөліп алу, оның орнын анықтау, басқа дыбыстардан, ең алдымен алыс артикуляциялық және акустикалық жағынан ажырату қабілетін қалыптастыруды қамтиды. Сөйлеудің фонемалық жағын игеру деңгейін ескере отырып, фонемалық талдаудың күрделі формалары бойынша жұмыс жүргізуге болады: сөздердегі дыбыстың қандай санын анықтау, сөздің графикалық сызбасын салу және ондағы дыбыстың Орнын белгілеу. Есте сақтау керек, бұл кезеңде фонемалық талдауды балалар тек сөздің есту қабілеті негізінде, оны айтпай-ақ жүзеге асырады. Дыбысты автоматтандыру кезеңі Физиологиялық тұрғыдан алғанда, дыбысты автоматтандыру кезеңі әр түрлі сөйлеу материалында шартты-рефлекторлық сөйлеу-мотор байланыстарын бекіту болып табылады. Берілген дыбыс әлі де өте нәзік, арматурасыз шартты рефлекторлық байланыс тез бұзылуы мүмкін. Автоматтандыру дыбыс – бұл енгізіп, оны буындар, сөздер, ұсыныстар, связную сөз. Дыбысты айту ақаулары бар балаларда сөздердің, сөйлемдердің және т. б. дұрыс айтылмау стереотиптері бекітілген. Дыбысты автоматтандыру ішкі тежеу процесін, дұрыс және бұрыс артикуляциялық құрылымды саралау қабілетін белсенді қолдануды қажет етеді. Ол қарапайымнан күрделіге, қарапайымнан күрделіге принцип бойынша жүзеге асырылады. Сөйлеу дыбыстарын саралау кезеңі Дыбыстарды саралау бойынша жұмыс келесі бағыттарда жүзеге асырылады: есту дифференциациясын дамыту, айтылымды саралауды бекіту, фонемалық талдау мен синтезді қалыптастыру. Ринолалия кезінде дыбысты айтуды түзету. Бұл сөйлеу терапиясының ең күрделі және ұзақ бөлімі, ол келесі ерекшеліктерге ие: Дыбыстың айтылуын түзету ауыз қуысының дем алуын тұрақты бақылау кезінде және тыныс алу гимнастикасымен қатар; фонематикалық есту мен фонематикалық талдаудың дамуы; жұмсақ таңдайдың көтерілуі мен ұсталуын бақылау; көру, тактильді-діріл және есту қабілетін бақылаудың қатысуымен жүргізіледі. Кірісе отырып, дыбыстарды түзету, тексеру жүргізеді, балалардың қабілетін жаңғырту артикуляций және фонем бойынша еліктеу. Бұл ең қол жетімді дыбыстарды анықтауға мүмкіндік береді. Балаға қол жетімді қозғалыстар мен фонемаларды барынша пайдалану қажет, бұл шиеленісті азайтуға, буындарға дыбысты енгізуді жеңілдетуге және бұрыннан қалыптасқан дағдыларға сүйену және қарапайымнан күрделіге көшу принципін білдіруге мүмкіндік береді. Ринолалиядағы барлық түзету әдістерінің ерекшелігі-олар артикуляциялық кернеуді тудырмай жеткілікті түрде сезілуі керек, бұл мұрынға ауа ағынын күшейтеді және садақтың ұзартылған уақытын ұзартады. жүктеу/скачать 89,61 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|