Н жүйе де гі жүйе де гі лин за лин за ғы сәу

251
 
2
1
1
F
F
3
2
О
 
2
3
2
1
1
F
F
О
213-су­рет.
 Жи нағыш лин за лар да ғы
сәу ле лер дің жолы
214-су­рет.
 Ша шы рат қыш лин за лар да ғы
сәу ле лер дің жолы
IV Дө ңес жи нағыш лин за ның кес кі нін са лу 
Дө ңес лин за па рал лель сәу ле лер шо ғы рын бір нүк те ге жи най ала тын қа бі­
ле ті не бай ла ныс ты 
жи нағыш
деп атал ған.
Дө ңес лин за да кескін алу үшін зат тың шет кі нүк те лері нен жолы бел гі лі екі 
сәу ле жүр гі зу жет кі лік ті.
Кес кін нің тү рі зат тың лин за ға қа тыс ты ор на ла суы на тәу ел ді. Лин за дан зат қа 
дей ін гі қа шық тық ты 
d
әрпі мен
 
бел гі лей міз. Зат ты лин за ның оп ти ка лық осіне 
мы на дай қа шық тық та қоя мыз:
1. 
d
F
,
 
мұн да ғы 
F
– лин за ның фо кус тық қа шық ты ғы. 
АВ за ты оп ти­
ка лық центр О мен лин за фо ку сы ның 
F
 ор та сын да тұр.
Бас оп ти ка лық 
оське па рал лель сәу ле жә не оп ти ка лық осьтің цент рі ар қы лы өте тін сәу ле 
жүр гі зе міз. Лин за дан өт кен нен кей ін сәу ле лер қи ылыс пай ды. Олар ды 
қи ылыс қан ға дей ін қар сы ба ғыт қа со зып, зат тың жо ғар ғы нүк те сі нің кес­
кі ні бо ла тын 
А
нүк те сін ала мыз. Зат тың қал ған нүк те ле рі нің кес кін де рі 
оське пер пен ди ку ляр сы зық та ор на ла са ды. 215­су рет те АВ кесіндісі – зат, 
А В кесіндісі – зат тың кес кі ні. Алын ған кес кін 
жал ған тура үл кей тіл ген
зат тың ар ғы жа ғын да лин за дан 
f
қа шық тық қа ор на лас қан
. Бұн дай 
кес кін ді лу па ре тін де қол да ны ла тын лин за 
бе ре ді.
2. 
d
F
=
.
АВ за ты лин за ның фо ку сы нда ор на­
лас қан. 
Лин за дан өт кен сәу ле лер па рал лель, 
олар
 
қи ылыс пай ды. Де мек, бұн дай жағ дай да 
кес кін бол май ды (216­су рет).
3. 
F
d
F
2
. Зат лин за дан фо кустық 
қашықтық пен екі есе лен ген фо кус тық 
қа шық тық ара сын да ор на лас қан.
Лин за бұл жағ дай да 
шын төң ке ріл ген
үл кейт іл ген
лин за ның бас қа жа ғын да ғы 
2
F
 
А
В
В
F
F
А
f
О
d
215-су­рет.
 Оп ти ка лық центр мен 
лин за ның фо ку сы ның ара сын да ор­
на лас қан де не нің жал ған кес кі ні 
А
Лин 
Лин 
үл
үл
к
к
ейт
ейт
Р
F
d
F
d
F
d
F
d
F
d
қашықтық
қашықтық
қа 
қа 
шық тық
шық тық
Лин 
Лин 
за
за
бұл
бұл
ейт
ейт
М
АВ 
АВ 
қан. 
қан. 
Лин 
Лин 
за дан
за дан
лар
лар
қи ылыс пай ды.
қи ылыс пай ды.
ес кін
ес кін
бол май ды
бол май ды
F
d
F
d
F
F
F
d
F
d
F
d
2
2
.
.
қашықтық
қашықтық
А
ғы 
ғы 
жа
жа
лу 
лу 
па
па
ре 
ре 
тін де
тін де
АВ 
АВ 
за
за
ты 
ты 
лин
лин
за
за
Лин 
Лин 
за дан
за дан
өт 
өт 
қи ылыс пай ды.
қи ылыс пай ды.
Н
нүк
нүк
те сін
те сін
нүк
нүк
нүк
пен ди ку ляр
пен ди ку ляр
сы 
сы 
зық та
зық та
за
за
т тың
т тың
за
за
за
к
к
ес кі ні.
ес кі ні.
жа
жа
ғын
ғын
да
да
лин
лин
тін де
тін де
қо
қо
-
а
а
ла мыз.
ла мыз.
зық та
зық та
П
фо
фо
ку
ку
не
не
оп 
оп 
ти ка лық
ти ка лық
өт 
өт 
кен нен
кен нен
к
к
ей ін
ей ін
ба 
ба 
ғыт қа
ғыт қа
ла мыз.
ла мыз.
В
бел гі лей міз.
бел гі лей міз.
за ның
за ның
фо 
фо 
кус тық
кус тық
сы
сы
ның 
ның 
F
F
ти ка лық
ти ка лық
б
шет 
шет 
кі
кі
нүк
нүк
те лері нен
те лері нен
нүк
нүк
нүк
на ла суы на
на ла суы на
т ты
т ты
а
нүк
нүк
те ге
те ге
нүк
нүк
нүк
жи 
жи 
те лері нен
те лері нен
с
шы
шы
рат
рат
шы
шы
шы
сәу
сәу
л
л
сәу
сәу
сәу
е
е
л
л
е
ее
ер
ер
дің ж
дің ж
жи 
жи 
п
рат
рат
қыш лин
қыш лин
дің ж
дің ж
олы
олы
а
F
F
ааа
сы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

252
екі есе лен ген фо кус тық қа шық ты ғы нан ар тық 
f
қа шық ты қта ор на­
лас қан 
(217­су рет). Бұн дай кес кін тү рін проек ция лық ап па рат та қол да на ды.
В
A
F
F
О
В
A
F
F
d
f
2
2
О
216-су­рет.

ин за ның фо ку сы нда
ор на лас қан де не нің кес кі ні жоқ
217-су­рет.
ин за ның екі есе лен ген фо ку сы мен 
фо кус тың ара сы на ор на лас қан зат тың үл кей­
тіл ген шын кес кі ні
4.
 
d
F
=
2
. 
Зат лин за дан екі есе лен ген фо кус тық қа шық тық қа тең қа шық­
тық та ор на лас қан. 
Сәу ле лер дің лин за ар қы лы өтуі нә ти же сін де пай да 
бол ған кес кін дер 
шын төң ке ріл ген ө лше мі де не нің ө лше мі мен бір дей
f
F
=
2
 қа шық тық та ор на лас қан
­
(218­су рет).
В
В
2
2
F
F
А
d
f
О
218-су­рет.
 Ө лше мі лин за ның екі есе лен ген фо ку сын да ор на лас қан
зат тың ө лше мі мен бір дей шын кес кін
5. 
d
F
2 .
Зат лин за дан екі есе лен ген фо кус тық қа шық тық тан ар тық 
қа шық тық та ор на лас қан.
Бұл жағ дай да кес кін дер 
шын
төң ке ріл ген
кі ші рейт іл ген
F
 фо кус тық қа шық ты ғы нан ар тық бі рақ 
2
F
 қа шық ты­
ғы нан кем 
f
 қа шық ты ғын да ор на лас қан 
(219­су рет). Мұн дай кес кін тү рі 
фо то ап па рат тар да алына ды.
В
В
2
2
F
F
А
d
f
О
219-су­рет.­
Екі есе лен ген фо кус тық қа шық тық тың ар ғы жа ғы нда ор на лас қан
зат тың кі ші рейт іл ген шын кес кі ні
А
252
252
РМ
то ап па рат тар да
то ап па рат тар да
А
т
т
а ор
а ор
іл
іл
ген
ген
F
F
 фо
 фо
кем 
кем 
f
f
 қа
 қа
шық
шық
ты
ты
то ап па рат тар да
то ап па рат тар да
алына ды.
алына ды.
Н
Зат лин
Зат лин
за
за
дан 
дан 
екі есе
екі есе
а ор
а ор
на
на
л
л
на
на
на
Н
ас
ас
қан.
қан.
 фо
 фо
кус
кус
-
мі лин
мі лин
тың ө
тың ө
П
ППП
F
F
мі лин
мі лин
за
за
ның екі е
ның екі е
В
ВВВВ
В
ВВВВ
В
ВВВВ
В
ВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВ
О
О
б
за
за
ар 
ар 
қы лы
қы лы
ген
ген
ө
ө
лше
лше
ө
өө
мі 
мі 
лше
лше
лше
де
де
(218
(218
­
­
су рет).
су рет).
а
тық 
тық 
қа
қа
шық
шық
қы лы
қы лы
өт
өт
уі
уі
өт
өт
өт
де
де
не
не
нің 
нің 
с
за
за
ның екі е
ның екі е
сы
сы
на ор
на ор
на
на
на
на
на
тіл
тіл
ген шын к
ген шын к
шық
шық
тық
тық
п
ның екі е
ның екі е
се
се
л
л
се
се
се
ен
ен
ас
ас
қан зат
қан зат

жүктеу/скачать 13,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: