Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар манПВ» бас па сы, 2018. 304 б
II Электр өрі сі нің кер неу лі гі
жүктеу/скачать 13,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- II Электр өрі сі нің кер неу лі гі
- 80-сурет. Элект рста ти ка лық өріс тің сы нақ за ряд қа әсе рі АР М
- III Нүк те лік за ряд өрі сі нің кер неу лі гі Ку лон за ңы на сәй кес ва куум да ғы q нүк те лік за ря дтан
- ІV Электр өрі сі нің күш сы зық та ры
- Күш сы зық та ры – әрбір нүктедегі жана- малары осы нүктелердің кернеулік век- торларының бағытымен сәйкес келетін сы зық тар.
- 81-сурет. Күш сы зық та ры жә не электр өрі сінің кер неу лік век то ры ның ба ғы ты + – Е Е 82-сурет.
- V Бір тек ті өріс тің күш сы зық та ры
- 83-сурет. Мән де рі бір дей екі за ряд түз ген электр өрі сі нің күш сы зық та ры + – Е 84-сурет.
- Жауабықандай л тр р с сы ық та ры л т қ ы лыс па ды Өзтәжірибең
| II Электр өрі сі нің кер неу лі гі
Электр өрі сі нің кер неу лі гі за ряд қа әсер ете тін өріс тің күш тік әре ке тін си пат тай ды. Электр өрі сі нің кер неу лі гі – ке ңіс тік те гі бе ріл ген нүк те де ор на лас қан оң сы нақ за- ряд қа өріс та ра пы нан әсер ете тін күш тің осы за ряд қа қа ты на сы на тең фи зи ка лық ша ма. E F q = . Күтілетіннәтиже а ра ра ты қып с д р л тр р с ымы ы а лық ма ы а сы т с д р п, ы т с пат та ма ла ры а ық та ала сы дар б р т т л т рс та т а лық р с т а р д қа р т т т т с п т ала сы дар сы ық тары ар қы лы л тр р с ра а лық т р д б л ала сы дар а) ә) 80-сурет. Элект рста ти ка лық өріс тің сы нақ за ряд қа әсе рі АР М Элект рста ти ка лық Элект рста ти ка лық сы нақ сы нақ за ряд қа за ряд қа А Элект рста ти ка лық Элект рста ти ка лық за ряд қа за ряд қа әсе рі әсе рі Н өріс өріс Н - II Электр өрі II Электр өрі П а ра пы нан а ра пы нан өрі өрі сін сін т т у дыр ған у дыр ған т тт с с а йын, а йын, о о сы сы өріс өріс де де арта арта түседі түседі В за за ряд тың ряд тың за за за нақ нақ за за ряд ряд за за за оң оң ке ке ен ен гізілген гізілген а ра пы нан а ра пы нан күш күш у дыр ған у дыр ған б ряд тар дың ряд тар дың д д еп еп ат ат ай ды. ай ды. күштік күштік әрекет әрекет ете ді. ете ді. де де не ні не ні кө кө ме гі мен ме гі мен а атын атын м м өз өз гер мейт ін гер мейт ін ряд тар дың ряд тар дың э э лектр лектр э ээ ай ды. ай ды. Ол Ол с ряд тал ған ряд тал ған бо ла ды. бо ла ды. алған алған бөлшек бөлшек м м атерияның атерияның гер мейт ін гер мейт ін п еді, еді, еңістікті еңістікті э э лектр лектр э ээ ряд тал ған ряд тал ған де де а ласындағы ласындағы денелерг денелерг зарядт зарядт алған алған дене дене өткізгіш өткізгіш лектр лектр с қарағанда қарағанда заряд заряд еңістік еңістік үнемі үнемі денелерг денелерг ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 128 Электр өрі сі нің кер неу лі гі E – век тор лық ша ма. Ке ңіс тік тің кез келген нүк те сін де гі кер неу лік век то ры ның ба ғы ты оң за ряд тал ған сы нақ за ряд қа әрекет ете тін күш тің ба ғы ты мен сәй кес келеді. Электр өрі сі нің кер неу лі гі нің өл шем бір лі гі E Í Êë [ ] = 1 1 . Өріс кер неу лі гінің мәні белгілі бол са он да ол өріс ке ен гі зіл ген за ряд қа әрекет ететін кү шті анық тау оңай бо ла ды F qE = . III Нүк те лік за ряд өрі сі нің кер неу лі гі Ку лон за ңы на сәй кес ва куум да ғы q нүк те лік за ря дтан қа шық тық та орна ласқан элект рс та ти ка лық өрі стің кер неу лі гі нің мо ду лі мы на ған тең: E k q r = 2 . Ор та ның диэлектр лік өтім ді лі гін есеп ке ала тын бол сақ, он да нүк те лік за ряд ту дыр ған өріс тің кер неу лі гі мы на ған тең бо ла ды: E k q r = 2 . ІV Электр өрі сі нің күш сы зық та ры Электр өрі сін көр нек ті етіп кес кін деу үшін күш сы зық та рын қол да на ды. Бұл сы зық тар ды E век то ры ның ба ғы ты кез келген нүк те де күш сы зық та ры на жүргізілген жа на малар дың ба ғы ты мен сәй кес ке ле тін дей етіп сы за ды (81су рет). Күш сы зық та ры – әрбір нүктедегі жана- малары осы нүктелердің кернеулік век- торларының бағытымен сәйкес келетін сы зық тар. E век то ры ның ба ғы ты q за ря ды ның таң ба сы на тәуелді. Егер за ряд оң бол са, он да век тор за ряд тан ра диус бойын ша ба ғыт тала ды. Егер за ряд те ріс бол са, он да век тор за ряд қа ба ғыт тала ды (82су рет). Е 1 Е 2 Е 3 81-сурет. Күш сы зық та ры жә не электр өрі сінің кер неу лік век то ры ның ба ғы ты + – Е Е 82-сурет. үктелік за ряд өрісінің күш сызықтары А 128 128 за за ряд ряд тала ды тала ды Р E E сы на сы на тәу тәу елді. елді. за за ряд тан ряд тан за за за ра ра ряд ряд те те ріс ріс те те те тала ды тала ды (82 (82 М М малары осы нүктелердің кернеулік век торларының бағытымен сәйкес келетін зықтар. в в ек то ры ның ек то ры ның елді. елді. А ке ле тін дей ке ле тін дей А Күш сызықтары – әрбір нүктедегі жана малары осы нүктелердің кернеулік век торларының бағытымен сәйкес келетін Н қо қо л да на ды. л да на ды. ғы ты ғы ты к к ез ез жүргізілг жүргізілг ен ен жа жа на малар дың на малар дың ке ле тін дей ке ле тін дей етіп етіп Н - л да на ды. л да на ды. к к П нің күш сы нің күш сы зық зық та та ры ры етіп етіп к к ес кін деу ес кін деу Бұл Бұл В у дыр ған у дыр ған б сеп ке сеп ке а а ла ла тің тің а за за ря дтан ря дтан за за за мо ду лі мо ду лі мы на ған мы на ған с ря дтан ря дтан қа қа мы на ған мы на ған п ен ен а гі зіл ген гі зіл ген за за сы нүк нүк за за ряд қа ряд қа за за за Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 129 Күш сы зықтарының орналасу ты ғыз ды ғы ке ңіс тік тің түрлі нүк те лерін де гі кер неу лік тің салыстырмалы шамасын білдіреді. Күш сызықтары оларға перпендикуляр орналасқан бірлік ауданды көп қиып өтсе, бұл кеңістіктің осы бөлігінде кернеу ліктің жоғары екендігін білдіреді. үк те лік за ряд тардың өрі сі бір тек ті емес за ряд қа жа қын күш сы зық та ры ты ғы зы рақ бо ла ды, де мек за ряд тың жа нын да ғы өріс күш ті рек бо ла ды. Егер за ряд бас қа де не лер ден ал шақ та тыл са, он да күш сы зық та ры шек сіз дік ке ке те ді. Э лектр өрі сін зерт теу күш сы зық та рының ешқашан бірбі рі мен қиы лыс пай тынын олардың оң за ряд тан шы ғып те ріс за ряд қа ене тінін көрсетті (83су рет). За ряд тар дың жа қын дауы же ке за ряд тардың өрі стерін бұр ма лай ды, се бе бі олар дың өріс те рі бі рі нің үс ті не бі рі тү се ді. V Бір тек ті өріс тің күш сы зық та ры Бір тек ті электр өрі сі нің күш сы зық та ры де ге ні міз тең қа шық тық та ғы па рал лель тү зу лер. Бір тек ті өріс кер неу лі гі нің мәні мен бағыты өріс тің бар лық нүк те сін де бір дей. Бір тек ті электр өрі сін шек сіз за ряд тал ған плас ти на жа сай ды. Бір тек ті өріс – шамалары бір дей әр тек ті за ряд тар мен за ряд тал ған екі па рал лель плас ти на ның ара сын да пай да бо ла ды (84су рет). + + – + 83-сурет. Мән де рі бір дей екі за ряд түз ген электр өрі сі нің күш сы зық та ры + – Е 84-сурет. Бір тек ті өріс тің күш сы зық та ры Жауабықандай л тр р с сы ық та ры л т қ ы лыс па ды Өзтәжірибең лектро орм несініңбірпол сінен со анке ін раттаспол стер ен ар - талатын с лтан ар а наласын ағы лектр рісініңк сы ықтарынбақылаң ар л к ріністі8 -суретпенсалыстырың ар кі раттас ар тар рісін еі ененіңқо ғалысынбақылаң ар Жібек іпкемақтаның кі кента б ліініліпқо ың ар ақтаны лектро орм несінің лектрленен ар- ларыныңбіреуімен анастырың ар ақтаб ліібасқа арғасекіріпкете і е со ан соңқа табірін ісінеорала ы ер лектро орм несінің арынаберілен ар лкенболса қо ғалысқа талана ы лқ былыстыт сін ірің ер АА АААААААААААААААА РР кі кента ларының соң қа та бірін ісіне лкен болса М тәжірибең лектро ор м несінің талатын с лтан ар ріністі 8 -суретпен кі р аттас ар тар кента б ліін М біреуімен бірін ісіне АА тәжірибең м несінің с лтан ар А Н тек ті тек ті өріс өріс ряд тар мен ряд тар мен за за ряд тал ған ряд тал ған за за за сын да сын да пай пай да да - шам шам ряд тал ған ряд тал ған П шық тық та ғы шық тық та ғы ер неу лі гі нің ер неу лі гі нің нүк нүк те сін де те сін де за за ряд тал ған ряд тал ған за за за шам шам алары алары В ры ры күш күш сы сы зық та ры зық та ры сы сы сы па па рал лель рал лель па па па мәні мәні жүктеу/скачать 13,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|