Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар манПВ» бас па сы, 2018. 304 б
жүктеу/скачать 13,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 160-сурет. Та ға тә різ дес маг нит тің то гы бар өт кіз гіш ке әсе рі Маг нит өрі сі нің то гы бар өт кіз гіш ке
- -қа қайырылған бас бар ма ғы мыз маг- нит өрі сін де гі өт кіз гіш ке әрекет ете тін Ампер кү ші нің ба ғы тын көр се те ді (161-су рет).
- 161-сурет. Ам пер кү ші нің ба ғы тын сол қол ере же сі бойын ша анық тау Жауабықандай
- II Маг нит өрі сін де гі то гы бар рам а
- III Электр қоз ғалт қыш
| 160-сурет.
Та ға тә різ дес маг нит тің то гы бар өт кіз гіш ке әсе рі Маг нит өрі сі нің то гы бар өт кіз гіш ке әрекет ету кү ші Ам пер кү ші деп атала ды. Ам пер кү ші нің ба ғы тын «сол қол» ере же сі бой ын ша анық тай ды. Сол қо лы мыз ды маг нит тік күш сызықта- ры ала қан ға енетіндей, со зыл ған төрт сау са ғы мыз өт кіз гіш те гі электр то гы ның ба ғы тын көр сет етіндей етіп жаз сақ, онда 90 о -қа қайырылған бас бар ма ғы мыз маг- нит өрі сін де гі өт кіз гіш ке әрекет ете тін Ампер кү ші нің ба ғы тын көр се те ді (161-су рет). Күтілетіннәтиже а ра ра ты қып с д р ма т р с т ы бар т с р с пат та ала сы дар ма т р с д т ы бар т с р т т м п р ба ы ты а ық та ала сы дар ма т р с д т ы бар рам а ы а ал ма лы қ а лы сы т с д р ала сы дар л тр қ алт қы тар м л т р л у ас пап тар ды қ ры лы сы мы сы т с д р ала сы дар F I B 90º 90º 161-сурет. Ам пер кү ші нің ба ғы тын сол қол ере же сі бойын ша анық тау Жауабықандай м п р рам а ы қа ақ та ры а р т т п д А 212 212 А м ақ та ры а АААААААААААААА РР Жауабы м п р ақ та ры а Р РР Р РРР М 161-сурет. 161-сурет. Ам пер Ам пер ғы тын ғы тын сол сол қол қол б б ойын ша ойын ша анық тау анық тау А Ам пер Ам пер кү ші нің кү ші нің ере же сі ере же сі Н Н Н Н Н - ПВ осын дай осын дай б гер те міз. гер те міз. ой ой ыса ды, ыса ды, о о л л е ңіс тік ке е ңіс тік ке т т ар ты ла ды. ар ты ла ды. өт өт кіз гіш те гі кіз гіш те гі нә ти же нә ти же алу ға алу ға а сын да сын да пай пай Маг Маг нит ті нит ті бұ бұ рып, рып, бұ бұ бұ гер те міз. гер те міз. Бұл Бұл жағ жағ л л м м аг нит аг нит с те рі нің те рі нің у рет). у рет). Кілт Кілт л ған л ған к к ез де, ез де, өткізгіш өткізгіш пай пай да да бо бо бұ бұ рып, рып, п о гы о гы қа қа рас ты рай ық. рас ты рай ық. қа қа қа те рі нің те рі нің ара ара сы на сы на Кілт Кілт тұй тұй а әс әс е рі нен е рі нен аг нит тер аг нит тер өза өза ра ра өза өза өза әре әре бар бар өт өт кіз гіштің кіз гіштің рас ты рай ық. рас ты рай ық. с ке әсе ке әсе рі рі на ла сын да на ла сын да м м аг нит аг нит өрі өрі е рі нен е рі нен т т о гы о гы ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 213 II Маг нит өрі сін де гі то гы бар рам а То гы бар рам а ны та ға тә різ дес маг нит өрі сі нің по люс те рі нің ара сы на ор на лас ты ра мыз (162су рет). Тұй ық тал ған рам а ның қар сы жақ та рын да ғы ток қа ра мақар сы ба ғыт та жү ре ді, де мек, олар ға маг нит өрі сі тарапынан мә ндері бір дей, бі рақ бағыттары қарамақар сы Ам пер күш те рі әрекет ете ді. Рам а ның әртүрлі жақтарына түсетін бол ған дық тан, бұл күш тер бі рінбі рі теңгермейді. Бұн дай күш тер ді жұп күш тер деп атау ке лі сіл ген. Олар рам а ны өз осі нен ай нал ды ра ды. Әр жар ты ай на лым нан кей ін рам а ның жақ та ры маг нит по лю сі не қа тыс ты орна ласуын өз гер те ді. Ам пер кү ші нің ба ғы ты қа ра мақар сы бо ла ды, сон дық тан рама маг нит өрі сін де ке рі ба ғыт та ай на луы ке рек. Осы лай ша рам а тер бе лмелі қоз ға лыс жа сай ды. Рам а ның ай на лмалы қоз ға лы сын сақ тау үшін он да ғы ток тың ба ғы тын әр жар ты ай на лым нан кей ін қа ра мақар сы ба ғыт қа ау ыс ты рып тұ ру ке рек. III Электр қоз ғалт қыш Электр қоз ғалт қыш тың жұ мыс іс теу прин ци пі маг нит өрі сі нің то гы бар рам а ға әрекеті не не гіз дел ген. Электр энер гия сын ме ха ни ка лық энер- гия ға ай нал ды ру ға қыз мет ете тін құ рыл- ғы ны электр қоз ғалт қыш деп атай ды. Рам а ның ай на лу ба ғы ты өз гер меу үшін, әр жар ты ай на лым нан кей ін рам а да ғы ток тың ба ғы тын өз гер ту ге ар нал ған конст рук тор лық ше шім қа жет бол ды. Рам а да ғы ток тың ба ғы тын өз гер те тін құ рыл ғы ны кол лек тор деп атай ды. Ол ток кө зі нің по люс те рі мен жал ған ған жар ты дөң ге лек тен (1) жә не щет ка дан (2) тұ ра ды (162 су рет). То гы бар рам а маг нит өрі сі нің әсе рі нен ай на ла ды. Рам а ай нал ған кез де жар ты дөң ге лек тер ке зе гі мен щет ка ға тиеді, осы лай ша рам а да ғы ток өз ба ғы тын әр жар ты ай на лым сай ын өз гер те ді. Бұл Ам пер кү ші нің әрекеті нен рам а ның ай на лу ба ғы ты ның тұ рақ ты бо лу ына әке ле ді. Өн ді рістік электр қоз ғалт қы штар да (163су рет) тұ рақ ты маг нит тің ор ны на, бір қа тар ар тық шы лы қтары болғандықтан, элект р маг нит ті қол да на ды. Электрмагниттің кө лемін өзгертуге бо ла ды, ол тұ рақ ты маг нит пен са лыс тыр ған да ана ғұр лым қу ат ты, оны бас қа ру оңай. Электрмаг ни т ту дыр ған өріс те көп те ген орам нан тұ ра тын, 1 2 N S I B F 162-сурет. Маг нит өрі сін де то гы бар рам а ны ай нал ды ру Тапсырма птерлеріңетікб ры ты тоыбаррамаменма н т пол стерін салың ар олқолере- есібо ын араманың рбір ағына серететін Амперк ініңбағытын анықтаң ар к тісуретте бе нелең ер еріңсуреттек рсеткен к бағыттарынраманың макетінет сірің ер сіріл- енк тер ің серіненрама қан а қо ғалыс аса ы А ла ла ды, ды, ана ана ғұр лым ғұр лым ни ни т т т т у дыр ған у дыр ған т тт Р рет) рет) тұ тұ рақ ты рақ ты тұ тұ тұ шы шы лы қтары лы қтары да да на ды. на ды. Э Э лектрмагниттің лектрмагниттің ды, ды, о о л л ғұр лым ғұр лым жүктеу/скачать 13,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|