Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар манПВ» бас па сы, 2018. 304 б
йы тар ы ы у ткі і тіі
жүктеу/скачать 13,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 9-сурет. Ме тал дар дың жы лу өт кіз гіш ті гі әр түр лі А йы тар ы йы тар ы
- 10-сурет. Сұй ық тың жы лу өт кіз гіш ті гі на шар Өзтәжірибең
- Жауабықандай қа ақ тар бас қа да п д а лық тар б с а а та а сал а ыдыс тар ды қ л да а лт тық ыдысаяқ. Ал ма ты қ. А
- Кон век ция – энер гия сұй ық не ме се газ ағы ны ар қы лы бе рі ле тін жы лу берілу дің бір тү рі.
- 13-сурет. Конвекциялық ағындар арқылы сұйықтың қызуы III Сәу ле шы ға ру
- 11-сурет. Бөл ме ні жы лы ту да ғы әр түр лі жы лы ту жүй есі нің кон век ция лық ағы ны Өзтәжірибең
- 12-сурет. Кон век ция лық ағын ның қоз ға лы сы А
- 11-сурет. 11-сурет.
| йы тар ы ы у ткі і тіі.
Сұ йық тар дың жы лу өт кіз гіш ті гі қат ты де не лер ге қа ра ған да на шар лау бо ла ды. Бұ ған тә жі ри бе ар қы лы көз жет кі зу ге бо ла ды: спирт шамын сынауықтағы судың жоғарғы бөлігін қыздыратындай етіп Күтілетіннәтиже а ра ра ты қып с д р ы луб р луд т р са лыс ты рып, лар ды р л т р ата аласы дар ылуб р лу қа да а да да ры да ла ты ы т с д р ала сы дар ы луб р луд р т р мы сал дар л т р ала сы дар Жауабықандай ыс тық д м тал дар ды б т а а қа қа ра а да ыс ты ы рақ б ла ды д л т б қап та ды ар р ма а қа ра а да лд м д т р д 9-сурет. Ме тал дар дың жы лу өт кіз гіш ті гі әр түр лі А йы тар ы йы тар ы де де не не лер лер бо бо ла ла ды: ды: ла ла ла Р бөл бөл шек шек те те шек шек шек рі рі т т ан ме ан ме т т ал ал дар дар ды ұс ды ұс йы тар ы йы тар ы г г е қа е қа М жа жа нас нас 9-сурет. 9-сурет. Ме Ме т т ал ал дар дар дың дың л л у у л лл өт өт кіз кіз гіш гіш ті ті гі гі әр әр түр түр А дың дың Н - - - П П П П қозға өзара әре ның де нен азы В ерілу жыл ерілу жыл ал ал дан дан бай бай ды. ды. В Жылуөткіз лыс б уін күшейте тү уін күшейте тү ла ла ла ла ры ры ла ла ла ның ның тер тер бөлігінің мо бөлігінің мо ле ле бі бі рі рі не не жа жа мы мы а лы лы сы сы артуы мо артуы мо ле ле уін күшейте тү уін күшейте тү с с е е ді. ді. тер тер б б с ға ға лыс лыс ты ты де де не не лер лер де де сы сы арта тү арта тү ле ле к к п жо жо ға ға ры ры ға ға ға ла ла ған ған жыл жыл дам дам а нін нін қа қа с кіз кіз Оларда энер Оларда энер гия гия ден ден азы азы рақ рақ қа қа рас рас қа қа қа ты ты ы кіз кіз гіш гіш гия гия Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 22 қояйық. Су қай най бас тай ды, бі рақ сынауықтың ас тың ғы жа ғы на қо лы мыз ды ти гіз сек, оның сол ал ғаш қы су ық қал пын да қал ға нын се зе міз (10су рет). Жы лу өт кіз гіш ті гі на шар бол ған дық тан, су дың жоғарғы бөлігінің мо ле ку ла ла ры ал ған энер гия төменгі бөліктегі мо ле ку ла лар ға бе рілмейді. а ар ы ы у ткі і тіі. Газ дар дың мо ле ку ла ла ры алыс орналасқан жә не бірбі рі мен әре кет те суі на шар бол ған дық тан, олар дың жы лу өт кізгіш тік қа си ет те рі де өте на шар бо ла ды. Ауа ның жы лу өт кіз гіш ті гі өте на шар бол ған дық тан, біз қат ты қыз ды рыл ған де не лер дің жа ны на, мы са лы, 600–800 ºС тем пе ра ту ра да жа нып жат қан пеш тің қа сы на жа қын дай бе ре міз. Жы лу ды на шар өт кі зе тін зат тар ды жы лу оқ шау ла ғыш тар деп атай ды. Мақ та, ағаш, жүн, құр ғақ ағаш ке сін ді ле рі жә не қар жақ сы жы лу оқ шау ла ғыш бо лып та бы ла ды. Олардың ішінде ауа көп болады. Ва куум да мо ле ку ла лар дың са ны өте аз, мар дым сыз бол ған дық тан, он да ғы энер гия жы лу өт кіз гіш тік ар қы лы бе рі лмейді. II Кон век ция Ар хи мед кү ші нің әрекеті нен бөл ме ішін де гі ауа қа бат тар ға бө лін ген: ас тын да ең су ық қа бат, үс тін де ең жы лы қа бат. Те ре зе ні аш қан да су ық ауа ның бөл ме нің тө мен гі жа ғы на еніп, жы лы ауа ны бөл ме нің тө бе сі не қа рай 10-сурет. Сұй ық тың жы лу өт кіз гіш ті гі на шар Өзтәжірибең не -суреттер і қараң ар рліметал- ар ың ылу ткі і тіктері рт рліболатын ығына су ың ылу ткі і тіі теа екен іінет ір бе арқылык еткі ің ер Жауабықандай қа ақ тар бас қа да п д а лық тар б с а а та а сал а ыдыс тар ды қ л да а лт тық ыдысаяқ. Ал ма ты қ. А 22 22 А АААААААААААААААА РР РР МА қандай қа ақ тар бас қа қ л да а А Н т, үс т, үс жа жа ғы ғы на на Н қандай бас қа да п д Н - тін тін де де еніп, жы еніп, жы П әрекеті әрекеті нен нен бөл бөл ең жы ең жы В са са ны ны өте аз, мар өте аз, мар энер энер гия гия жы жы лу лу б жы жы л л у у а, ағаш, жүн, а, ағаш, жүн, сы сы жы жы лу лу оқ оқ Олардың ішінде ауа Олардың ішінде ауа б ббббб а у у а аа аа аааа сп 10-сурет. 10-сурет. Сұй Сұй жы жы л л у у л лл өт өт кіз кіз гіш гіш ті ті а Сұй Сұй ық ық ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 23 ығыс ты ра ты нын бай қау ға бо ла ды. Егер қыз дыр ғыш төменде орналасса, онда бөл ме дегі ауаның барлық көлемі қыздырылады. Қыз дыр ғыш тан жы лу ал ған ауа өзінен су ық ауа ға орын бе ріп, жо ға ры қа рай ығы са бас тай ды (11, а) су рет). Қа зір гі үй лер де бөлме бір қа лып ты жә не тез жы лы нуы үшін еден ау ма ғы на тү гелдей қыз дыр ғыш қоя ды (11, ә) су рет). Энер гия бас қа зат тар ар қы лы бе рі летін жы лу берілудің қа рас ты рылып отыр ған тү рі кон век ция (лат. convectio – ау ыс ты ру) құ бы лы сы деп атала ды. Кон век ция – энер гия сұй ық не ме се газ ағы ны ар қы лы бе рі ле тін жы лу берілу дің бір тү рі. Стақан да ғы су ды қыз дыр ғыш са лып қыз ды ра мыз. Су дың қыз дыр ғыш тан жо ға ры бө лі гі нің қай на ға нын бай қай мыз. Су дың ты ғыз ды ғы тө мен қыз ған қа бат ы Ар хи мед кү ші нің әрекеті нен жо ға ры ығы са ды, ал ас тың ғы қа ба ты сал қын кү йін де қа ла бе ре ді (13, а) су рет). Энергия сұйық көлеміне бір қа лып ты таралуы үшін қыз дыр ғыш ты ыдыс тың ас ты на ор на лас ты ру ке рек (13, ә) су рет). а) ә) 13-сурет. Конвекциялық ағындар арқылы сұйықтың қызуы III Сәу ле шы ға ру Пеш тің не ме се жа нып жат қан от тың жа нын да тұр ған да, олар дың жы лу ын се зі не міз. Жаз дың ыс тық кү нін де Күн шуа ғы мен жы лы ну ға бо ла ды. 26 ° 18 ° 20 ° 22 ° 24 ° 20 ° а) Кә дім гі жы лы ту жүй есі ә) Жы лы еден 11-сурет.__Бөл_ме_ні_жы_лы_ту_да_ғы___әр_түр_лі_жы_лы_ту_жүй_есі_нің___кон_век_ция_лық_ағы_ны_Өзтәжірибең'>11-сурет. Бөл ме ні жы лы ту да ғы әр түр лі жы лы ту жүй есі нің кон век ция лық ағы ны Өзтәжірибең -суреткеқарап т ір бе рі ің ер птерлерің е колбаныңсуретінсалып он ағыкон ек лықағын- ныңбағытынк рсетің ер ы ыруке ін ес ықтағы қо ғалысқан а к тің рекетіненбола ы 12-сурет. Кон век ция лық ағын ның қоз ға лы сы А тұр тұр ған ған да, да, ыс ыс тық тық кү кү Р III Сәу III Сәу ле шы ле шы ға ға Пеш Пеш тің тің да, да, М а) а) 13-сурет. 13-сурет. Конвекциялық ағындар арқылы Конвекциялық ағындар арқылы АН - П рет). рет). Энергия сұйық Энергия сұйық таралуы үшін қыз таралуы үшін қыз ор ор на на лас лас ты ты р р у ке у ке В ғыз ғыз ды ды ғы ғы нің нің әрекеті әрекеті нен нен ба ба ты ты ба ба ба сал сал қын қын кү кү Энергия сұйық Энергия сұйық таралуы үшін қыз таралуы үшін қыз б б қыз қыз ды ды гі гі нің нің ббб бб бб а а әр әр кон кон с а) Кә а) Кә лы лы т т у жүй у жүй т т т 11-сурет. 11-сурет. Бөл Бөл ме ме Бөл Бөл Бөл әр әр түр түр лі жы лі жы түр түр түр кон кон век век п п п п п пп ппп п дім дім гі гі у жүй у жүй е е сі сі жүктеу/скачать 13,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|