Оқу құралы Қостанай 2016
жүктеу/скачать 368,75 Kb.
|
Суюндикова Ж.Т. Адам экологиясының негіздері
- Бұл бет үшін навигация:
- Кәсіби талғам.
| Экологиялық сана. Кейде оны созологиялық жеп атайды т.с.с табиға қоқыныш, адам қауымының табиғатпен үздіксіз байланысын, адамдардың бақыты мен салаыстырмалы табиғаттың ортасының өзгеріссіз тұтастығын, практикалық жұмысәдісін білдіреді.
Экологиялық сана деңгейі бір адамдар тобы, жиі басынан кешкен экологиялық катаклизмалар, қоршаған ортаның шаруашылық жұмыс жайлы ойлануға мәжбүр етеді. Бірінші бұл ауыл шаруашылығының бұрыс агротехникалық негізінде жерлерінің эрозиясымен байланысты, мал жайылымы, жануалар, балықтардың, жабайы, дәрілік, дәруменді өсімдіктер санының азаюы немесе толық жойылуына әкеледі т.б. Кейде экологиялық сана ештеңе жасау мүмкін емес кезде, кеш пайда болады, ал кейде, барлық қауымның мақсатталған әрекеті, жағдайды жақсы жаққа өзгертуге мүмкіндік береді. Осындай жағдайлар қоғамның санасында белгілі бір созологиялық ереже немесе созологиялық этикеттің, қоғамға қарсы қылмыс ретінде қарастырылатын, қоғам адамдарына тыйым салынған қылықтар себеп болған. Жергілікті сібір түрғынына, балқарағай ағашының жемісін кесу немесе оған зиян келтіру арқылы жинау үлкен күнә болып есептеледі. Экологиялық сананың қорғаушы Дерсу Узала В.К: Арсеньеаның аттас шығармасында сезім мен махаббатпен (1872-1930), этнограф және жазушы, алысшығыстық табиғаттың қатаң қорғаушысы суреттелген. Кәсіби талғам. Өмір сүру деңгейі қауым арасындағы адамдар мамандығына әсер етеді. Анықтаушы рөл қандай табиға болса, солай әлеуметтік – экономикалық та бола алады. Тундра тұрғыны жер иелене алмайды, ал шөлді даладағы – орманшы бола алмайтыны анық. Адамзат қауымы тұратын ареалдағы табиғат ресурстарын адамдардың кәсіп түрі анықтайды. Ресурстардың жоғалуы қауымның кәсіби құрылымының өзгеруіне әкеледі. Арал теңізінің көлемінің кішіреюі, ежелгі қалыптасқан салттардың жоғалуына алып келеді: балық аулау, кеме жүргізу, балықты өңдеу, т.б. Көптеген адамдар мамандығын ауыстыруға немесе арал жағалауынан көшуге мәжбүр болады. Аз уақыт ішінде адам қауымы күрт өзгерді. Кәсіпті таңдау мүмкіндігі үнемі шектеулі болды. Көшпенділер мен мал өсірушілер қауымында кез келген адам бақташы, ал жер иеленушілір тек жермен айналыса алды. Қалалардың пайда болуы мамандықтардың санын арттырды, бірақ цех принципі, мүмкіндіктерді барынша шектеді, етікшінің баласы тек етікші бола алады. Қоғамның әлеуметтік құрылымы таңдау мүмкіндігін күрт қысқартты. Феодал немен айналысатынын таңдай алады, ал шаруа адамында ондай мүмкіндік болған жоқ. Бірақ, әрине, шектеусіз ереже жоқ. Қазіргі заман ондаған мамандықтар тудырды, демократиялық елдерде кез – келген адамға кез – келген жұмыспен шұғылдануға жол ашқан. Сонымен қатар кәсіби жол таңдауда қалпынша (шындығында онша білінерлік емес) қиындықтар туындайды. Жұмыс тиімді және тиімсіз болады, олар: халықаралық, жалпылама,отбасылық салт-дәстүр деп бөлінеді. Бұрынғыдай, қоршаған табиғат өте жиі адамдардың мамандық таңдауына әсер етеді. жүктеу/скачать 368,75 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|