Оқулық. 2-басылым. Астана: ф олиант, 2013



Pdf көрінісі
бет23/85
Дата07.01.2022
өлшемі17,71 Mb.
#18556
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   85
Бақылау  сүрақтары
1. Телінушілер дайындау үшін қажетті аналың-сорттың 
бақңа орын таңдау жөне элиталық көшеттерді отырғызу.
2. Аналың ағаштарды күтіп-баптау.
3. Аналың-сорттың баңтан қалемше-телінушілер дайындау.
69


2.6. Ж еміс көшеттерін көшеттіктің бірінші, екінші
және үшінші танаптарында өсіру
Қ алы птасты ру бөлімшесін көшөттерді өсіру ж ы лы на 
қарай үш  танапқа бөледі: бірінш і, екінш і, үш інш і кейде 
нөлінш і  тан ап .  Б ір ін ш і  тан ап та  көбейтілетін  сорттар 
телітуш ілерге  телінеді  (үласты ры лады ).  Келесі  ж ы лы  
екінш і танапта үластырылған бүршіктерден біржылдың, 
ал   одан  к е й ін г і  ж ы л ы   ү ш ін ш і  т а н а п т а   е к іж ы л д ы қ  
көш еттер өсіріледі.  Ж ем іс ш аруаш ы лы ғы ны ң оңтүстік 
аймағы нда сүйекті даңы лдарды ң көш еттері көш еттікте 
бір ж ы лда стандарттың талаптары на сәйкес келеді.
Таңдап алынған учаске 3-4 ай бүрын дайындалады. Ол 
үш ін мы надай ж үмы стар атқары лады : егістік ж ер терең 
айдалады, органикалың және минералды тыңайтқыш тар 
енгізіледі, айдалған ж ер тегістеледі ж әне ж аппай куль­
тивация ж асалы нады .
Б ір ін ш і  т а н а п ц а
  б ір ж ы л д ы қ ,  кей д е  е к іж ы л д ы қ  
екпе көш еттер немесе  сүлама бүтақтар оты рғы зы лады . 
К лим ат  ж ағдай ы н а  қарай   телітуш ілерді  күзде  немесе 
көктемде оты рғызуға болады.
Екпе көш еттерді СШН-3 маш инасымен отырғызады. 
Телітуш ілерді  оты рғы зу  үлгісі:  екіж ы лд ы қтар  үш ін  -  
80 х 30 см, біржылдыңтар үш ін -  80x25 см. Отырғызар ал- 
дында ш екілдеуіктілердің телітуш ілері тамыр мойнынан 
20-25 см биіктікте қы рқы лады ,  ал клонды телітуш ілер 
40-50 см биіктікте кесіледі.
Екпе көш еттердің тамыр мойыны отырғызылған соң 
топы раң  деңгейім ен  бірдей  немесе  одан  5-6  см  томен 
болуы тиіс. Клонды телітуш ілерді мүмкіндігінш е терең 
оты рғы зу  керек.  Ө йткені  олар  сидамнан  қосы м ш а  та­
мырлар шығарады. Осы ж аң а тамыр жүйесі бүтаңтардың 
үзақ та күш ті осуіне м үм кіндік ж асайды. Отырғызылған 
бойда  телітуш ілер  дереу  суары лады .  Ол  топ ы рақты ң  
отырып, осімдік тамырын тығыздап жабуы үш ін ңаж ет.
Отырғызу ж үмы стары  аяқталган  соң,  учаскеде культи ­
вация ж асалады .
70


Сүйекті  дақы лдарды ң  телітуш ілері  бірінш і  танапқа 
түқым себу ж олымен өсіріледі.
Т е л іт у ш іл е р д ің   қ а л ы п т ы   ө с у ін   ж ә н е   о л а р д ы ң  
үластыруға толы қ дайын болуын ңамтамасыз ету үш ін 
мынадай  агротехникалы ң  ш аралар  ж үргізілуі  ңаж ет: 
жүйелі суару, топыраңты ңопсыту, үстеп ңоректендіру, 
аурулар мен зиянкестерге ңарсы күрес ж үргізу.
Телітуш ілер Оңтүстік Қазаңстаы облысында 9-12 рет- 
ке дейін суарылады. Топырақтың ылғалдылығы қолайлы 
мөлшерде болуы қаж ет, өйткені телітушілердің сидамда- 
рында камбийдің жоғары белсенділігі қамтамасыз етіледі. 
Соған орай үластырудың нәтиж есі ж ақсы  болады. Әрбір 
суарғаннан  кейін  2-3  күннен  соң  танапта культивация 
жасалады, сонда ы лғал сақталы п, қабы рш ақ пайда бол- 
май ды. Арамшөптерге қарсы гербицидтер қолданылады. 
Телітуш ілердің үзаң  та  ж ы лдам   өсуін  ңамтамасыз  ету 
үш ін   азо тты   т ы ң а й т ң ы ш п е н   үстеп   ң о р ек тен д ір ед і. 
Аммиак  селитрасын  мамыр  айы ны ң  ортасында  немесе 
аяғында гектары на 30-40 кг әсерлі зат есебінен өсімдік 
қоректендіргіш  культиватормен енгізеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   85




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет