80
4-ТАРАУ.
САПА ЖүйЕСІН АҚПАРАТТЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
4.1 Сапа жүйесі.
САLS-технологиясы және оны енгізу
Сапаны қамтамасыз етуде жаңа ақпараттық технологиялар 90-шы
жылдардың басында пайда бола бастады.
Сапа жүйесіндегі үдерістерді автоматтандыруға, ағымдағы шы-
ғындарды қысқартуға және еңбек өнімділігін арттыруға мүмкіндік
береді.
Сапа жүйесін ақпараттық қамтамасыз етудің жаңа технологиясы,
CALS-болып табылады.
CALS дегеніміз ө
німнің өмірлік циклін тоқтаусыз қолдау –
кәсіпорынның өнімділік және тиімділік, табыс деңгейін жүйелік (жел-
дету), жоғарылату үдерісіне қатысушылардың, өнімнің өмірлік цикліне
жаңа ақпараттық әдістерін енгізу стратегиясы.
CALS – Continuous Acquisition and Life-cycle Support, (өнімнің
өмірлік циклін тоқтаусыз қолдау).
CALS-технологиясын пайдаланудың тиімділігі ерекше болған-
дықтан, осы технологияның қарулы күштер, құрылыс, өнеркәсіптік
өндіріс, тасымалдау және экономиканың әртүрлі саласында қолданы-
лып дамытуда, маркетингпен (пайдалану) өндіріс қалдықтарын дұрыс
пайдалана білу.
Осы технологияны өндіріске енгізу қиын әрі күрделі үдеріс
болғандықтан, кәсіпорындарға әртүрлі талаптар қойылады.
Мысалы дайындық жұмыстарына:
– нормативтік және
әдістемелік құжаттар дайындау;
–
жобалау жұмыстары;
– мамандар даярлау жүйесі;
– CALS-технология саласында
ғылыми-зерттеу жұмыстары;
– қоғамдық ақпараттық технологияны
қабылдауға дайындық;
– CALS-технология саласындағы мақұлданған шешімдер мен қыз-
меттердің нарығы.
Осы талаптар орындалғанда кәсіпорынның басшылығы бекіткен
арнайы қабылдау тобы құрылып, аталған жүйені сынақтан өткізіп,
өндірісте қолдануға рұқсат береді.
CALS-технологиясын енгізудің мақсаты – кәсіпорынның жаңа
өнімінің даярлау мерзімін азайтып, сапасын көтеріп өнімділігін артты-
рып, өнімнің бәсекелестігін жоғары ұстауы.
82
Қазіргі уақытта өндірістің ақпараттық мәдениеті өте жоғары талап-
тарға жауап беруі тиіс, бұл қандай да бір зауыттың немесе фирманың
балы емес ол уақыттың әмірі. Ақпараттық алмасу үдеуімен байланы-
суымен өндірілген әрекеттердің жылдамдығы да үдейді. Ақпараттарды
сақтау және жіберуде қазіргі ақпараттық техногияларды қолдану керек.
Әсіресе, өндірілетін өнімнің сапасына әсер ететін – ол ақпараттар-
дың электрондық базалары, электрондық пошта, электрондық
құжаттама, функционалданған кәсіпорынның математикалық моделі
мен барлық есептеудің компьютерлік жүйесі.
CALS – стратегиясын жүзеге асыру кезінде басты нормативті және
құқылы базасы болып стандарттар табылады. Оның өмірлік өнімнің
барлық сатыларында өнімдер туралы деректерді бірге қолдану олардың
қолдану технологиялары және мәліметтерді ұсыну тәсіліне стандарти-
зация негізінде мүмкін.
Стандартты таңдау CALS – енгізу стратегиясының бөлімі болып
табылады. Компьютерлік құжаттарды жүргізу халықаралық стан-
дартты таңдау неғұрлым тиімді, мысалы, 1С финанстық есеп берудің
халықаралық жүйесі, есептесу салығы және т.б.
CALS-ты енгізу – ұйымының әртүрлі аспекті қызметтерімен
байланысқа күрделі, көп қиырлы үдеріс, сондықтан оның жүзеге асуы
үшін кейбір алғышарттар болуы керек.
– әртүрлі деңгейдің нормативті
және әдістемелік құжаттары;
– CALS – технология облысындағы мақұлданған шешімдер мен
қызметтердің нарығы;
– Кадрларды дайындау жүйесі;
– CALS – технология
облысындағы зерттеу жұмыстары;
– Осы технологияны қабалдауға қоғамның ақпараттық дайындығы.
Өнімнің қажетті сапасын қамтамасыз ету – CALS технологиясының
мақсаты болып табылады, сондықтан CALS технологиясы халықара-
лық стандарттар ISO 9000:2000 (СМЖ) сапа менеджмент жүйесіне
сүйенеді.
Сапаны басқару әдістері мен технологиясы CALS ақпараттық тех-
нологиясымен бірігіп жаңа табыстарға жеткізеді.
Интегралдық ақпараттық орта (ИАО) бағдарламасын пайдала-
ну, ақпараттық қолдау беріп интеграциялық үдерісті ұлғайтады және
электрондық мәліметтерді қолдануға әсерін тигізеді. Сапа жүйесін
ақпараттық қамтамасыз етуді жобалау кеңсесінің өзара іс-әрекет сызба-
сы 4.1-суретте көрсетілген.