Оқулық Алматы 2005 ббк 28. 04 М 87 Оцуыцты жогары оцу орындары студенттеріне
жүктеу/скачать 8,63 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- КЛЕТКАНЫҢ ГЕНЕТИКАЛЫҚ АППАРАТЫНЫҢ ЖҮЙЕСІ
- Талқылауға арналған сұрақтар
| ЦИТОПЛАЗМАЛЫҚ Т¥ҚЫ М ҚУАЛАУҒА
ГЕНЕТИКАЛЫҚ ТАЛДАУ Цитоплазмалық тұқым қуалауды зерттеу клеткадағы жалпы генетикалық жүйені түсіну үшін маңызы бар нәрсе. Көп уақытқа дейін біз генотип деген терминнің мағынасын тек хромосомада шоғырланған гендердің жиынтығы деп түсініп келдік. Ал тұқым қуалайтын элементтердің цитоплазмада да болатындығы жоғарыда айтылды. Цитоплазмада жэне оның органоидтарында шоғырланған түқым қуалайтын факторлар плазмотип немесе плазмон деп аталады. Осыған байланысты генотип жөніндегі бүрынғы ұғымды кеңейтіп, оған хромосомалық геном мен цитоплазмалық плазмонды қосып айту керек. Цитоплазмалық тұқым қуалаудың өлшемі хромосомалық түқым қуалаудағы ген деген тэрізді плазмоген деп аталады. КЛЕТКАНЫҢ ГЕНЕТИКАЛЫҚ АППАРАТЫНЫҢ ЖҮЙЕСІ Г енотип : клеткадағы бүкіл генетикалық материал Геном- хромосомалардағы генетикалық материал Ядро- ядролық- гендер Плазмон- цитоплазмадағы генетикалық материал ----- ► Пластидтер пламогендер Митохондриялар Эндосимбионттар Плазмидтер 101 Сонымен, цитоплазмалық тұқым қуалау да хромосомалық тұқым қуалау сияқты өз алдына жеке дискретті фактор. Ядролық тұқым қуалаудан айырмашалығы аналық жолмен тұқым қуалайды жэне он да ажыраудың тұрақты сандық қатынастары болмайды, яғни Мендель заңдылықтарына бағынбайды. Талқылауға арналған сұрақтар 1. Цитоплазмалық (хромосомалық емес) түқым қуалау дегеніміз не? 2. Ядро мен цитоплазманың тұқым қуалаудағы ролін салыстыра отырып түсіндіріңіз. 3. Пластидтік тұқым қуалау қалай жүреді және оны алғаш рет зерттеп ашқан кімдер? 4. Митохондрия арқылы тұқым қуалау қалай жүреді? 5. Цитоплазмалық аталық стерилдік (үрықсыздық) қүбылысы дегеніміз не? 6. Цитоплазмалық түқым қуалауға эндосимбионттардың қандай қатысы бар? 7 Цитоплазманың тікелей өзі арқылы тұқым қуалауы қалайша жүзеге асады? 8. Цитоплазмалық түқым қуалауға генетикалық талдау жасаңыз. 102 |