Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Оқулық»

97
әрқайсысы өз винттерін айналдыратын 8 электроқозғалтқышқа команда береді. 
8 винттін 2-і цилиндірлік пантондардың артқы жағында, ал алтауы – вертикальді 
колоналарға қарама-қарсы олардың борттарында орналасқан. Мұндай система 
ен қауіпті метеорологиялық жағдайларда 3700 м-дегі мұхит терендікте 152 м-ге 
дейін ауытқуынан ауыспауын қамтамасыз етеді.
Жартылай батпалы теңіз жүзбелі бұрғылау қондығысы құбырлардан 
құралған төменгі рамалардан, жоғарғы жұмыс істейтін палубалардан және 
онымен жалғанған вертикальді колонналардан тұрады. Колонналардың бал-
ласты камералар рөлін атқаратын көп жерлері бар. Керек кезде ондағы су 
сығылған ауамен немесе сораппен тығыздалады. V тәрізді формасымен бал-
ласты камералардың болуы күшті толқындарда да тұрақтылықты қамтамасыз 
етеді. Қондырғының әр бұтағының ұзындығы 108 м, биіктігі 36 м, баллас-
ты камералардың колоналарының диаметрлері – 2,7 м, балласты камера-
лар диаметрлері – 4,8 м, ұзындығы – 3 м. Бұрғылау мұнарасы қондырғының 
бұрышында орналасқан. Соңғысы судың 180 метрден аспайтын тереңдігінде 
қолданады. Олардың қабырғалырында, түбінде және бүйірлерінде толқын 
энергиясын өшіретін құбырлардан жасалған соққылар бар, ол өзінде мұнай 
ұңғымадағы өтетін ауыр бұрғылау қондырғысын алып жүруге жарамды. 
Плотформаның диаметрі оның биіктігінен 1,6 есе үлкен болуы керек, ол – 18,3 м.
Қабырғалары түбінің қалыңдығы мен диаметрі 0,9-12 метр соңғылардың 
барлығының ауданы қабырғалар мен түбінің жалпы ауданының 0,3-0,6-ін 
құрайды. Мұндай плотформа тұрақты, жартылай батпалы және мұхит түбіне 
зәкірленген болуы мүмкін. Плотформаны қозғалту үшін оның корпусын винт-
термен және басқару рульдерімен жабдықталған болуы керек.
Бұрғылау қондырғысы астындағы пантон негізі құрылғының басқалардан 
айырмашылығы: пантондарды ұстайтын созылмалы-қуыс құбырлардан 
жасалған, зәкірлер – құбырдың соңына бекітілген өткізбейтін қабықшалармен 
жабдықталғандығы. Теңіз түбінде негіздің сенімділігін арттыру үшін, ауыр 
салмақты зәкірлер салынады.
Негізінде су астына батырылған ферма бар. Өте терең теңіз деңгейінде бөлек 
пантондар бірігіп жұмыс істеуі мүмкін. Фермада тіректер көмегімен бұрғылау 
қондырғылары бар алаң қойылған. Пантондар қозғалып кетуден, қорғасыннан 
жасалған құбырлар көмегімен сақталады. Созылмалы құбырдың төменгі ұшына 
өтпейтін қабат жапсырлған. Өтпейтін қабат құбырлардан алынатын тез қататын 
ауыр қоспамен толтырылады. Бұл қоспа қатайып, құбырларды теңіз түбіне 
қадап қоятын ауыр салмақты зәкір жасайды.
Бұрғылау қондырғысы пантонда құрастырылуы мүмкін. Ол ішінде жүгі және 
бұрғылау органы орналасқан шөгілген құбырлар колоннасы бар бағыттаушы 
құбыр колонналарын іске қосады. Бағыттаушы колонналар, башмакты құбырлар 
мен көтеруші механизмдер кронштейндері тірек алаңында орналасқан. Осындай 
орналасуда шөгілге құбырлар колоннасын шығару үдерісі кезіндегі пантонға 

98
түсетін күштер азаяды. Бұрғылау қондырғысын тұрақтандыратын құрылғыға 
геологиялық зерттеу ұңғымаларын бұрғылағанда мыналар кіреді:
5.2 а-сурет. «Мохол» жартылай батпалы жүзбелі бұрғылау қондырғысы
а – негізгі көрініс:1 – негізгі бұрғылау жабдықтаудың астына отынға 
арналған сыйымдылық, жуынатын, ас сулар және т.с.с.; 2 – бұрғылау 
мұнарасы; 3 – жүк көтергіш крандар; 4 – тік ұшаққа арналған 
алаңқай; 5 – тіреуіш бағаналар; 6 – понтон; 7 – тұрақтандыруға 

жүктеу/скачать 28,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: