Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Оқулық»



Pdf көрінісі
бет61/274
Дата18.10.2023
өлшемі28,1 Mb.
#118280
түріОқулық
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   274
7.4.3 Жеңілдетілген бұрғылау құбырлары
Мұндай құбырлар арнайы алюминий қосындысымен жасалады. (Al, Cu, Mg) 
+ Fe. Мұндай құбырлар материалының тығыздығы болат құбырларға қарағанда 
анағұрлым төмен, сол себептен оларды терең ұңғыларда пайдалану тиімді. Одан 
басқа алюминий бұрғылау құбырының диамагниттік қасиеті көлбеу ұңғыларды 
бұрғылау кезінде өте пайдалы. Өйткені оның іші арқылы ұңғы оқпанының 
бағытталғанын тексеріп тұратын приборды түсіргенде магниттік өрістің әсері 
болмай және өлшеу шамасы анағұрлым дұрыс болады. Бұл құбырлар Д16Т 
қоспасын пайдаланып ұнтақты металлургия тәсілімен жасайды, сондықтан 
олардың ішкі жағы жылтыр болып шығады. Бұл гидравликалық кедергінің бо-
лат құбырларға қарағанда 20-25% төмендейтініне қол жеткізеді. Алюминий 
бұрғылау құбырлары болат құбырлары сияқты ішке және сыртқа қарай шеттері 
қалыңдатылып жасалған және олар бір-бірімен арнайы жеңілдетілген құлыптар 
арқылы жалғанады. Мұндай құбырлар металдарының ағу шегі: s
с.б
=330 МПа, 
бірақ салыстырмалы беріктігі s=r/s

үш есе көбірек (D=380 МПа); Д16Т, 
мұндағы: Д – дюралюминий, 16 – сериясы, Т – жылумен өңделген (термический 
обработан). Бұл құбырдың мынадай кемшілігі бар: 1) ұңғымалар түбінің темпе-
ратурасы 150 градустан жоғары болса, онда қолдануға жарамайды. Себебі оның 
беріктігі күрт төмендеп кетеді; 2) бұрғылау сұйығы қышқылды болса, яғни рН<7 
болса тез коррозияға ұшырап, сол себептен бұрғылау тізбегі қысылып ұсталып 
қалғанда қышқылды ваналарды жасауға болмайды.
7.4.4 Бұрғы тізбегін турбобұрғы тәсіліне есептеу
Турбұрғы тәсілімен ұңғыларды бұрғыланда бұрғы тізбегіне негізделген со-
зылу күші ғана әсер етеді, өйткені ол айналмалы, ал, реакциялық моменттің 
әсері тізбек көп жерінен ұңғы оқпанына тиіп тұратын болғандықтан немесе 
тиксатроптық сұйықтың ішінде тұрғандықтан онша жоғары болмайды. Сол се-


135
бептен есептеу кезінде ескерілмейді. Бұрғы тізбегінің керекті ұзындығы мына-
дай формуламен анықталады:
мұндағы: Q
P
– құбырдың шекті созылу күші;
s
Т
– құбырдың металының ағу шегі (МПа);
F
қ
– құбыр қимасының ауданы (м
2
);
n – беріктік қор коэффициенті, бірқалыпты жағдайда – 1.3, шиеленіс 
жағдайда – 1.35;
K – құбырдың сұйыққа және оқпанға үйкелу қарсыластығын ескеретін 
коэффициент. К=1.5 деп алуға болады. 
L
А
– АБҚ-ң ұзындығы,м;
g
А
– 1 метр АБҚ-ң салмағы;
G – турбобұрғының салмағы;
g
қ
– 1 метр құбырдың салмағы;
F
o
– құбыр каналының қимасының ауданы, F
o
=0.785 d
2
;
d – канал диаметрі, м;
Д – сыртқы құбырдың диаметрі, F
қ
=0.785/D
2
-d
2
;
P
o
– қашаудағы қысым кедергісінің мәні;
P
п
– турбобұрғыдағы қысым кедіргісінің мәні, МПа.

мұндағы: m – шығын коффициенті, гидромагниттік қашау үшін 0,94-0,95, n – 
қашау тесігіндегі ағыстың жылдамдығы, м/с.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   274




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет