249
бағыттаушы тізбектері бар, Мексика шығанағындағы қолданылатын болжам-
ды кен орнына зерттеулер жасалды. Көлденең ауытқу жиілігі орташа 25 с, ал
иілу ауытқуының жиілігі 7 с болды. Осының арқасында Мексика шығанағының
жағдайы бастапқы бұзылу қарсылығын қамтамасыз етеді. Зерттеу нәтижелері
(
10.2-кестеде
) берілген.
‘’Браун энд Ру’’ фирмасының жобалары бойынша, тереңдігі 350 м Солтүстік
теңізде жұмыс істейтін жүзбелі платформа жасалған. Жобада қоршаған ортаның
әсеріне
конструкцияның бейімділігі, негізінен өзінің иілгіштік қасиетіне
негізделген.
РВР платформасы (
10.15-суретте
) көрсетілген. Мұнараның жалпы
биіктігі 372 м, тік бұрышты қимасы 58x44 м. Төменгі бөлігінің ауыспалы
қимасы 9-2012 мм. Ал жоғарғы бөлігі 1524 мм 20 тіректен тұрады. Мұнараның
іргетасы теңіз түбінен 3 м биіктікке орналастырылған. Мұнара 2
бөлімнен
тұрады. Жоғарғы бөлім, ұзындығы 155 м, өлшемі 14,6x80 м 10 понтоннан
тұрады. Төменгі бөлім ұзындығы 214 м, өлшемі 14,6x80 м 6 қалтқыдан тұрады.
Жоғарғы қалтқылар теңіз деңгейінен 30 м төменде орналасқан. Олар жиілігі
6 с болатын мұнараның ауытқуынан сақтайды. Өлшемдері 14,6x20 м 10 бал-
ласты камера бүкіл платформаның жүзгіштігін бейтарапқа дейін төмендетеді.
Диаметрі 1220 мм 7 осьті қада 110 метрге тереңдетілген және теңіз түбінен
360 метрге көтеріліп тұрады. Олар мұнараның тіректеріне теңіз деңгейінен 10
м биіктікте пісіріліп бекітіледі. Ості қадалардың диаметрі мен саны остердің
қатандық талаптарына сай етіп алынады. Бұлар
тік тербелістердің жиілігін
едәуір төмендетеді, ал бұралуда аз қатаңдық та болмауы тиіс.
D
=2134 мм шеттегі 26 қада көлденең күшті қабылдайды. Олар теңіз
түбіне 50 метрге тереңдетілген. Мұнараның өз тербелісіне есептелген жиілігі,
толқынның
х
– осі бойынша 65,2 с және
у
– осі бойынша 52,2 с мүмкін болатын
жиіліктен едәуір үлкен. Иілу тербелісінің бірінші жиілігі екі осте де 4 с болады.
Бұл динамикалық тербелістердің болмайтынын көрсетеді. Осыдан, 6 с толқын
жиілігі үлкен кедергі келтірмейтіндігін көрсетеді.
Теңіз желінің ең үлкен әсерінде толқын биіктігі 30 метрге жетеді. Жиілігі
15 с, ағыс жылдамдығы 1,2 м/с, теңіз түбінде 0,6 м/с, палубадағы жел
жылдамдығы 40м/с.
Жел мен ағыстың ең аз жылдамдығында мұнара тік қалпынан 1,12°-қа,
ал теңіздің ең аз толқуында 2,52º-қа ауытқиды.
Мұнараның іргетасының ең
үлкен ығысуы – 680 мм. Осыны ескере отырып, мұнараны жасауда, аққыштық
шегі 346 МПа болат қолдану ұсынылады. Теңіз түбінде қадаларға өте үлкен
күш түседі. Сол үшін қада жасалатын болаттың аққыштық шегі 438 МПа бо-
луы керек. Мұнараны құрастыру орнына бөлшектеп тасымалдайды. Содан соң
көлденеңінен жинайды.
250
10.2-кесте
«Эксон» фирмасы жүргізген серпімді мұнаралар
жобаларының зерттеу нәтижелері
Сипаттама
Діңгектер
Тартыл-
ма-лары
бар
Жүзгіш
Қатты
негіздері және
тартылмасы
бар
Иілгіш
Серпімді
қадалы
Қатаң
негізде-
рі бар
серпімді
қадалы
Мұнараның
көлденең
қимасының
формасы
Тең
қабырға-
лы
Төртбұ-
рыш
Тең
қабырға-
лы
төртбұ-
рыш
Тең қабырға-
лы төртбұ-
рыш
Тік
бұрышты
және ква-
драт
Тең
қабырға-
лы
төртбұ-
рыш
Тең қабыр-
ғалы
төртбұ-
рыш
Көлденең
қиманың
өлшемдері, м:
шыңының
негізінің
79х79
79х79
79х79
79х79
61х61
91х91
61х53
91х91
73х73
73х73
61х61
91х91
Негізгі тіректер
саны
Ең үлкен
диаметрі, мм
12
1524
12
1524
12
1524
12
1829
9
1829
9
1829
Ең үлкен
бұрыштық гра-
дус:
Палубаның
еңкеюі
Палубаның
бұралуы
0,9
0,1
3,5
0,1
1,2
0,3
0,4
0,2
9,7
0,1
1,0
0,1
Палубалық
секцияның тер-
белу амплиту-
дасы, м
11,9
49,4
11,6
5,5
9,1
9,4
Мұнара
масса-
сы, мың тонна
78,3
48,8
52,1
43,0
38,5
Негізгі
қадалар: саны
диаметрі, мм
5
1372
6
1372
-
-
-
-
16
1372
16
1372
Анкерлік қада:
саны
диаметрі, мм
массасы, мың
т.
20
1829
3,3
-
-
-
20
1829
3,3
-
-
-
-
-
-
-
-
-