11.3. Ішкі секреция бездері қызметі мен жүйке жүйесі
əрекеттерінің байланысы.
Гипоталамус – гипофиздік жүйе
Организмде орталық жүйке жүйесі мен ішкі секреция безде-
рі тығыз байланыста əрекет етіп, əртүрлі функциялардың үй-
лесімділігін қамтамасыз етеді.
Ішкі секреция бездері рефлекс доғасының эффекторлық
(орын
даушы) бөлігі болып табылады. Əрбір без вегетативтік
жүй ке жүйесінің рецепторлық жəне эффекторлық талшықтары-
мен жаб дықталады. Жүйке талшықтарымен таралған тітіркеніс
гор
мон
дардың түзілуі мен олардың белсенділігін өзгертеді де,
ішкі секреция бездеріне тікелей əсер етеді.
Гормондар қан арқылы орталық жүйке жүйесінің қызметіне
əсер етеді. Өз кезегінде ішкі секреция бездерінің қызметін реттеу-
де орталық жүйке жүйесі, оның аралық мида орналасқан аймағы
(гипоталамус) маңызды рөл атқарады. Гипоталамус гипофиздің
қызметін, ал гипофиз барлық ішкі секрециялы бездердің əреке-
тін реттейді. Осымен байланысты бұл екі құрылымды күрделі
нейроэндокриндік кешен – гипоталамус-гипофиздік жүйеге бі-
ріктіреді (127-сурет).
Гормондар жүйке жүйесімен салыстырғанда нысана мүше-
лерге бапты əсер етіп, олардың əрекетінен туындайтын өзгерістер
баяу дамиды. Сондықтан гормондар ұлпалардың жіктелу про-
цесін, мүшелердің қалыптасуын реттеуде маңызды қызмет
атқарады.
349
Гипоталамус ядроларының
ней ро секрециялық торшаларын-
да нейросекреттер түзіледі. Олар
гипофиздің артқы бөлігіне жүй-
Достарыңызбен бөлісу: | 
