| 18.2. Нейрон жайлы жалпы түсінік
Организмдегі ең күрделі құрылым жүйке жүйесі болып табы-
лады. Ол өзара тор құра бірігетін ондаған миллиард жүйке тор-
шаларынан құралған (адамда жүйке торшаларының жалпы саны
50 миллиардқа жетеді). Демек, жүйке жүйесінің құрылымдық
жəне функционалдық негізі - жүйке торшасы немесе нейрон.
Нейрон деп жүйке торшасы мен оның өсінділерінің жиынтығын
айтады. Əрбір нейронда төрт құрама болады: жүйке торшасының
тұлғасы (денесі), қысқа өсінділер - дендриттер, ұзын өсінді -
нейрит, аксон жəне аксон ұштары немесе терминалдар (184-су-
рет). Нейронның аталған құрамаларының əрқайсысы өзіне ғана
тəн қызмет атқарады.
Нейрон тұлғасы, немесе сома, талдау - синтездеу процестерін
жүргізеді. Оның құрамында ядро, рибосомалар, эндоплазмалық
тор жəне басқа қосындылар болады. Нейрон денесінде медиа-
торлар, торша белоктары жəне басқа ком-
поненттер түзіледі. Сома нейронның əре-
кетін, біртұтастығын қамтамасыз етеді. Ол
зақымданса, бүкіл нейрон қызметі бұзылады.
Аксон жүйке импульстерін басқа тор-
шаларға - жүйке, ет немесе секрециялық
құрылымдарға, жеткізеді. Аксон - жүйке
торшасының ұзын өсіндісі. Бірқатар ак-
сондар орталық жүйке жүйесін (ми мен
жұлынды) шеткі ағзалармен жалғастырады.
Сезімтал (сенсорлық) нейрондар аксоны
Достарыңызбен бөлісу: | 
