Мес қарында газдардың түзілуі

кезінде газдар да бөлініп, олардың көп мөлшері өңеш арқылы 

кекіру кезінде шығарылады. Азықтанғаннан кейінгі алғашқы 4-6 

сағат ішінде газ бөлу өте қарқынды жүреді. Ірі қара сағатына 25-

30 литрге дейін газ бөледі.

Мес қарын газының құрамы өте күрделі, оның 60-70 пайы-

зы көмір қышқыл газынан, 25-30 пайызы метаннан, ал 5 пайызға 

жуығы азоттан, оттегінен, сутегіден тұрады. Жеңіл қорытылатын 

көмірсулармен азықтандырғанда оттегінің мөлшері 5-7 пайызға 

дейін көтеріледі. 

Көмір қышқыл газы карбоксилсіздеу кезінде сілекей бикар-

бонаттарынан, несепнəрден, түрлі қышқылдардан бөлінеді. Ме-

тан (шалшық газы) көмір қышқыл газы мен сутегінен түзіледі. 

Сутегі газы ферменттік процестер кезінде мол бөлінеді. Оның 

негізгі көзінің бірі - құмырсқа қышқылы. Метан арнаулы метан 

түзгіш бактериялар əрекетінен түзіледі. Көмір қышқыл газы мен 

метанның біраз бөлігі өкпе арқылы шығарылады. Метан түзу сал-

дарынан организм энергия шығындайды (рацион энергиясының 

8 пайызы шамасында). Көмір қышқыл газының аз мөлшері мес 

қарын мен ұлпаларда биосинтез процесінде пайдаланылады.