Оқулық. Алматы: жшс рпбк


Липидтердің алмасуы жəне оның реттелуі



Pdf көрінісі
бет220/542
Дата06.01.2022
өлшемі5 Mb.
#15983
түріОқулық
1   ...   216   217   218   219   220   221   222   223   ...   542
Байланысты:
[Nes pbaev T.] ZHanuarlar fiziologiyasue(z-lib.org)

9.6. Липидтердің алмасуы жəне оның реттелуі

Липидтердің биологиялық маңызы. Липидтер деп май мен 

май тектес заттардан құралған органикалық қосылыстар тобын 

айтады. Мал массасының орта есеппен 10-20 пайызы липидтер-

ден құралған. 

Денедегі май протоплазмалық жəне қордағы болып екіге 

бөлінеді.  Протоплазма майына торша мембранасының, мито-

хондрийдің, микросоманың құрамына енетін майлар жатады. 

Оның құрамы мен мөлшері едəуір тұрақты, көп ауытқымайды. 

Май ми торшалары, жыныс бездері жəне шəует құрамында 

айтарлықтай көп болады. Қордағы майға тері шелінің майы, шар-

бы майлары, бүйрек, жүрек сияқты ағзалар маңында жиналған 

майлар жатады. Май торшалары - адипоциттер, альвеолалық 

ұлпалар мен ет талшықтары арасында да орналасады. Адипоцит-

тер құрамындағы майлар ұлпаларда энергия жинақтаудың ерек-

ше түрі. 

Майдың биологиялық құндылығы – оның энергия көзі бо-

луында. Организмде 1 г белок немесе көмірсулар тотыққанда 

16,7 кДж энергия бөлінсе, 1 г май 38,9 кДж энергия бөледі. Со-

нымен қатар майлар организмнің өсу факторы болып табылатын 

линол қышқылының көзі, жылу изоляторы, кейбір биологиялық 

белсенді заттардың (простагландин, стероидты гормондар, холин, 

т.б.) негізі. Олар майда еритін А, Д, Е дəрмендəрілерінің ішектен 

сіңірілуіне мүмкіндік туғызады, қой шайырының, құстардың тері 

майының құрамына енеді. 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   216   217   218   219   220   221   222   223   ...   542




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет