Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }
Омыртңалар өзегі ж ә н е оны ң ңұрамы
жүктеу/скачать 28,32 Mb. Pdf көрінісі
|
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ
- Бұл бет үшін навигация:
- Омыртңа
| 7.5. Омыртңалар өзегі ж ә н е оны ң ңұрамы
7.5.1 Омыртқалар өзегі Омыртңалар бір-бірінің үстіне о рн аласы п , денесімен ом ы ртң а аралық ш ем ірш ек (алды н ан ) ж ән е о м ы р тқ ал ар доғасы м ен (ар- тынан ж әне алды н ан) бірге о м ы р тң а өзегін ң ү р ай д ы (ca n a lis vertebralis). О н ы ң к ө л ем і о р т а ш а 2 ,3 — 2 ,5 с м -ге тең болады . Ө зектің ең кең ж ері бел бөлімінде болады (3,2 см2), оны ң көлд ен ең кесін д ісі үшбүрышңа үң сай ды . Одан ж ің іш к е р е к VII м ойы н о м ы р тң асы н ы ң түсында (2,5 см 2), кеуде бөлім інде одан да ж ің іш к е р е к , кескенде дөңгелек п іш ін д і. Әрбір доған ы ң түбінде о м ы р тң а денесіне ж а ң ы н жердегі ж оғарғы ж ән е төм енгі ш еттерінде о й ы қ т ар бар (in cisu ra vertebralis sup. et. in f.), бүлар ж о ғар ы ж ән е төменде ж а т ң ан ом ы ртң а жүлгелермен ңосы лы п, өзек іш ін е әк ел етін әр ж а ғы н а н о м ы р тқ а аралың тесік қ ү р ай д ы . Б ү л тесік for. in terverteb ra le деп а тал ад ы , ол жерде gangl. intervertebrale, п. sp in a lis ж а т ад ы . Д о ғал ар д ы ң а р а сында сары ты ғы з ж а л ғ ам ал а р ж а тад ы (lig. flava) ( 7.4. а, б сур е т ). Ж оталы қ өсінділердің а р ал ы ғы lig. in te rsp in a lia -ны түзей тін фиброзды тал ш ы ң тар ға толған , ал ж о тал ы ң өсінділер үстін ен lig. supraspinale өтеді. М ойын болім інде ол ж у а н д а п , p ro tu b era n tia crista occipitalis e x t -ға б еки тін борік ж а л п а ң тасп а ң ү р ай д ы , ол lig. писһае деп аталады . Сегізкөз озегін ің (canalis sacralis) о м ы р тң а ж о тасы н ы ң басңа өзектерінен а й ы р м аш ы л ы ғы , ол алд ы н ан ар ты н а қ а р а й и іл іп тө- мендеген сайы н тар ы ла береді. Ө зектен с ы р т қ а сегізкө з омы рт- қалары ны ң сан ы н а байланы сты ж ің іш к е тесіктер ш ы ғад ы (for. intersacralia). О лар басңа өзектерм ен т ік бүры ш ж асап ң и ы л ы сы п , сүйекті алды н ан а р т қ а тесіп отіп, алд ы ң ғы ж ән е а р т қ ы сегізкө з тесіктерімен (for. sacralia a n t. et post.) а я қ т а л а д ы . С оңғы ларды ң ңасында іш к і ж а ғы н ан сегізкө зд ің ар тң ы беткей бойы м ен буын 468 1 бөлім. Жалпы сұрақтар өсінділерм ен ң ү р ы лған ай д ар ш ы ң өтеді (crista sa cra lis a rticu la ris). С ы ртқы бүйірге ж а ң ы н crista sacralis la tera lis ж атад ы . С егізкөз өзегін ің төм енгі тесігі (h ia tu s sa cra lis) буын өсін дісін ің қ алд ы ғы си яң ты төмен ң ар ай б ағы тталған ш ы ғы н ң ы м ен (cornua sacralis) ж ән е crista sacralis la t-ц ң ы ры м ен ш ек тел ед і. Б ү л тесік ар тқ ы ж а ғы н ан ж ал ғам ам ен (lig. flavum ) ж аб ы л ған , ол lig. sacrococ- cygeum post, superficiale-деп атал ад ы . Ш ам ам ен , 1 — 2% ж ағд ай д а ом ы ртңа доғасы III сегізкө з о м ы р тқ асы н а дейін то л ы қ бітіспей ң алады . Б ү л ж ағд ай : «h ia tu s sp in a b ifid a sa cra lis» -деп атал ад ы . М ойын о м ы р тқа д енесінің ар тер и я л а р ы a. vertebralis-тен a. cervi- calis ascendens-тен ж эн е a. c erv ica lisp r o fu n d a -дан б асталады . Кеуде бөлігіне a. in terco sta lis suprem a мен aa. in terco sta les-т ің а р тқ ы 10 бүтағы н ы ң тар м аң тар ы келед і. Б ел мен сегізкө з о м ы р тң а денелері- не aa. lum bales, aa. sacralis la tera lis ж ән е a. sa cra lis m e d ia lis -тен тарм аңтар тарай ды . А р тер и ян ы ң ж ің іш к е тар м аң тар ы ( rr. sp in a le s) fo r in te r v e rte brale арңы лы о м ы р тқ а өзегінен өтіп, е к ін ш і ж а ң т а ғы ар тер и ям ен үш тасы п, ом ы ртң а денелеріндегі fo r n u tr ic ia -ға. енеді. Л и м ф а там ы р л ар ы о м ы р тқ а ж отасы мен сегізкө зд ің алд ы ң ғы бетінде ж а т қ а н түйіндерге қ ү я д ы . О м ы ртқа денесінің нервтері пп. sp in a les-т ің ар тң ы бүтаң тары н ан ш ы ғады . 7.5.2. Омыртңа өзегін ің ңүрамы О м ы ртқа өзегінде: 1) болбыр май ңабаты ; 2) веналы ң өрімдер; 3) ж ү л ы н ж ән е он ы ң тү б ір ш ік тер і, қ аб ы қ тар м ен бірге орнала- сады. Ж үл ы н н ы ң ң атты ң аб ы ғы н ы ң бас м и ы н ы ң ң атты ң абы ғы н ан ай ы р м аш ы л ы ғы — о м ы р тң а ө зегін ің ң аб ы р ғасы н а ты ғы з ж ан асп ай - ды . С онды қтан ңатты қ а б ы қ ш а мен сү й ек ты сы ж ән е ом ы ртң а доғалары н ы ң байлам дары арасы н д а ca vu m epidurale деп атал аты н тар ңуы с п ай да болады . Эпидуральды к е ң іс т ік т ің ш ел ңабаты өте болбыр, қ о й м а л ж ы ң , сары түсті ж ән е сорғы ш ң абілетім ен ерекш елен ед і. Тек қ а н а ом ы ртқа ар ал ар ы н д ағы тесіктерд егі ш елде д ән екер тіндер п а й да болып, ж ү қ а қабат ж асап , ң атты ми ң абы ғы н ң орш ай ды . Олар көбіне төменгі ш етінде, о м ы р тқ а ар асы н д ағы тесіктерін д е ж ән е ом ы ртң аны ң и ілген ж ер лер ін д е ж и н а л а д ы . Клиникалық анатомия 469 hip b o n e s o s c o x a e 7 c e r v i c a l v e r t e b r a e 5 l u m b a r v e r t e b r a e in te rv e b ra l fo ra m in a in te rv e b ra l d is c s s p i n a l c o r d s p i n o u s p r o c e s s C S F in s u b a r a c h n o i d s p a c e i n t e r v e r t e b r a l d i s c f a t in e x t r a d u r a l ( e p i d u r a l ) s p a c e s a c r u m c o c c y g e u s жүктеу/скачать 28,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|