Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

52
2 белім. Қолдың клиникалық анатомиясы
С іңірлер асты л ы қ саң ы л ау д а ал а ң ан н ы ң тереңдегі а р тер и ял ы ң
доғасы орнал а сң а н . Д оға көбінесе ш ы бы ң ар тер и ясы тар м аң т ар ы н ан
ңүры лған .
О рталы ң қ ү н д аң тағы апоневроз асты ж ән е сің ір лер асты м ай лы
ш елден ір ің д ік тер П ирогов-П арон к ең істігін е өтуі м ү м к ін .
О ртаңғы қ үн даң ф легм онасы к езін д е, а л аң ан ортасы ш ү ц қ ы р л ан - 
ған ж ән е саусақтар бір-бірінен ал ш аң тү р ы п , ж а р т ы л а й бүгілген 
түрде ң ал ы п «айы рға үқсас» белгі п ай д а болады .
2.21.2. Қол б асы н ы ң с ы р т қ ы а й м а ғ ы
Тері ж ү ң а, ң о зғалм ал ы .
Тері асты үл п а мен беткей ф асц и я ж ү ң а к елед і. Тері асты м ай лы
ү лп ад а көптеген, rete venosus m a n u s p o sterio r-ды ң ү р ай ты н веналар 
бар. Осы арада л и м ф а там ы р л ар ы бар (2 .2 7 сурет).
Вена мен л и м ф а там ы р л ар ы н ы ң б асталаты н ж е р л е р і қол басы- 
ны ц сы рты н да да, ал аң ан бетінде де бар. А л аң ан терісі қ а л ы ң ж эн е 
апоневрозға ты ғы з ж аб ы сқ ан . В ен алы ң ж ән е л и м ф ал ы ң ағы стар, 
ңол басы ны ң сы р ты н а б ағы тталған . С онды ңтан қаб ы н у ісігі қол 
басы сы рты нда көбірек болады .
Б еткей л і нервтер ш ы бы ң ж ән е ш ы н таң н ер втер ін ің та р м аң тар ы . 
Олар, әр қай сы сы өз ж а ғы н ы ң 2 ,5 саусағы н нервтейді.
Ф асц и я асты нда, сау сақтар д ы ң ж а зғ ы ш т ы қ сің ір л ер і, ал тере- 
ңінде —сы ртңы сүйектер а р а л ы қ бүлш ы ң еттер орн аласады .
Осы л ай , ңол басы сы рты н д а тағы сү й ек ар ал ы ң қ ү н д ақ бар. Б ү л
қ ү н д ақ та сүйек а р ал ы қ ж ән е қ ү р т тәр ізд і б ү лш ы ң еттер ж атад ы . 
Қүрт тәрізд і б үлш ы қеттер бойы м ен сү й ек а р а л ы қ к е ң іс т ік ала- 
ң ан н ы ң ортаңғы қү н д ағы м ен б айланы сады .
2.21.3. С аусаңтарды ң а л а қ а н а й м ағы
С ау сақтар ш ек ар асы : А л аң ан д а сау сақтар мен қол басы ш е к а р а ­
с ы —дисталды көлден ең қ ы р ты с, ал ңол басы сы р ты н д ағы ш е к а р а ­
с ы — алаң ан сү й ек тер ін ің бастары .
С ы р тқы н ы с а н а л а р ы . С ау сақтар ға о п ер ац и я ж а са ға н д а , ала- 
қандағы н ы сан алар: а л а қ а н н ы ц терісіндегі ди сталды көлденец 
ңы рты с, ал а қ а н — саусақ ж ән е б ун аң тар ар асы н д ағы ң ы р ты стар .
П р о ек ц и ял ар . Б у н аң тар арасы ндағы ж ән е а л аң ан сүйектерім ен
бунақтар арасы ндағы буы ндар қу ы сы н сү й ек бастары н ан ди сталды
ж ерде аны ң тайды :

Клиникалық анатомия
53
— алаң ан сүйегі мен бунаң буы ны н ы ң ң уы сы , а л аң ан сүйек- 
терін ің басы нан 8 — 10 мм ди сталды ж ерде;
— п роксим алды ж ән е о ртаң ғы бунаңтар ар асы н д ағы н егізгі бу- 
наң ты ң басы нан 4 — 6 мм төмен ж ерде;
— ортаңғы бунаң пен ди сталды бунаң ар асы н д ағы буын ңуы сы
ортаң ғы бунаңтан 2 мм ди сталды ж ерде.
Б уы н ң уы сы п р о ек ц и ясы н , б у н ақтар д ы 90°-ңа б ү к к ен кезде табу 
оңай. Б ү л кезде ж о ғар ғы бун аң ты ң ң ап тал ы н ек іге бөледі. Осы сы- 
зы қты ң дисталды б у н аң қ а созы лған ж а л ғас ы буын ң уы сы н көрсе- 
теді. Осы әдісті саусаңты буын деңгей ін де алы п тастау оп ерац ия- 
сында (э к за р ти к у л я ц и я ) ң олданады .
С аусаңты ң а л а қ а н беті тер ісін ің к л и н и к а л ы ң м аң ы зы бар:
1. тері тал ш ы ң тар ы ү зы н а бойы бағы тталған ;
2. терін ің әр ңабаты ж аң сы д ам ы ған , әсіресе м ү й ізш е ңабаты :
a ) эпи тели й к л е т к а л а р ы 100 ң абаттан көп (дененің басқа 
ж ерін де 4 ң абаттан көп емес);
b) м ал ьп и ги й ж ән е е м ізік ш е ң абаттары ж аң сы д ам ы ған , 
бүл ж ағд ай зақы м д ан ған м ү й ізш е ң аб аты н ы ң ң ай тад ан
ң ал ы п тасу ы н а себеп болады ;
c ) м үй ізш е ңабат ж асу ш ал ар ы ж а р т ы л а й соп аң ш а тәр ізд і 
орн аласң ан . Б ү л ж а ғд ай ди сталды ф ал ан гты ң терісінде, 
әр адам ға ж ән е ер екш е суреті болады .
3. теріде тері бездері бар, м ай бездері ж о қ .
4. саусақтар тер ісін ің сезім і өте ж о ғар ы , біраң ерін мен тіл се- 
зім д іл ігін е ж етп ей д і.
Тері асты м ай ү л п асы а л а қ а н бетінде ж аң сы д ам ы ған ж эн е ул- 
паны коптеген ф иброзды тал ш ы ң тар тесіп отеді. Б ү л тал ш ы ң тар :
1. дисталды бунаңтар терісін сүйек ты сы м ен ңосады . П р о к си ­
м алды ж ән е о ртаң ғы бунаң терісін қол басы сү й ек қабы ғы
саусаң тары н ы ң ф иброзды ң ы набы м ен ңосады ;
2. саусақтар терісі мен тері асты ү л п асы н ы ң е р ек ш ел ігі ірің- 
д іктер д ің орналасу ж ер л ер ін ан ы ң тай д ы . С аусаңтардағы
ір ің д ік тер д ің п ай д а болуы к ү б ір тк е деп атал ад ы .
Күбіртке түрлері:
— терідегі күб іртке;
— тері асты кү бірткесі;
— тері асты нда «қүм сағатңа» ү ң саған кү б ір тке;
— ты рн аң ай н ал асы н д ағы (п ар о н и х и я) к ү б ір тк е.
А лаңан бетіндегі ң ан там ы р — нервтер сау сақтар д ы алд ы ң ғы
және артңы беттерге бөлетін сы зы ң бойы нда о р н ал асқ ан . Саусақ- 
тың алды ңғы бетіндегі ар тер и я л ар беткей а л аң ан доғасы н ан бас- 
талады. Д исталды бунаңта олар а р тер и я л ы қ доға қ ү р ад ы . Саусаң-

54
2 бөлім. Қолдың клиникалық анатомиясы
тарды ң сы ртқы а р тер и ясы н аш ар дам ы ған . О лар ди сталд ы бунаңңа 
ж етпейді. В еналар саусаңтар сы р ты н д а ж аң сы д ам ы ған . В еналы ң 
тор құрады .
С аусақтар бун аң тары ндағы (п рокси м алд ы , о р таң ғы ж эн е ди с­
талды ) ү л п а қан -там ы р , нервтерм ен бірге сің ір л ер д ің ф иброзды
ң ы набы нан оңай сы д ы ры луы м ү м к ін . Б ү л ж а ғд ай саусаңтард а 
«скальп» тәрізд і ж а р аң а т болуы н көрсетеді. V саусаң тер ісін , II 
саусақты ң ш ы н тақ бетін — ш ы н та қ н ерві н ервтейді. О ртаңғы нерв, 
бас барм аң ты ң а л а қ а н бетінің тер ісін , II, III сау сақтар д ы ж ән е 
IV сау сақты ң ш ы б ы қ ж а қ бетін н ервтейді. Қ ол басы н ы ң ж ән е 
саусақтард ы ң сы рты , ш ы бы ң ж ән е ш ы н таң н ер втер ін ің беткей 
тар м ақ тар ы арң ы лы нервтенеді. Б ү л кезд е I, II ж эн е III сау саң ты ң
ш ы бы ң беті, ш ы бы ң нервтері тар м аң тар ы а р қ ы л ы , III саусаң ты ң
ш ы нтаң беті ж эн е IV —V саусаңтар ш ы н т а қ нерв тар м аң тар ы м ен
нервтенеді. К өрш ілес нерв т а р м а қ тар ы н бір-бірім ен б айланы сты - 
руш ы б ү тақтар болады . Б ү л ж а ғд ай нерв заң ы м д ан ған д а, сезім н ің
ж о ғал ған ж ер ін ің орн аласуы әр тү р л і ж ерде болуы м ү м к ін д ігін
көрсетеді.
С іңірлердің ф иброзды қы н аб ы , а л а қ а н ф асц и я сы н ы ң ф иб ­
розды қ алы ң д ау ы н ан ң ү р ы л ған . Ф иброзды ң ы н ап ты ң д ән екер 
тал ш ы қ тар ы кейбір ж ерлерд е б ай л ам ға үң сайды :
— бун ақтард ы ң д и аф и зі деңгейінде ф иброзды ң ы н ап ты ң , сақи- 
на тәрізд і бөлігі (p a rs a n n u la ria va g in a l fibrosae);
— бун ақтар арасы ндағы буы ндар деңгей ін де ф иброзды қ ы н ап - 
ты ң крест тәр ізд і ай қ асң ан бөлігі (p a rs cru cia fo rm is va g in a l 

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: