Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015
2.5. ЛЕУМЕТТІК САТАНДЫРУ — ДЕНСАУЛЫ
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
| 129
2.5. ЛЕУМЕТТІК САТАНДЫРУ — ДЕНСАУЛЫ ОР АУ САЛАСЫНДА ТР ЫНДАРДЫ ЛЕУМЕТТІК ОР АУ МЕХАНИЗМІ РЕТІНДЕ 2.5.1. Шет елдердегі медициналы* са*тандыру жJйесіні' эволюциясы 2.5.1.1. Германия мен Францияда(ы са*тандыру медицинасы Германияда 1883 жылы абылдан ан сатандыру заы бойынша сатандыру медицинасы дамуда (О. Бисмарк 1 задарынан). Германияда медициналы сатандыру леуметтік сатандыру ж - йесіні жалпымемлекеттік б лімі болып табылады. Ол сырат, к тім, алдын алу, ай ылы жа дайда, жалпы тжірибелік дрігерде емделген- де, мамандарда, амбулаторияларда, йде, стационарда, стоматология- лы к мек к рсетуде, дрі-дрмектермен амтамасыз етуде жне т.б. кезінде медициналы к мекпен амтамасыз етеді. Медициналы са- тандыру а кететін "ралдар ЖІR 8,1% "райды жне ш айнар к з- дерінен "ралады: орды ебек аысыны 6,5% сатандырыл андар здері т лейді, сонша к лемде ызметкерлер, ал ал ан аржыны мем- лекет бюджеттен береді. Денсаулы сатау бойынша барлы операцияларды, я ни, касса- лар ызметін басару жне дрігер "ралдарыны шы ындарын, ас- социациялар а біріктірілген, 1200-ден астам сатандыру кассалары ж зеге асырады. Кассаларды бірнеше т рлері дст рлі сатандыры- лады: жергілікті (ж"мыссыздар а жне сатандырыл андарды отбасы м шелеріне), т"р ылыты жері бойынша; ндірістік (ж"мыс орны бо- йынша); теіздік; ауылшаруашылы; эрзацкассалары (негізінен ыз- меткерлер шін). Т"р ындарды 90%-дан астамы сатандырумен амтыл ан. Ауат- ты азаматтар к бінесе ерікті сатандыруды олданады, сондай-а, олар леуметтік ж йе жне мемлекеттік сатандыру (3%- а жуы) бойын- ша да сатандырыла алады. Шартты бірліктердегі немесе пунктердегі медициналы ызметтерге тарифтер дрігерлік жне сатандыру ассо- цияцияларымен наты уаытта жне мезгілдермен айта арастырылу бекітіледі. 1 Оларды біріншісі — «ж"мысшыларды сырат жа дайларына байланысты сатандыру туралы за» 1883 жылы абылданды. Содан бері Германияда, одан кейін баса да елдер- де (соны ішінде, 1912 жылдан бастап Ресейде де), медициналы сатандыру ж йесіндегі "йымдар а бастама берген («Бисмарк ж йесі»), осы ан "сас задар абылданды. 130 II Б лім. Медицина леуметтануы Германияда ы медициналы к мек "рылымын басару жне "йымдастыру экономикасы дамы ан елдерге тн болып келеді. Жал- пы"лтты баылауды Федералды денсаулы сатау министрлігі жне леуметтік к мек ж зеге асырады. Айматарда сйкес министрліктер, оларды органдары жне мекемелері бар. Муниципалды мекемелер жергілікті билік органдарыны, сйкесінше кеестер, комитеттер жне т.с.с. арама ына кіреді. Барлы медициналы мекемелер ш кімшілік дегейде ызмет етеді: федералды, айматы, жергілікті. Медициналы кімшіліктер олармен ты ыз арым-атынасына арамастан, сатан- дыру кассаларына жне оларды ассоциацияларына зіні юрисдик- циясын таратпайды. Сонымен бірге, аулылар атарында сатандыру "йымдарына баылауды ж зеге асыратын ксіпода, дрігерлік сатан- дыру кассаларыны зіндік ассоциацияларынан баса ебек, білім ми- нистрлігі, баса да "йымдар, сондай-а, денсаулы сатау министрлігі рекет етеді. Францияда медициналы мекемелер ш кімшілік дегейде орна- ласан: жалпы"лтты, айматы, жергілікті. Барлы мекемелерді 2/3 жуы ы айматы жне жергілікті мекемелерде, жергілікті, зіндік не- месе топты тжірибеде медициналы ызметкер ж"мыс істейді. Фран- цияда ы денсаулы сатау а негізінен жеке меншік, жалпы тжірибелік дрігер — отбасылы дрігер тн. Елдегі "рылымды "йымдар а жне басару а денсаулы сатау министрлігі жне жан"ялар, айматарда ы денсаулы сатау департа- менттері, муниципальды органдар, аудандарда ы инспекциялар кіреді. Баса да елдердегі медициналы сатандыру секілді Францияда ы ме- дициналы к мекті амтамасыз ету к здері болып ж"мыс берушілерді салымдары — 13,5% ебекаы оры, сатандырыл андар — 6,5% (бар- лы ы 19% — е к бі медициналы леуметтік сатандыруды лесіне тиеді) жне мемлекеттік бюджеттен биліктік ассигнованиялар болып табылады. леуметтік сатандыруды жиырмадан астам т рлері белгілі, со- ны ішінде бірнеше медициналы т рлер бар: ауру бойынша, ж ктілік кезіндегі ж"мыс абілетсіздігі, ай ылы ои алар, ж ктілік жне боса- ну а байланысты жне т.б. (денсаулы сатау а кеткен шы ындарды 75%-нан кем емес). ал андары жеке меншік "ралдарымен, ерікті ме- дициналы сатандырумен амтамасыз етіледі. 90% астам сатандыру компанияларынан т"ратын леуметтік сатандыру ж йесі айматарда ы зіндік б лімдері бар жне онымен дрігерлер жне медициналы меке- мелер келісімшарт жасайтын, жалпы"лтты "йымдармен баыланады. 2.5. леуметтік сатандыру — денсаулы ор ау саласында тр ындарды... 131 Медициналы ызмет ба асын кімет анытайды жне немі ай- та арастырылып отырылады. леуметтік сатандыру ж йесінде (бар- лы т"р ындарды 80%-дан астамы амтыл ан) медициналы к мек шы ындарыны шамамен 75% ж зеге асырылады. детте науас к р- сетілген барлы ызметтерді немесе оны бір б лігін т лейді, ал о ан медициналы к мек шін 75% сатандыру "йымдар жне дрі дрмек шін 70–90% айтарады. Науастар а жне дрігерлерге баылауды, Германияда ы сияты, жалпы "лтты сатандыру "йымдары, сатандыру компанияларыны ассоциациялары жне дрігерлік ксіподатар, ебек, леуметтік ор- ау, денсаулы сатау министрлігі жне т.б. ж зеге асырады. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|