144
II Блім. Медицина леуметтануы
меттерді материалды жне материалды емес трде к рсетеді; ызмет
ба асы — оз алмалы к лем.
Медициналы ызмет нары ы зіндік ерекшеліктерге ие:
туекел жне белгісіздік, олар басарылмайтын нарыта сатан-
●
дыруды дамуына немесе денсаулы сатау ресурстарын тиімсіз
пайдалану мселелеріне алып келеді. Медициналы ызметті ай-
та олдану жне туекелді тадау;
сырты
эффектілер, мысалы, о — вакцинация, теріс — ятро-
●
гендік аурулар;
апаратты ассиметриялы арастыру науас пен дрігер арасында
●
ксіптік лицензирлеу мселесімен комбинацияланады.
РФ-да нарыты атынастар медициналы к мек к рсетуді бар-
лы трлерінде таралма ан. Басаруды екі жйесін параллелді ызмет
атарады, аржыландыру жне медициналы к мек к рсету; нарыты
медициналы сатандыру жйесі; нарыты емес денсаулы сатауды
кімшілік басару жйесі.
Денсаулы ор ауда т"р ындарды ажеттіліктерін ана аттанды-
руда тегін медициналы ызмет нары ы стемдік етеді. Б"л специфи-
калы леуметтік-ба дарлы нары ы, м"нда т"тынушы а медициналы
ызметті белгілі бір к леміне жне сапасына кепілдік беріледі. Меди-
циналы ызметті леуметтік нары ында «сатып алушы» т"тынушы
бола алмайды, т"р ындарды пайдасына келісімдер жасалады.
Науасты медициналы ажеттілігіні, оны жа дайына атына-
сы, ішкі арама-айшылытарды шешу медициналы-экономикалы
топтар жне т лем абілеттілікке масатты сегменттеу дісімен ол
жеткізіледі. М"ндай жа дайда медициналы ажеттіліктерді ана ат-
тандыру спецификалы шарттармен, дстрлермен, жекелілік, "лтты
жне науасты баса да ерекшеліктеріне сйкес жргізіледі.
ажеттіліктерді "растыруды келесі ба ыты медициналы ыз-
мет нары аны шарттарында ы медициналы к мектегі т"тынушылар
арасында о амды пікірді алыптастыру болып табылады (
медицина-
лы-оытушылы жне санитарлы-а артушылы ж"мыстарды "йым-
дастыру жне жргізу).
Осындай тсілмен медициналы ызметті т"тынушы медициналы-
диагностикалы жне медициналы-леуметтік топтарды медицина-
лы ажеттіліктері арасында ы арама-айшылы жойылады.
Медициналы ызметтермен атар, РФ т"р ындарына тегін медици-
налы к мек к рсетуді мемлекеттік кепілдік ба дарламасы бойынша
к рсетілетін, мемлекеттік, мемлекеттік емес,
жеке меншік медицина-
2.5. леуметтік сатандыру — денсаулы орау саласында трындарды...
145
лы "йымдар арылы медициналы ызмет к рсетеді, азаматтарды
емдік сауытыру ажеттіліктерін ана аттандыру а ба ыттал ан. Осы
атал ан за а сйкес аылы медициналы ызметті жзеге асуы бар-
лы кешіктірілулерді орнын толтыруды арастырады. ызметтерді
ндіру бойынша сатып алушы есебінен жне жзеге асырудан тскен
табысты "растыру болып табылады. Аылы медициналы ызметті
сатып алушылар а "йымдастырылма ан т"р ындар (халы), зады т"л-
а, ЕМС келісімшарт шеберіндегі медициналы сатандыру "йымда-
ры жатады. Медициналы ызмет нары ында ы маызды реттеушілер
медициналы ызмет к рсетуді шарттары жне ба асы болып табы-
лады. ММС жйесінде к рсетілетін медициналы к мекті шарттары,
к лемі, трлері ММС-ні базалы жне территориялы ба
дарлама-
ларымен аныталады, ал медициналы ызметтерге тарифтер арнайы
комиссиямен бекітіледі.
Медициналы ызметтер нары ында келесі "ытар жзеге асы-
рылады: емдеу дісін жне формасын тадау, кез келген медициналы
ызмет "сынушы а жгіне алу, келтірілген материалдарды жне рухани
зардаптар шін т лемаы алу, т"тынушы мен медициналы ызметті
"сынушыны жне т.б. "ы жне экономикалы ор алуы.
Медициналы ызметтер халыты р трлі леуметтік топтарымен
трлі к лемде олданылады. Негізгі ерекшеліктер (с"раныста, к лемде,
медициналы ызмет иынды ында) сыраттарды ауырлы ына жне
р трлі жаста ы, жыныста ы топтарды ажеттіліктеріне туелді.
Денсаулы сатау жйесінде к рсетілетін барлы ызметтерді ден-
саулы сатау нары ыны сйкес сегменттерімен к рсетуге болады:
емдік, диагностикалы, алдын алу, реабилитациялы, медико-экс-
перттік, парамедициналы, медициналы-леуметтік,
кадр даярлау
бойынша, оларды аттестациясы жне сертификациясы, аккредитация
жне задастыру бойынша, сервистік.
Медициналы ызмет маркетингіні тиімділігі т"тынушылар с"-
ранысыны ана аттануына туелді. Медициналы ызметті сара-
лан ан жне сараланба ан маркетингтерін ажыратады. Медициналы
ызметті саралан ан маркетингі нарыты наты сегменттері шін
белгілі бір трді жне дрігер рекетіні ба дарламасы бойынша
медициналы ызмет к рсетеді. Нары сегменттеріні (е бірінші
кезекте медициналы ызметті т"тынушыларды жалпы болмысы ес-
керіледі, ал содан со оларды айырмашылытары ескеріледі)
арасын-
да ы айырмашылытарды азайту кезінде сараланба ан медициналы
ызмет меркетингі ж нінде айтылады.
146
II Блім. Медицина леуметтануы
Нарыты экономиканы ыпалына арамастан, денсаулы са-
тау жйесінде е бірінші кезекте леуметтік факторлар, ал одан кейін
экономикалы (жедел жне кейінге алтырылмайтын к мек к рсету
кезінде) факторлар сер етеді.
Достарыңызбен бөлісу: