Оқулық Қазақстан Ðеспóбликасының Áілім æәне ғылым министрлігі бекіткен



Pdf көрінісі
бет15/94
Дата15.11.2023
өлшемі3,52 Mb.
#122605
түріОқулық
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   94
Байланысты:
7 сынып химия оқулығы

химиялық реак-
öèÿ
деп аталады.
Химиялық құбылыс кезінде реакцияға 
түскен заттардың құраушы бөлшектері ыды­
рап, жаңа бөлшектер түзіледі, соған сәйкес 
жаңа заттар пайда болады.
Сутек оттекте жанғанда олардың молеку­
лалары атомдарға ыдырап, қайта топтасады. 
Íәтижесінде су молекуласы түзіледі (12­су рет). 
ЗАТТАРДЫҢ АГРЕГАТТЫҚ
КҮЙІНІҢ ӨЗГЕРУІ
§ 3. ÔÈЗÈ Êалық жӘне хÈмÈßлық құÁылыстар
11-сурет. 
Судың булануы
Бүгінгі сабақта:
• 
физикалық және 
химия лық құбы-
лыстарды ажыратамыз;
• 
химиялық реакцияның 
белгілерін білетін 
боламыз;
• 
химиялық реакцияның 
басталуы мен жүру 
жағдайларын оқып-
үйренеміз.
• 
Физикалық құбылыс
• 
Химиялық құбылыс
• 
Химиялық реакция
• 
Химиялық реакция 
белгілері
Тірек сөздер


25
Жай заттардан күрделі зат алу әдісі 
синтез
(грек. 
synthesis
— қосылу) 
деп аталады.
Көмір жанғанда оттек молекуласындағы атомдар көміртек атом­
да ры мен қосылып, көмірқышқыл газының молекуласы түзіледі 
(13­сурет).
Химиялық құбылыстар нәтижесінде бір заттан басқа заттар 
алынады. Мысалы, металл кенінен металдар мен металл құйма­
ларын, минералдардан тыңайтқыштар, кө мір сутектер мен олар­
дың туындыла рынан синтетикалық талшықтар, бояулар, дәрі лер, 
қопарғыш заттар және көптеген қосылыстар алуға болады. Тірі 
организмдерде жүретін күр делі биохимиялық процестер де химия­
лық ай налымдармен тікелей байланысты.
Металдарды, пластмассаны, шыныны, талшықтарды өңдеп, 
әртүрлі бұйым дар жасауға болады. Материалдарды өңдеудің көптеген 
түрлері бар: қалыптау, құю, кесу, біріктіру, желімдеу. Бұлар физи­
калық құбылыстар. Физикалық және химиялық құбылыстар бір­
бірімен тығыз байланысты.
Денедегі жарақатты сутек асқын тотығымен жуған кездегі 
құбы лысты бәріміз байқадық. Қанап тұрған жараға сутек асқын 
тотығы тисе, “қайнап” газ бөлінеді. Бұл — химиялық реакцияның 
белгісі.
Біз химиялық реакцияның жүргенін сыртқы белгілері арқылы 
білеміз. Олар: жылудың бөлінуі немесе сіңірілуі (кейде жарықтың), 
түсінің өзгеруі, газ түзілуі, иіс бөлінуі, тұнбаның пайда болуы.
Сутек 
Оттек
Су молекулалары


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет