Кәсіпкерлік қызметтің инфрақҧрылымдық жҥйесі

186 
жҥйе қҧраушы рӛлді атқара отырып, барлық экономикалық қҧрылымға, 
салааралық, салалық және аймақтық кешендерге ӛз әсерін тигізеді.
Кәсіпкерлік инфрақҧрылым
экономикалық жҥйеде ерекше рӛль атқарады. 
Ӛйткені тарихи және логикалық тҧрғыдан еңбек ҥрдісінің функцияларын 
негізгі және қосалқы деп бӛлу барысында пайда болады, ал ары қарай 
инфрақҧрылымдық салалардың пайда болуына тікелей әсер етеді. 
Кәсіпкерлік қызметті жҥйелеу нәтижесінде, әртҥрлі әдістемелік тәсілдерді 
пайдалана отырып, оларды бірегей қҧрылымдық сызбаға жинақтауға болады 
(37-сурет). Бҧл жағдай кәсіпкерлік қызметтік теориялық, әдістемелік негіздерін 
ескере отырып, оны қалыптастыру мен дамытуға мҥмкіндік береді. 
37-сурет. 
Кәсіпкерлік инфрақҧрылымның қағидалары мен тәсілдердің 
қҧрылымдық сызбасы 
 
Кәсіпкерлік 
инфрақҧрылымды 
зерделеу, 
оның 
инфрақҧрылымын 
қамтамасыз етуде ҧлттық және аймақтық ерекшеліктерді ескеріп, қажетті іс – 
шараларды жҥргізуге, қҧрал-жабдықтарды жасап шығаруға мҥмкіндік береді.Ӛз 
кезегінде ол аймақтың, қаланың, ауданның, әлеуметтік – экономикалық 
дамуына ҥлкен әсер етеді (39 - сурет).
Теориялық әдіс 
Әдістемелік тәсілдер 
Ҧдайы ӛндірістік
Барлық қосалқы жҥйелері (ішкі 
элементтері) ӛзара 
байланыстырылған, бірегей 
аймақтық кешендік жҥйелерді 
қалыптастыруға негізделеді. Кез 
келген аймақтық жҥйе ӛзінің ішкі 
қҧрылымы мен элементтерінің 
болуын қарастырады. Мысалы, 
«тігінен» бӛлу ҧлттық экономика 
жҥйесінде алуан тҥрлі салалардың 
(ӛнеркәсіп, кӛлік, ауыл 
шаруашылығы және т.б.) болуына 
негізделеді. «Кӛлдең» бӛлу кез 
келген аймақтық кешеннен 
қаланы, ауылды, облысты бӛлуді 
қарастырады.
Жҥйелік
Қҧрылымдық
Инфрақҧрылымды
тҧрақты ӛзін-ӛзі 
ҧйымдастырушы 
жҥйе тҥрінде 
негіздеу және 
сипаттау және оның 
жеке элементтер мен 
материалдық ӛндіріс 
арасындағы ӛзара 
қарым-қатынастарын 
анықтау.
Инфрақҧрылымды 
тауар ӛндірушілер мен 
тҧтынушы
саласындағы қарым-
қатынас, ӛндірістік-
техникалық қызмет 
кӛрсету, қаржы-
несиелік және т.б. 
байланыстарды
«ӛнімді ӛткізумен 
байланысты 
блоктардың тҧтас 
қатары» ретінде 
сипатталуы 
Жҥйелілік қағидасы 
Кешенділік қағидасы 
Конструктивтілік қағидасы

187 
39-сурет.
Кәсіпкерлік қызметті инфрақҧрылым жҥйесімен қамтамасыз 
етудің негіздері
Кәсіпкерлік қызметті қолдаудың тиімді шешімдерінің бірі мемлекеттің, 
аймақтың және жергілікті жердің ӛзін – ӛзі билеу органдарының кәсіпкерлік 
Нарықтық инфрақҧрылым 
функциялары 
Тауарды тҧтынушыға 
жеткізу 
Нарықтық инфрақҧрылым 
Қаржы-несиелік 
қызметтер 
Заңды қызметтер 
Ғылыми-техникалық 
қызметтер 
Ӛндіруші мен тҧтынушы 
арасында кері байланысты 
қамтамасыз ету 
Кӛлік, жолдар, каналдар, 
айлақтар, кӛпірлер, 
аэродромдар 
Ақпарат 
Консалтингтік қызметтер 
Маркетингтік агенттіктер
Алуан тҥрлі салалар 
арасында және олардың 
ішінде ресурстарды қайта 
ҥйлестіру 
Бос ақша қаражаттарын 
жинақтау 
Ақша айналымын реттеу 
Қоймалар, сауда орындары 
Энергетикалық 
шаруашылық 
Әлеуметтік ая қызметтері: 
денсаулық сақтау, білім 
беру 
Институционалдық
Сауда-делдалдық 
Коммуникативтік
Ақпараттық
Ғылыми-техникалық 
Қҧқықтық
Қаржылық
Кәсіпкерлік қызметті 
инфрақҧрылым жҥйесімен 
қамтамасыз етудің негізгі 
аспектілері 

188 
инфрақҧрылымын қҧруға және дамытуға белсене араласуы болып табылады. Ӛз 
кезегінде бҧл ҥрдіс жергілікті, аймақтық және ҧлттық экономиканың 
тиімділігін арттыруға әсер етеді (39 - сурет). 

жүктеу/скачать 2,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: