Оқулық баспа Философия тарихы Болмыс ілімі (Онтология) Эпистемология
жүктеу/скачать 6,25 Mb. Pdf көрінісі
|
Философия ( n altynbekov )
| Нуржігіт Алтынбеков
387 жылдығы бүкіл Адамзат көлемінде атап өтіліп, қазақ халқының мерейін биік шыңға көтерді. Абайтану бүгінгі таңда тек қана қазақ зиялыларының үлесінде ғана емес, сонымен қатар бүкіл дүние-жүзілік құбылысқа айналды. Соңғы кезде бірталай мәнді де терең зерттеулер жарық көріп, қазақ халқының руханиятының дамуына өз үлесін қосты. Біздің ойымызша, «Абайтану» саласының мерзімді түрде шығып тұратын өз журналының да шығуына көп уақыт қалмаған сияқты. Өйткені біз әрі қарай дербес мемлекет ретінде дамыған сайын, Абайдың айтқан терең ойларымен сусындап, өз өмірімізде дұрыс бағыт ұстауға мүмкіндік аламыз. Әрине, шағын оқұлықта Абайдан қалған мұраны жан-жақты сараптау мүмкін емес. Сондықтан біз Абайдың бүгінгі күндегі көкейкесті мәселелерге байланысты ойларына көбірек көңіл бөлсек Дейміз. Қосымша әдебиетті талантты оқырман киындық көрмей-ақ, бүгінгі кітапханалардан табады. Осы орайда біз белгілі абайтанушы проф. Ғ.Есімнің еңбектерін ерекше ұсынар едік. Абай еуропалық мағынада айтылатын классиқалық білім алған жоқ (университеттерде оқыған жоқ). Бірақ өзінің ішкі жалыны, дуниені, өмірді тануға деген зор құштарлығы мен шабытынын арқасында, ол араб, парсы, орыс тілдері мен мәдениетін терең игеріп, өзінің дүниеге деген көзқарасында олардың негізгі нәтижелерін қазақ руханиятымен біріктіре білді. Абайдың шығармашылық еңбегі жанжақты универсализмдігімен таңғалдырады: ол - ақын сазгер, философ, аудармашы, құқтанушы, саясаткер. Уақытында М.Дулатов айтқандай, «Зәредей шубә етпейміз, Абайдың өлген күнінен қанша алыстасақ, рухына сонша жақындармыз. Үнемі бұл күйде тұрмас, халық ағарар, өнер-білімге қанар, сол күндерде Абай құрметі күннен-күнге артар». Міне, бүгін сол кұндер келді, ал жастарға қойылатын талап - ұлы Абайды мұкият зерттеп, өз жан-дүниесіне сіңіру болмақ. Ол біздің хакім-ата алдындағы парызымыз. Абайдың онтологиялық (болмыстық) көзқарастарына келер болсақ, оны ғажап та терең, өзінің ерекшелігі мен маңыздылығын ешқашанда жоймайтын діннің |