Егер, операция коды үшін сегіз биттік сөз (байт) пайдаланылса, онда
бұл сөздің көмегімен 256 операцияны кодтауға болады.
Операцияларға
арналған командалар жүйесін әзірлеу барысында, кез-келген код
тағайындалуы мүмкін. Командалар жүйесімен процессорлардың нақты
отбасы анықталады. Бір байттық командалар
процессордың ішкі
бағдарламалық қол жетімді регистрлерімен жұмыс істеуге мүмкіндік
береді. Процессордың әртүрлі регистрлерімен бір операцияны орындау
үшін әртүрлі код белгілейді. Бұл кодтарды есте сақтау аса қиын және
бағдарламалау барысында, машина кодтарында
кейін табу қиын болатын
қате жіберу өте оңай. Бағдарламаның шығыс мәтінінің көрнекілігін
арттыру үшін, процессордың әрбір операциясына мнемоникалық
белгіленімдер ойлап табылды. Операцияларды мнемоникалық белгілеулер
ретінде, әдетте бұл операцияны білдіретін ағылшынның қысқартылған
сөздері пайдаланылады. Мысалы, көшіру операциясы үшін MOV
мнемоникалық белгіленімі; сомалау операциясы үшін — ADD
мнемоникалық белгіленімі; азайту операциясы үшін
— SUB
мнемоникалық белгіленімі; көбейту операциясы үшін — MUL
мнемоникалық белгіленімі және т.б. пайдаланылады.
Команданы толықтай белгілеу үшін үтір
арқылы санамаланатын,
мнемоникалық
операциялық
белгіленімдер
мен
пайдаланылатын
операндалар пайдаланылады. Сонымен бірге, көптеген операндалар
процессорларында — ақпарат қабылдағыштары бірінші болып, ал
операндалар — ақпараттар көздері екінші болып жазылады. Мысалы:
MOV R0, A — A регистрінің мазмұнын R0 регистріне көшіру;
ADD A, R5 — R5 және A регистрлерінің мазмұнын сомалау, нәтижесін
A регистріне орналастыру.
Келтірілген командалар — бұл бір байттық командалар, өйткені оларда
тек процессордың ішкі регистрлері пайдаланылады. Егер,
командада
операнд ретінде константа пайдаланылса немесе операндтың жүйелік
жадыдағы мекенжайы көрсетілсе, онда команда жүйе жадысында екі
немесе үш байт жадыны алатын болады. Мысалы:
MOV A, 10 25 — жадының 1025 ұяшығының мазмұнын A регистріне
көшіру;
ADD A, #110 — A регистрінің мазмұнын 110 санымен сомалау.
Бағдарламаның шығыс мәтінінің
жалпы көлемінің ұлғаятынына
қарамастан, жазу жылдамдығы және әсіресе ретке келтіру мұндай түрде
үдейді. Енді, бағдарламаның жалғыз мәтінінің орнына, компьютер
жадысында немесе қағазда екі мәтінді: біреуі одан әрі бағдарламаның
шығыс мәтіні деп аталатын адам үшін; екіншісі одан әрі жүктеу модулі деп
аталатын микропроцессорға арналған мәтінді сақтау қажет болады.
Машина командаларын белгілеу үшін мнемоникалық белгіленімдер
пайдаланылатын
бағдарламалау тілі Ассемблер деп аталады. Бірақ,
Ассемблер әдеттегі адамдардың әңгімелесу тілінен өзгеше әрине.
181
Сондықтан, бағдарламаны жазу үдерісін жеңілдету үшін, әдеттегі
әңгімелесу тіліне жақын жоғары деңгейдегі тілдер ойлап табылды.
Бағдарламаның шығыс мәтінін (шығыс модулі) машина кодтарына
(жүктеме модуліне) трансляциялауды жүзеге асыратын бағдарламаны
Достарыңызбен бөлісу: