Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»

 
 
7.7
-сурет. Өлшеуіш-ақау тексергіш машина құрылысының схемасы 
Сұрыптылықты анықтау кезінде текстильді ақауларды анықтап, 
белгілейді және балдармен бағаланатын ақаулар санының есебін 
жүргізеді. Бұл балдардың қосындысы тілімнің сол не басқа сұрыпқа 
тиесілілігімен байланысты. Ақауларды мүмкін болса, беткі жағында 
немесе ішкі жағында (мысалы, жасанды былғарыда) бормен не 
сабынмен белгілейді, бұл ретте жиекке ақ не түрлі-түсті жіппен, 
жабысқақ таспамен және т.б. «белгі» жапсырады. Жиектердегі 
ақауларды белгілемейді. 
БМП-2 және БМП-3 ақау тексергіш-өлшеуіш машиналарының 
жұмыс ісеу принципі материал тілімін жайылған күйінде шолу 
экраны бойынша кезек-кезекпен жылжытудан тұрады (7.7-сурет). 
Ол үшін материалды орамнан 
1 
тарқатады да, тегізтегіш құрылғы 
2 
арқылы шолу экранына 
3 
береді. Одан әрі тілімнің ұшын айналмалы 
біліктердің 
5 
арасында қояды да, тербелмелі төсеуішке 
6 
береді, ол 
матаны «кітапша» 
7 
сияқты қояды. Шолу экраны арқылы материал 
беткі жағы жоғары қарап, ақауларды анықтауға қажетті 
жылдамдықпен қозғалады (жылдамдық 30 м/мин аспауы тиіс). 
Ақауды анықтаған және белгілеген кезде материалдың қозғалысы 
тоқтатылады. 
Бақыланатын материал бетіне дұрыс жарық түсірілуі үлкен рөл 
ойнайды (бликтерге жол берілмейді). Шолу экраны 
3 
горизонтальға 
70...80° бұрышпен орналасқан және күндізгі жарық шамдарымен 
4 
жарықтандырылған. 
Тілім ұзындығын дұрыс өлшеу үшін машинаның материалдың 
керілуін болдыртпайтын құрылғысы бар. Жайманың бүкіл тілімінің 
ұзындығын ортасынан, ал соңғы бөліктің ұзындығын ең кіші жағы 
бойынша өлшейді. 
481

Жиекті материалдардың ені мен жиектің енін әрбір 3 м сайын 
тілім ұшынан кем дегенде 1,5 м-ден арақашықтықта өлшейді. 
Жиекті материалдардың нақты енін жүн маталар үшін ең жиі 
кездесетін шама бойынша, барлық берік маталар мен материалдар 
үшін тілімде кездесетін ең кіші ен бойынша, оның 40 м бойында 
кем дегенде екі реттен қайталануы жағдайында, белгіленеді. 
Тілімнің тар және кең жерлерін ерекшелеп белгілейді; матаның 
мұндай бөліктерінің ұзындығын оларды жеке пішетіндей етіп 
өлшейді. Ұзындық пен ен өлшеуді 1 см дейінгі дәлдікпен 
орындайды. 
Ұзындық пен енді өлшеумен қатар, материалдың сыртқы түрінің 
ақауларының арасындағы арақашықтықты өлшейді. 
Ақау тексергіш-өлшеуіш машинадағы өлшеу дәлдігі (қателік 
0,9%) өлшеуіш машинаға қарағанда (қателік 0,06%) азырақ. 
Өлшеуіш машинасының артықшылығы – материал тілімінің 
ұзындығы мен енін өлшегеннен кейін оны орамға орауға болады, 
бұл тілімдерді тасымалдау, сақтау және іріктеу үшін жағдай 
жасайды. 
7.8-суретте 
өлшеуіш машина құрылысының схемасы 
келтірілген. Онда жұмыс істеу келесіден тұрады. «Кітапша» түрінде 
жатқызылған мата тілімін науаға 
1 
орналастырады да, матаны 
машинаға матаны ен бойынша тегістеуге арналған бұрандалы 
ойығы бар бағыттаушы біліктердің 
2 
арасында оның резерві 
жасалатындай етіп қояды. Одан әрі мата жетек шынжырларымен 
қатты бекітілген кардотаспалар қатарынан 
8 
тұратын тұйық 
конвейерге жетеді. Кардотаспа инелерінің бір бөлігі таспаның 
қозғалатын жағына, екінші бөлігі қарама-қарсы жаққа иілге. 
Мұндай құрылғы қозғалыс бағыты өзгерген жағдайда матаның 
инемен берік ұстасуын қамтамасыз етеді және оны сырғып кетуіне 
жол бермейді. 
Мата тілімінің ұшын нөлдік белгіні тіркейтін фотоэлементке 
3
жеткізеді.Ұзындық есептегіш те нөлдік белгіде тұруы тиіс. Одан әрі 
7.8
-сурет. Өлшеуіш машина құрылысының схемасы 
482

тілімді білік
4
арқылы түсіреді де, түзеткішке қойып,
5
білікке 
орайды. 
6 
және 
7 
барабандар қозғалысының ілеспе жұмысы материалды 
орамға біркелкі етіп орауға мүмкіндік береді. 
9 
есептегіш 
10 
барабаннан қозғалысқа келтіріледі. 
Түкті жабыны бар матаны өлшегеннен кейін түктің бағытын 
ескере отырып, картон түтікке орайды. Жайманың басын мыжылуға 
жол берместен, түтікке орайды. Орамға ораған кезде жайманы 
тегістейді. 
Мақта-маталы барқыт, түкті жібек маталар және түкті трикотаж 
жайма орамдарын шеттерден 10 см-де екі жерде ызбамен байлайды. 
Ұзындық пен енді өлшеу нәтижелерін екі данада тілім 
паспортына жазады 
(біріншісіне материал үлгісін тіркейді). 
Паспортта материал артикулын, тілім құлақшада көрсетілген 
нөмірін және нақты ұзындығын, материал (жиекті) енін өлшеу 
жөніндегі барлық нәтижелерді, нақты енін (жиекті және жиексіз), 
текстильді ақаулардың атауын, шартты ойықтардың бар-жоғын 
және олардың ұзындығын (таралған ақаулар үшін), текстильді 
ақаулардың арасындағы және тілім басынан бастап шартты ойыққа 
дейінгі арақашықтықты, материалдың түсін, суреттің бар-жоғын 
және сипатын, сурет раппортының ұзындығы мен енін, өлшеу күнін 
көрсетеді. Паспорттағы деректерді өлшеу тізімдемесіне енгізеді. 
Паспорттың сырт жағына ақау шыққан материалдар қоймасында 
тілім сақталатын тегеннің, стеллаж ұяшығының және т.б. нөмірін 
көрсетеді. 
Ақау шыққан материалдарды қоймада сақтау қажеттілігі 
кәсіпорында бір төсемде қалдықсыз пайдалануға болатын, ені, 
суреті, физикалық-механикалық қасиеттері бірдей материал 
тілімдерін таңдау үшін белгілі бір қордың болуы тиістігімен 
туындайды. 
Ақау шыққан материалдарды сақтау үшін топтамалық және 
даралап сақтау тәсілдерін қолданады. 
Топтамалық сақтау тәсілінде материал орамдарын топтамаға 
түсі, суреті, талшық түрі мен міндеті бойынша біріктіріп, оларды 
тегендерде, 
қоларбаларда, 
стеллаждарда 
орынға 
апарады. 
Топтамалық тәсілді іш киім, ішкөйлек және техникалық маталарды, 
сондай-ақ өндірістік және арнайы киімге арналған материалдарды 
сақтау үшін қолданады. 
Барлық қалған материалдарды сақтау үшін даралап сақтау 
тәсілін қолданады, онда әрбір тілім ол үшін бөлінген орында бөлек 
сөрелі, ұяшықты және шырша тәрізді стеллаждар мен 
элеваторларда сақталады. 
Даралап сақтау тәсілі материалдарды 
төсемдерге іріктеу 

жүктеу/скачать 13,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: