Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»

 
 
1.44
-сурет. Қайырмалы түпқойма:
1 , 5 
— кронштейнтер; 
2 
— тор; 
3 
—
топсалар;
4
— жазықтық;
6
— 
бұрыштық; 
7 
— фиксатор
1.45
-сурет. Жылжымалы стеллаж:
1
— стеллаж; 
2
— тұғыр; 
3 
— үстел 
қақпағы
Егер ағындағы жартылай фабрикатты жұмысшыдан жұмысшыға 
беру қолмен жүзеге асырылса, онда жұмыс орындары үстел 
аралықтармен, 
сырғымаларменмен 
(1.46-сурет), 
науалармен 
жабдықталады. 
Жұмыс аяқталғаннан кейін жұмыс орнын дұрыстап тазалап, 
жинақтау қажет, барлық өңделетін бөлшектерді шкафқа, ал 
құралдар мен құрылғыларды үстел жәшігіне қою қажет. Жұмыс 
орын дұрыс ұйымдастыру еңбек өнімділігі мен өнім сапасын 
арттырады. 
71
1.46-сурет. Сырғымалар 

1.3.5. 
Машина инешаншымдары мен тігімдері
 
Тігін 
бұйымдарын 
дайындау 
кезінде 
технологиялық 
жабдықтардың негізгі түрі тігін машиналары болып табылады. 
Оларды жалпы мақсаттағы машиналар (сырып тігу), арнайы 
машиналар (орындалатын жұмыс пен тігім түріне қарай 
мамандандырылған) және жартылай автоматтар деп бөлуге болады. 
Машиналарды, әсіресе арнайы машиналар мен жартылай 
автоматтарды 
пайдаланған 
кезде 
операцияны 
орындауға 
жұмсалатын уақыт шығындары бірнеше есеге қысқарып, өңделетін 
бөлшектің сапасы арта түседі. 
Сырып тігу машиналарында бөлшектерді біріктіру екі жіпті: ине 
жібін және қайық жібін өрудің арқасында жүзеге асады. Жіптерді 
өру тәсілі бойынша машина инешаншымдары қайықты және 
тізбекті болып бөлінеді (1.42-сурет). Мата бөлшектерін біріктіру 
кезінде көбінесе қайықты инешаншымы бар машиналар, ал 
трикотаж жайма мен басқа созылғыш материал бөлшектерін 
біріктіру 
кезінде 
тізбекті 
инешаншымы 
бар 
машиналар 
қолданылады. 
Машина инешаншымдары мынадай тігімдерді жасайды: сырып 
тігу, жиектеу, аралас (қиықтарды бір мезетте жиектеу арқылы 
сырып тігетін), қайырма, сәндік. 
Қайықты инешаншым жасау кезінде машинаның негізгі жұмыс 
органы қайық болып табылады: бір жіп жоғарыдан (инеден), бір жіп 
төменнен (қайық шарығынан). Жіптерді өру сырып тігілетін 
бөлшектердің ішінде жүзеге асады. Жіптердің белгілі бір керілісі 
болады, ал бөлшектер инешаншым қатары орындалғаннан кейін 
берік біріккен болады. 
Екі жіпті қайықты инешаншымдар кең қолданысқа ие. Оны 
жасау кезінде инемен матаны тесіп, оны бойлай шарғыдан 
тоғысатын ине жібінің ілгегін өткізеді. Мата астында қайық осы 
ілгекті кеңейтеді және оны қайық жібі оралған шарықтан айнала 
орайды. Ілгек шарықтың айналасын толық айналып шыққаннан 
кейін ине жібін қайық жібімен өру жүзеге асады. Одан кейін 
жіпжетек, ине бідін жоғары қарай тарта отырып, мата ішіне 
қайықты өру түйіні сырып тігілетін матаның ортасына орналасқанға 
дейін тартады. Одан кейін мата инешаншымның ұзындығына қарай 
ауысады да, процесс қайталанады. Нәтижесінде тігім жасалады. 
Тігім сызығына келетін болсақ, қайықты инешаншым сызықтық 
негізде немесе ирек болып орналасуы тиіс. 
1.47-суретте 
қайықты сызықтық инешаншымның жасалу 
схемасы көрсетілген. Қайықты инешаншымдар, одан кейін олар 
72

жасайтын тігімдер екі жіппен (екі жіпті тігім (1.48-сурет), үш 
жіппен (үш жіпті тігім), төрт жіппен (төрт жіпті тігім), бес жіппен 
(бес жіпті тігім) және т.б. орындалуы мүмкін. 
Қайықтық тігімдер бір сызықты және көп сызықты болуы 
мүмкін. Ирек тігім (1.49-сурет) ине тігімге көлденең ауытқыған 
кезде немесе материал тігімге көлденең жылжытқан кезде не 
бекітпелер мен ілгектерді дайындаған кезде жасалады. Инешаншым 
ұзындығы 1,5-тен 10 мм дейін. Мұндай тігім бөлшектерді түйіскен 
тігіспен біріктіру үшін және бөлшек қиықтарының сетінеп кетуіне 
жол бермеу үшін қолданылады. 

жүктеу/скачать 13,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: