Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»

Дәнекерлеу кезінде сырып тігу, жапсыру, шеттік және сәндік 
типтегі тігістер алынады.
Дәнекерлеу сызықтарының ені 3-тен 10 мм-ге дейін.
Дәнекерлі қосылыстардың қолданылу саласы 1.10-кестеде 
көрсетілген.
1.10-кесте. Киім дайындау кезінде дәнекерлі қосылыстардың 
қолданылу саласы
Дәнекерлеу
Киім
Талшық, 
материал
Технологиялық 
операция
ул
ьтр
а-
дыб
ыс
ж
оғар
ы
ж
иіл
ік
ті
тер
м
о 
ко
нт
акт
іл
і
Ерлер, әйелдер 
пальтосы мен 
плащтары
Капроды 
және 
полиэфирлік 
талшық
Астар 
бөлшектерін 
біріктіру
+
+
—
Куртканың барлық 
түрлері
Сол сияқты
Астар 
бөлшектерін 
біріктіру, 
бөлшектерді 
сырмалау (арты 
бой, алдыңғы 
бой, жең және 
т.б.), 
аппликациялард 
ы бекіту
+
+
Ерлер костюмі
»
Бұйым астары 
мен қалта 
астарының 
бөлшектерін 
біріктіру
+
+
Әйелдер костюмі
»
Астар мен сырт 
бөлшектерді 
біріктіру, 
бүкпелерді, 
жалғамаларды, 
өңірастын сырып 
тігу, бөлшектерді 
жөрмеу, әрлегіш
+
+
124

1.10-кестенің соңы
 
Дәнекерлеу
Киім
Талшық, 
материал
Технологиялық 
операция
ул
ьтр
а-
дыб
ыс
ж
оғар
ы
ж
иіл
ік
ті
тер
м
о 
ко
нт
акт
іл
і
тігімдерді 
орындау
Ерлер 
ішкөйлектері, 
әйелдер 
блузкалары
Талшық 
қоспасынан 
жасалған 
матада 
капронды, 
полиэфирлік, 
синтетикалық
Бөлшектерді 
сырып тігу, 
бөлшектерді 
контур бойымен 
жөрмеу, бұйым 
етегін бекіту
+
Kорсеттік 
бұйымдар
Капронды 
талшық
Бөлшектерді 
біріктіру, 
аппликациялард 
ы , шілтерді 
және басқа да 
әрлегіштерді 
жапсыру
+
+
Пальто, куртка, 
пиджак
Термопластика 
лық жабыны 
бар жасанды 
тері
Бөлшектерді 
біріктіру, контур 
бойымен 
жөрмеу, әрлегіш 
тігімдерді 
орындау, 
бедерлеу
+
+
Биялай және 
арнайы киім
Термопластика 
лық жабыны 
бар материал
Бөлшектерді 
біріктіру, 
тігістерді 
тұмшалау
+
+
 
Байланыс аймағында біріктірілетін беттерді тұтқыр аққыш 
күйге дейін жеткізеді, одан кейін тіркейді. Тігін өндірісінле 
дәнекерлеудің үш түрін қолданады: термоконтактілі, жоғары 
жиілікті және ультрадыбыстық. 
Термоконтактілі дәнекерлеу кезінде материалды қыздыру 
электрлік қыздырғыш құрал арқылы оның материалмен байланысу 
кезінде жүзеге асырылады. Бұл дәнекерлеу жұқа таспалардан және 
таспалы термопластикалық жабыны бар тоқыма материалдардан 
125

арнайы киім дайындау кезінде қолданылады. 
Жоғары жиілікті дәнекерлеу кезінде электр энергиясы 
полимердің тұтқыр-аққыш күйге өтіп, кейіннен тіркелу үшін 
жететін жылу энергиясына түрленеді. Бұл дәнекерлеуді ілгек, 
жасанды теріден жасалған киімде бедерлі әрлегіш тігістер, жаңа, 
манжета, синетикалық матадан жасалған ерлер ішкөйлектерінің 
қалталарын дайындау үшін, киім бөлшектеріне эмблемалар мен 
аппликацияларды жапсыру үшін қолданады. 
Ультрадыбыстық дәнекерлеу кезінде материал ультрадыбыстық 
ауытқулар әсеріне және сонымен бір мезетте металл сәуле 
таратушылармен жасалатын қысымға ұшырайды, олар электр 
өзгерістерін 
механикалық 
ауытқуларға 
түрлендіреді. 
Ультрадыбыстық ауытқулардың әсерімен материал беттері тұтқыр- 
аққыш күйге дейін қызады да, дәнекерленеді. 
Ультрадыбыстық 
дәнекерлеуді 
термопластикалық 
талшықтардан жасалған тоқыма материалдарды біріктіру үшін 
қолданады. 
Құрама біріктіру қандай да бір екі біріктіру әдісін, мысалы 
жіптік және дәнекерлік әдістердің қосындысы болып есептеледі 
және ол негізінен қорғаныш киімдері мен арнайы киімдерді 
дайындау кезінде қолданылады. 
Әртүрлі конструкциядағы құрама тігістерді адамды агрессивті 
ортадан қорғауға арналған арнайы киімдерді дайындау кезінде 
пайдаланады. Жіптік тігім мен дәнекерлеу қолданылатын құрама 
тігістер жоғары беріктік мен тұмшалылыққа ие, бірақ қаттылығы 
тым жоғары. Құрама тігістердің ені дәнекерленетін материалдармен 
толтырылған дәнекерлеу сызығының еніне, желіммен толтырылған 
арақашықтыққа немесе тұмшалау таспасының еніне байланысты 
болады. Жіптік тігімдегі инешаншым саны, тігімнің біріктірілетін 
бөлшектерден арақашықтығы, тігіс ені мен қалыңдығы бұйымның 
міндетіне, қолданылатын материалға сәйкес белгіленеді және 
техникалық сипаттаманың тиісті бөлімдерінде көрсетіледі. 
Тойтармалы қосылыстарды фурнитура – түйме, батырма, 
тойтармалы түйме, баутесік, ілмек және т.б. бекіту үшін қолданады. 
Конструкциясы мен технологиясына байланысты тойтармалы 
қосылыстар баспақта механикалық тәсілмен немесе термиялық 
тәсілмен орындалады, ол кезде пластмасса тойтарманың өзегі ішкі 
жағынан жылудың әсерінен бастиекке пішіні өзгеріп, тиянақталады 
(1.11-кесте). 

жүктеу/скачать 13,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: