10
ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕГІ ИММУНОЛОГИЯ
Иммунитет анықтамасы. Иммунологияның даму тарихы. Қазіргі
замандағы медициналық иммунология.
Иммунитет анықтамасы
Иммунология – организмнің бөгде субстанцияларға генетикалық,
молекулярлық, жасушалық жауап беру механизмдерін зерттейтін ғылым.
«Иммунитет» сөзі алғашқыда юристтік терминге жатқан (immunitas - лат.
бір нәрседен құтылу, босау). Медициналық практикасына «иммунитет»
термині XIX ғасырдың екінші жартысында, адамдар инфекциялық
аурулардан қорғану әдістері зерттелу кезінде, яғни теориялық және
эксперименталды иммунология қалыптасу кезінде енгізілген. Терминнің
жаңа, «медициналық» мазмұны «аурудан құтылу» деп белгіленген. Бұл
терминге ең қолайлы түсініктемесін Р.В.Петров 1982 жылы берген:
«иммунитет деген организмді генетикалық бөгде белгілері бар заттар мен
тірі денелерден қорғау әдісі болып келеді». Организмге бөгде заттарға -
бактериялар, вирустар, қарапайымдар, саңырауқұлақтар, нәруыздар,
жасушалар, тіндер, өзгерген аутоантигендер, сонымен қатар, мутантты
және ісік жасушалары жатады.
Арнайы гуморалды және жасушалық серпілістер дамуына жауапты
иммунды жүйенің өз ерекшеліктері бар: ол барлық денеге жайылған, оның
жасушалары қан арқылы барлық организмде рециркуляцияда жүреді және
ол әр-бір антигенге түрлі арнайы антиденелер молекуласын өндіре алатын
ерекше қабілетті жүйе болып табылады.
Негізгі иммунитет құруға жауаптылар – ол иммунды жүйенің жоғары
арнайылықты жасушалары – лимфоциттер. Организмде тек осы жасушалар
белгілі антигенмен байланысуға бағдарламаландырылған, «өзінікін»
«өзгенікінен» ажырата алатын және бірінші байланысу арқылы
иммунологиялық зерделік қалыптасушы бір ғана жасушалар болып
табылады. Эволюцияда лимфоцит
организмнің генетикалық тұтастығын
бақылау үшін пайда болған – осы қызмет иммунитет жүйесінің негізгі
қызметі болып табылады. Бұл қызметтің нәтижесіне сыртқы ортадан
түскен генетикалық бөгде жасушаларды тану және жою жатады.
Достарыңызбен бөлісу: 
