Оқулық Ә.Ә. Шортанбаев, С. В. Кожанова

 
71 
жағдай,  көбіне,  жарақаттар  мен  созылмалы  қабыну  үрдістері  кезінде 
дамиды. 
 
Комплемент жүйесінің лектинді жолмен активтенуі 
 
Комплемент  жүйесін  антиденелердің  қатысуынсыз  кейбір  липидтер 
мен  көмірсулар  шақыра  алады.  Мысалы,  манноза.  Комплемент 
жүйесінің 
лектинді 
жолмен 
активтенуі 
маннанбайланыстырушы 
лектиннің  (MCL  -  mannose-binding  lectin)  микробты  жасушаның  беткей 
құрылымдық  көмірсуларымен,  соның  ішінде,  манноза  қалдықтарымен 
байланысуынан басталады.  
MCL – коллектиндер тұқымдастығына жатады, олар коллаген тәріздес 
аймақтан және лектинді доменнен тұрады. Бұл нәруыз манноза қалдықтарын 
көптеген микробты жасуша бетінде байланыстырады. MCL моноциттердың 
фагоцитозы үшін микробты жасушаларды опсонизацияға ұшыратады. 
Моноциттердің жетілген макрофагтардан айырмашылығы - манноза үшін 
меншікті рецептордың болмауы. 
MCL жаңа туған нәрестелердің қан сарысуында болады және оның деңгейі 
өмірінің алғашқы апталарында ересек адамдардың деңгейіне жетеді. Қан 
сарысуындаға MCL деңгейі шамамен 1500 мкг/мл. Аталған нәруыздың мөлшері 
қабыну үрдістері кезінде жоғарылайды, сондықтан оны жедел кезеңдік нәруыз 
деп атайды. Маннанбайланстырушы лектин TNF-, ИЛ-1 және ИЛ-6 
цитокиндері беретін белгі бойынша бауырда өндіріледі.  
 
Екіншілік  құрылысы  және  қызметтері  бойынша  MCL  С1q 
суббірлігіне  ұқсас.  Микробты  жасушамен  байланысқан  кейін  MCL 
протеазаны  белсендіретін  қабілетке  ие  болады,  яғни  С4  және  С2 
компоненттерінің 
активтенуі 
мен 
ыдырауын 
шақырады, 
оның 
салдарынан  комплемент  жүйесінің  активтену  серпілістерінің  келесі 
кезеңдері  іске  қосылады.  Лектинді  жолдың  одан  кейінгі  кезеңдері 
толығымен  комплементтің  классикалық  жолмен  активтенуіне  сәйкес 
келеді. 
 

жүктеу/скачать 10,03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: