1. Су айдынына тас лақтырып көріңдер. Таралған толқынның жылдамды-
ғын анықтаңдар.
2. Екі оқушы бір-біріңнен 150–200 м темір құбыр немесе рельс бойына
орналассын. Егер оқушының біреуі балғамен құбырды немесе рельсті
ұрса, онда екінші оқушы екі дыбыс еститін болады: қаттырақ естілетін
бірінші дыбыс құбыр немесе рельс арқылы, ал ақырын естілетін екінші
дыбыс ауа арқылы жетеді. Дыбыстың металл және ауа арқылы тара-
луын есептеңдер. Неліктен дыбыс жылдамдығы әртүрлі ортада түрліше
таралатынын түсіндіріңдер.
Сұрақтар
?
Эксперименттік тапсырма
218
ПРОЕКТ
V тараудағы ең маңызды түйіндер
•
Еркін тербелістердің периоды:
T
m
k
=
2
π
– серіппелі маятник үшін;
T
l
g
=
2
π
– математикалық маятник үшін.
•
Еркін электрмагниттік тербелістің периоды
Томсон формуласы
арқылы табылады:
T
= 2
π
LC
.
•
Толқын ұзындығы:
=
vT.
•
Толқын жылдамдығы:
v
T
=
=
λ
λν
.
•
Электрмагниттік толқын
деп айнымалы электрмагниттік өрістің
кеңістікте (вакуумде) немесе әртүрлі заттық ортада таралуын айтады.
•
Электрмагниттік толқынның таралу жылдамдығы:
v
c
n
=
.
•
Электрмагниттік толқынның вакуумдегі толқын ұзындығы:
λ
ν
=
=
cT
c
.
•
Электрмагниттік толқынның әртүрлі заттардағы толқын ұзын-
дығы:
′
=
cT
=
v
c
n
n
ν
ν
λ
=
=
.
219
Достарыңызбен бөлісу: |
