Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б



Pdf көрінісі
бет204/219
Дата22.12.2023
өлшемі5,74 Mb.
#142615
түріОқулық
1   ...   200   201   202   203   204   205   206   207   ...   219
өмірлік уақыты
және әртүрлі 
әрекеттесулерге қатысуы
жатады. Со-
нымен, элементар бөлшектер төмендегіше жіктеледі.
Біріншіден, «элементар» бөлшектер 
электронның тыныштық мас-
сасымен
(
m
е
) салыстырыла жіктеледі. Мысалы: протонның массасы
m
р
= 1836 
m
е
; нейтронның массасы 
m
n
= 1841 
m
е
; пи-мезонның массасы
m

= 270 
m
е
; мюонның массасы 
m

= 207 
m
е
т.с.с.
Екіншіден, электр 
заряды
бойынша жіктеледі. Бөлшектердің оң не-
месе теріс зарядтары электрон мен протонның бойындағы элементар за-
ряд бірлігіне ( 
±
е
) еселене көрсетіледі. Кейбір бөлшектердің (мысалы, 
фотон мен нейтронның) зарядтары байқалмайды.
Үшіншіден, 
спиндері
бойынша жіктеледі. Мысалы: протон мен элек-
тронның спині жартыға (1/2), ал фотонның спині бірге (1) тең. Спиндері 
ЭЛЕМЕНтАр БөЛШЕКтЕр – 
дүНИЕНің КірпіШі


286
ПРОЕКТ
екіден (2) үлкен болатын бөлшектер жоқ. Спиндері бойынша барлық 
бөлшектер бүтін санды спиндері бар
бозондық
бөлшектерге және жар-
тылай немесе жартылай толық (1/2; 3/2) спиндері бар 
фермиондық 
бөл-
шектерге жіктеледі.
Төртіншіден, 
өмірлік уақыттарына
қарай 
орнықты бөлшектерге
және 
орнықсыз бөлшектерге
жіктеледі. Орнықты бөлшектерге 
элек-
трон

протон

фотон
және 
нейтрино
жатады. Қалған бөлшектердің бәрі
де орнықсыз бөлшектер болып табылады. Олардың өмірлік уақыттары-
ның ең көбі бірнеше микросекундтан аспайды. Олар өте қысқа уақыт 
аралықтарында басқа бөлшектерге ыдырап кетеді.
Бесіншіден, бөлшектерді әртүрлі әрекеттесулерге қатысуларына 
қарай жіктейді. Мысалы, ядродағы нуклондардың арасындағы күшті 
әрекеттесуге қатысатын бөлшектерді 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   200   201   202   203   204   205   206   207   ...   219




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет