Тарау 10
Зәр шығару жүйесі
ЗӘР ШЫҒАРУ ЖҮЙЕСІНІҢ
АНАТОМО-ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Бүйрек
Туар кезіне дейін бүйректің морфологиялық және функционалдық
жетілуі әлі аяқталмаған (сурет 10-1).
Бүйрек массасы, көлемі және пішіні
Ересек балалар мен үлкендерге қарағанда ерте жастағы балалардың
бүйрек массасы мен көлемі салыстырмалы үлкен. Нәрестелер бүйрегінің
массасының дене массасына қатынасы 1:100, ал үлкендерде 1:200. Бір
жасқа дейінгі баланың әр бүйректің жоғарғы және төменгі полюстері
жақын жатады және ол дөңгеленген ағзаны еске түсіреді, кейіннен
бұршақтәріздес қалыптасады.
Бүйрек топографиясы
Өмірінің
бірінші
жылдарында
балаларда
бүйрек
көлемінің
салыстырмалы үлкендігі және омыртқа жотасының бел бөлігінің
қысқалығы топографиялық төмен орналасуын негіздейді. Оның жоғарғы
полюсі ХІ-ХІІ кеуде омыртқасы деңгейінде, ал төменгі – IV бел
омыртқасының жоғарғы шеті деңгейінде, яғни жамбас қырынан төмен
орналасқан. Бұл ерекшелік 7 жаста жойылады. Колатеральды орналасқан
бүйрек қалыпты жағдайда бір бел омыртқа денесінің биіктігінен аспайды.
Ерте жастағы балалардың бүйректері параллельді орналасқан, ересек жаста
олардың жоғарғы полюстері жақындайды.
Бүйрекмаңы шелмайы
Үлкендерге қарағанда ерте жастағы балалардың бүйрегі қозғалмалы.
Бұл бүйрекмаңы шелмайы, алдыңғы және артқы бүйрек шандыры әлсіз
дамуымен байланысты. Бекіту механизмінің қалыптасуы 5-8 жасқа қарай
аяқталады. Осы кезден қалыпты жағдайда бүйрек ығысуы тыныс алғанда
бала бойының 1,8% аспайды.
Достарыңызбен бөлісу: 
