Оқулық «гэотар-медиа»
жүктеу/скачать 12,15 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Гематурия түрлері Туындау себебі бойынша Бүйректік
- Бүйректен тыс
- Протеинурия түрлері
- Бүйректік Бүйректен тыс
| 337
Айқындық дәрежесі бойынша Эритроциттерді зәр тұнбасының микроскопиясында табады (зәр түсі өзгеріссіз) аздаған – 10-15 эритроциттер көру алаңында; орташа – 20-50 көру алаңында (визуалды зәр түсі өзгеріссіз); айтарлықтай – 50-100 көру алаңында Гематурия түрлері Туындау себебі бойынша Бүйректік – бүйрек тініндегі патологиялық үрдістен туындаған Бүйректен тыс шумақтық шумақтық емес преренальды постренальды Айқындық дәрежесі бойынша ізді («ақуыз ізі») – жалпы зәр анализінде 0,03 г/л ақуыз; аз мөлшерде –1,0 г/тәулігіне дейін; орташа – 1,0-ден 3,0 г/тәулігіне; массивті – 3,0 г/тәулігіне артық Протеинурия түрлері Плазмадағы белок көлеміне тәуелді селективті – молекулалық массасы төмен ақуыздарды жоғалту (65 000 көп емес), көбінесе альбуминдер; селективті емес – орта және жоғары молекулалық ақуыздар клиренсінің жоғарылауы (α2-макроглобулиндер, b-липопротеидтер, g- глобулиндер) Туындау себебі бойынша Бүйректік Бүйректен тыс шумақтық – шумақтың зақымдалуында немесе базальды мембранасының қасиетінің өзгерістерінде; құбырлық – біріншілік зәрден құбырлардың ақуызды реабсорбциялануы бұзылғанда пайда болады; аралас преренальды – қалыпты шумақтарда фильтрленетін төмен молекулалы ақуыздардың (жеңіл тізбекті иммуноглобулиндер, гемоглобин, миоглобин) көп түзілуінен құбырлық реабсорбцияға қабілетінің төмендеуінен туындайды («толыққан» протеинурия); постренальды 338 Кесте 10-7. Зәр анализіндегі өзгерістер Түрлері Себептері Мөлдірлік өзгерісі Зәрде жасушалық элементтер мен кілегей болғанда мөлдірлік айқын болмайды. Зәрдің сәл лайлануы бактериялардың және тұздардың көбеюі кезінде, ал лайлы – май тамшылары болғанда Зәр реакциясының өзгерісі Зәрдің қышқылдық реакциясы балаларда ет тағамын көп жегенде, гломерулонефритте, диабеттік комада пайда болады. Зәрдің сілтілік реакциясы көкөністік диетада, сілтілік минералдық су ішкенде, құсқанда (хлор иондарын жоғалтуынан), зәр шығару жүйесінің қабынуына, гипокалиемияда, фосфатурияда, ісінулер қайтқанда, ішекте бактериалдық ашу болғанда Зәрдің салыстырмалы тығыздығының өзгеруі Салыстырмалы тығыздықтың 1,010 төмен ауытқуы бүйректің концентрациялық функциясының бұзылғандығын көрсетеді; бұл жағдай гипостенурия деп аталады. Зәрдің салыстырмалы тығыздығы үнемі біріншілік зәр тығыздығындай (1,008-1,010) болуы изостенурия деп аталады. Зәрдің салыстырмалы тығыздығының төмендеуі зәрдің сұйылтылғанда немесе оның концентрациясының бұзылуында пайда болады, бұл бұзылыс тубулоинтерстициальды тіннің ауыр зақымдалуымен өтетін созылмалы гломерулонефритте, интерстициальды нефритте, бүйректің туа біткен және тұқымқуалаушы ауруларында, интерстицияның беріштену кезеңіндегі созылмалы пиелонефритте кездеседі. Зәрдің салыстырмалы тығыздықтың жоғарылауы – гиперстенурия (тығыздық 1,030-дан жоғары) – қант, ақуыз, тұздар болғанда байқалады Цилиндрурия Цилиндрурия құбырларда ақуыздың тұнуымен байланысты. Зәрде цилиндрлер әртүрлі физиологиялық және патологиялық жағдайларда пайда болады: гиалинді – физикалық жүктемеде, дене қызуы жоғарылағанда, ортостатикалық протеинурияда, нефротикалық синдромда және т.б.; дәнді – құбырдың ауыр дегенеративті зақымдалуында; балауыз тәрізді – құбырлар эпителийінің зақымдалуында, нефротикалық синдромда; эпителийлі – құбырлардың дегенеративті өзгертерімен гломерулонефритте, нефротикалық синдромда; эритроцитарлы – бүйректік генезді гематурияда; лейкоцитарлы – бүйректік генезді лейкоцитурияда |