Тарау 12
Эндокриндік жүйе
Эндокриндік жүйе, жасушалары ерекше биологиялық белсенді затты -
гормондарды түзетін және ағзаның ішкі ортасына енетін , нысаналы -
жасушылардың рецепторларымен қарым- қатынаста болатын , олардың
функционалдық белсенділігін, реттейтін ішкі секреция бездерінің
бірлескен жүйесі.
Эндокриндік жүйе ағзаларын төмендегі топтарға бөледі: (12-1 сурет)
- гипоталамо- гипофизарлық жүйе ( гипоталамустың нейросекреторлық
нейроны
және
аденогипофиз).
-
Ми
қосалқылары
(
нейрогипофиз
және
эпифиз)
- Бронхиогенді топ , жұтқыншақ қалталарының эпителиінен дамушы (
қалқанша, қалқанша маңы және айыр бездер).
- Бүйрекүсті ( бүйрекүстінің қыртысы және милы заттары).
- Ұйқы безінің Лангерганс аралдары.
- Жыныс безінің эндокриндік жасушалары ( аталық және аналық
бездер).
- Диффузды эндокринді жүйе ( АҚЖ тыныс алу жүйесінің, т.б.
жүйелердің эндокриндік жасушалар).
Эндокриндік жүйенің функциясы – ағзаның түрлі жүйелерінің
қызметін, метаболикалық үрдісін, өсуін, дамуын, көбейуін, бейімделуін,
тәртібін реттеуші.
Эндокриндік жүйенің әрекеті иерархиялық принципте құрылған
(шеткі тізбектің орталыққа бағынуы), « вертикальды түзу және кері
байланыс»,
шеткі
гормон
синтезі
жетіспегенде,
стимулдеуші
гормондардың секрециясының күшейуі, шеткі бездердің горизонтальды
торының өзара бірігіп әректтеуі, жеке гормондар синергизмі және
антогонизмі, реципрокты ( қарама-қарсы ) аутореттеу.
Достарыңызбен бөлісу: