Оқулық «гэотар-медиа»



Pdf көрінісі
бет39/315
Дата15.11.2023
өлшемі12,15 Mb.
#122940
түріОқулық
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   315
62 
Сурет 4-1.
Баланың психомоторлы дамуы: 
ге, гы, аа 
Бер, жоқ, бар, 
және т.б. 
Жүр 
барамыз 


а – 2 ай – қысқа, үзіңкі уілдеу , 4 ай – ұзақ, әнді; б – 10-11 ай - алғашқы 
сөздерін айта бастайды; в – 1,5 жас – 30-40 сөз айтады; г - 2-3 жас - күрделі 
сөйлемдер айта бастайды.
а – 7-7,5 ай – өзі отыра бастайды; б – 8-9 ай – тірек арқылы тұра алады; в – 
1 жас – өздігінен жүреді; г – 1,5 жас – затты алу үшін еңкейеді; д – 7 ай – 
қолымен тамақтанады; е – 1,5 жас – өздігінен қасықпен тамақтана 
бастайды; ж – 1-1,5 жас – тазалыққа үйренеді. 
63 

Патологиялық неврологиялық белгілер бар не жоқтығы анықталады: 
көз симптомдары, тремор, менингеалдық симптомдар және т.б. 

Рефлекстер жағдайы бағаланады. 
- Өмірінің алғашқы айларындағы сәбилердің зерттеуін туа біткен 
шартсыз рефлекстерді анықтаудан бастайды. Рефлекстердің бар не 
жоғын, симметриялылығын, пайда болу және қайту уақытысын
айқындылығын, сондай-ақ бала жасына сәйкестігін ескереді. 
Сегментарлық 
және 
сегментүстілік 
қозғалыс 
автоматизмы 
ерекшеленеді. 
Сегментарлық 
қозғалыс 
автоматизмы 
жұлын 
сегменттерімен (жұлындық автоматизмдер) немесе ми бағанымен 
(оральды автоматизмдер) реттеледі (4-2 кесте). Сегментүстілік 
позотоникалық 
автоматизмдер 
сопақша 
және 
орта 
мидың 
орталығымен бағаланады және дене мен бас қалпына байланысты 
бұлшықет тонусының жағдайын реттейді (4-3 кесте). Көптеген 
сегментарлық шартсыз рефлекстер 3 айға қарай бәсеңдейді және 4 
айында жойылады. Уақытылы пайда болатын мен жойылатын 
шартсыз рефлекстер бала өмірінің бірінші жылындағы жүйке 
жүйесінің дамуын бағалауға мүмкіндік береді. 
- Сіңір рефлекстерін бүгілген саусақпен немесе арнайы резеңкелі 
балғашықпен ұрғылау арқылы туындатамыз. 2 жасқа дейінгі 
балаларда сіңір рефлекстері сергек, кең аймақты. Осы жаста дені сау 
балаларда Бабинский рефлексі оң, ол жүйке жүйесінің жеткіліксіз 
жетілуін куәландырады. 
- Тері рефлексін (іштің) іш терісіне бүйірінен кіндікке қарай штрихты 
қоздырғыш түсіріп туындатамыз. Балаларда бұл рефлекстер әлсіз 
біленеді. Өкше рефлексі 2 жастан соң пайда болады. Сілемей қабаттар 
рефлекстері (корнеальды, жұтқыншақтық) тұрақсыз, дені сау 
балаларда болмауы да мүмкін. 


- Висцеральды және вегетативті рефлекстер (көз-жүректік, күнгейлік 
өрімді, қарашықтық) балаларда анық білінбейді. Дермографизмді 
тұйық затпен теріге штрих жүргізіп қоздыру арқылы тексереді. 
Қалыптыда тітіркендірген аймақта жолақ тәрізді терінің қызаруы 
байқалады. Жүйке жүйесінің парасимпатикалық тонусы жоғары 
болғанда қызыл жолақ жалпақ болады және ұзаққа сақталады. 
Симпатикалық бөліктің тонусы жоғары болғанда терінің боздығы 
байқалады 
(ақ 
дермографизм). 
Аралас 
не 
«валик» 
тәрізді 
дермографизм 
вегетативті 
дистонияда 
байқалады, 
алақанның, 
табанның, қолтық астының тершеңдігімен, акроцианозбен білінеді. 
Вегетативті 
жүйке 
жүйесінің 
жағдайын 
бағалау 
үшін 
терморегуляцияны (дененің әр түрлі бөлігінің температурасын), тер 
шығуын, жас және сілекей бөлінуін зерттейді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   315




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет