3. Онлайнресурстар 1. https://www.youtube.com/watch?v=hiSU3AeXV3I (нажмите CTRL и щелкните ссылку) осы сілтеме арқылы квант сандары туралы кейбір мәліметтермен танысыңдар.
2. https://bilimland.kz/ немесе https://daryn.online/ сайтындағы видеоларды көріп, өзіңе қажетті материалдарды дәптеріңе көшіріп жаз.
4.Тапсырмалар 1. Бас квант саны нені сипаттайды және қандай мәндерге ие болады? Қандай әріптермен белгіленеді?
2. Орбиталь квант саны нені сипаттайды? Орбитальдық квант саны қандай мәндерге ие және олардың пішіндері қандай?
3. Магниттік квант мен спиндік квант саны нені сипаттайды және қандай мәндерге ие? Орбиталдардың шартты түрде белгіленуін көрсетіңіз?
4. Не себепті 4 квант саны бірдей 2 электрон кездеспейді? Себебін түсіндіріңіз?
5. Кері байланыс: тапсырманы орындап, жауабын Whats App, электронды почта арқылы жіберіңіз. Бұл тақырып бойынша сізге берілген мақсаттың қайсысы қиындық туғызды
Химия пәнінен қоғамдық- гуманитарлық бағыттағы 10 сынып оқушысы -----------------------өзіндік жұмыс жоспары. I тоқсан Қолданылатын оқулық .М.Қ.Оспанова; Қ.С.Аухадиева; Т.Г.Белоусова, Алматы:.Мектеп, 2019.
10 сынып. 1-бөлім
Сабақтың нөмірі: 3 Сабақтың тақырыбы: Квант саны. Паули принципі, Хунд ережесі, Клечковский ережесі.
1.Оқу мақсаты: 10.1.3.2 электрон орбитальдарын толтыру ережелерін: минимальді энергия принципі, Паули принципі, Хунд ережесін қолдану;
10.1.3.3 алғашқы 36 химиялық элементтің электрондық конфигурациясын жазу;
2. Конспект.Атомның негізгі күйіндегі энергетикалық деңгейлер мен деңгейшелердің электрондармен толуы белгілі бір принциптер мен ережелерге бағынады. Паули принципі бойынша бір электрондық ұяшыққа спиндері қарама қарсы екі электрон ғана орналасады. Паули принципі белгілі бас квант санындағы электрондардың максималды саны N=2n2 формуласымен анықталады және бастапқы 4 деңгейдегі электрондар саны 2,8,18,32 ден артық болмауы керек. Гунд ережесі бойынша деңгейшелерде электрондар, алдымен бос орбитальдарды бір-бірден толтырады, содан кейін электрондар жұптасады. Клечковский ережесі: 1. Атомның негізгі күйінде электрондар орбитальдарды энергиялық деңгейінің өсу ретімен толтырады.
2. Алдымен энергиясы төмен орбитальдар толады. Орбитальдардың энергиясы мына қатарда артады: 1s, 2s, 2p, 3s, 3p, 4s, 3d, 4p, 5s, 4d, 5p, 6s, 4f, 5d, 6p, 7s, 5f, 6d, 7 p….
d – 5 ұяшық болады, максимальды 10 электрон сияды.
↑↓
↑↓
↑↓
↑↓
↑↓
↑↓
↑↓
f- 7 ұяшық болады, максимальды 14 электрон сияды.
Алғашқы 36 химиялық элементтың электрондарының орналасуы:
Период
Элемент
Электрондық формула
Период
Элемент
Электрондық формула
1
1H
↑
1s1
4
19K
1s22s22p63s23p64s1
2He
↑↓
1s2
20Ca
1s22s22p63s23p64s2
2
3Li
1s22s1
21Sc
1s22s22p63s23p63d14s2
4Be
1s22s2
22Ti
1s22s22p63s23p63d24s2
5B
1s22s22p1
23V
1s22s22p63s23p63d34s2
6C
1s22s22p2
24Cr
1s22s22p63s23p63d54s1
7N
1s22s22p3
25Mn
1s22s22p63s23p63d54s2
8O
1s22s22p4
26Fe
1s22s22p63s23p63d64s2
9F
1s22s22p5
27Co
1s22s22p63s23p63d74s2
10Ne
1s22s22p6
28 Ni
1s22s22p63s23p63d84s2
3
11Na
1s22s22p63s1
29 Cu
1s22s22p63s23p63d104s1
12Mg
1s22s22p63s2
30 Zn
1s22s22p63s23p63d104s2
13Al
1s22s22p63s23p1
31Ga
1s22s22p63s23p63d104s24p1
14Si
1s22s22p63s23p2
32 Ge
1s22s22p63s23p63d104s24p2
15P
1s22s22p63s23p3
33As
1s22s22p63s23p63d104s24p3
16S
1s22s22p63s23p4
34 Se
1s22s22p63s23p63d104s24p4
17Cl
1s22s22p63s23p5
35 Br
1s22s22p63s23p63d104s24p5
18Ar
1s22s22p63s23p6
36 Kr
1s22s22p63s23p63d104s24p6
3. Онлайн ресурстар 1. https://www.youtube.com/watch?v=hiSU3AeXV3I (нажмите CTRL и щелкните ссылку) осы сілтеме арқылы ұяшықтарға электрондарды толтырудың графикалық түрімен танысыңдар.
2. https://bilimland.kz/ немесе https://daryn.online/ сайтындағы видеоларды көріп, өзіңе қажетті материалдарды дәптеріңе көшіріп жаз.
4.Тапсырмалар 1. Клечковский ережесін қолданып № 27,30,35,38,50 элемент атомдарының құрылысын жазыңыз.
2. 24 элементте байқалатын құбылыс тағы басқа қандай элементтерде байқалады? Бұл құбылыс не үшін байқалады физикалық және химиялық көхқарастармен түсіндіріп, жауабыңызды дәлелдеңіз.
5. Кері байланыс: тапсырманы орындап, жауабын Whats App, электронды почта арқылы жіберіңіз. Бұл тақырып бойынша сізге берілген мақсаттың қайсысы қиындық туғызды
Химия пәнінен қоғамдық- гуманитарлық бағыттағы 10 сынып оқушысы -----------------------өзіндік жұмыс жоспары. I тоқсан Қолданылатын оқулық .М.Қ.Оспанова; Қ.С.Аухадиева; Т.Г.Белоусова, Алматы:.Мектеп, 2019.
10 сынып. 1-бөлім
Сабақтың нөмірі: 4 Сабақтың тақырыбы: Изотоптар. Есеп шығару: «Құрамындағы химиялық элемент атомының массалық үлесі бойынша қосылыстың химиялық формуласын табу»
1.Оқу мақсаты: 10.1.2.3 радиоактивтілік табиғатын және радиоактивті изотоптардың қолданылуын түсіндіру;
10.1.1.1 құрамындағы химиялық элемент атомының массалық үлесі бойынша қосылыстың химиялық формуласын шығару
2. Конспект. Ядро зарядтары бірдей, ал массалары әртүрлі бір элемент атомының түрлері изотоптар деп аталады. Изотоптар бір-бірінен ядродағы нейтрондар саны бойынша айырмашылық болады. Табиғатта көптеген элементтер изотоптардың қоспасы түрінде кездеседі. Сутектердің изотоптарының атаулары ғана бар: протий ( ), дейтерий ( , тритий ( . 18 бетте 6 кестеде кейбір элементтердің изотоптары берілген. Химиялық элемент – бұл ядро зарядтары бірдей атомдардың жиынтығы.
1 есеп. Құрамы 88,89 % оттек пен 11,11 % сутектен тұратын заттың молекулалық формуласын табыңдар. Заттың гелий бойынша салыстырмалы тығыздығы 4,5-ге тең.
Шешуі: 1. Салыстырмалы тығыздық бойынша заттың салыстырмалы молекулалық массасын Mr(HxOy) есептейміз.: Mr=DHe*Mr(He)= 4.5*4=18
2. х және у қатынасын формуласы бойынша табамыз:
х:у = = = 11,11: 5,56= 2:1 (Ішіндегі ең кішісіне екеуінде бөлеміз – 5,56 ға)
3. Қосылыстың формуласы Н2О
2 есеп. Бейорганикалық заттың құрамында 40 % кальций, 12 % көміртек және 48 % оттек кіреді, заттың формуласын табыңдар.
Шешуі: Эмпирикалық формуладағы кальций, көміртек және оттектің индекстерін x, y, z әріптерімен белгілейміз. CaxCyOz. x, y, z мәндерінің қатынастарын табамыз:
x:y:z= =1:1:3 формуласы: СаСО3 3 есеп. Бейорганикалық заттың құрамына 43,4 % натрий, 11,3 % көміртек және 45,3 % оттек кіреді, заттың формуласын табыңдар.
Шешуі: Қосылыстың формуласын NaxCyOz деп белгілеуге болады. x, y, z мәндерінің қатынастарын табамыз:
x : y : z = = 1,88 : 0,94 : 2,82. Алынған шамаларды бүтін санға айналдыру үшін олардың барлығын ең кішісіне бөлеміз:
x : y : z = = 2:1:3 Жауабы: Na2CO3