коғамдық инстанциялардың «адамгершіліктілігін» сезіну, олардың накты тұлғаларда көрініс табуы мен өкілеттілігі коғамдык тұтастыктың өмірлік бірлігін сактап, қолдап отыратын үздіксіз кан айналымы тэрізді. Адамның адамға жакындығы, өзара «таныстық», бір-біріне деген кұрмет жэне барлык коғам мүшелерін тірі адамдар ретінде тікелей сезіну, коғамда «адами» куаттың барлығы коғамдык болмыстың накты тұрактылығы мен мызғымас бірлігіне кепіл болатын нэр секілді. Әдет-ғұрыпка рәсімдер күш беріп отырады. Көптеген халыктарда эдет- ғұрып пен рэсім ережелері тұракты сипатта болғандығы соншалык, іс жүзінде олар баска кұкықты кажетсінбейді. Әдет-гұрып пен тыйым нормаларының өзіндік ерекшеліктері бар: олар белгілі бір жағдайлардың әсерімен жогала да, қайта калпына келе де, өзгере де алады. Әдет- ғұрыпты, салт-дэстүрді ұстану көрініс табудың өзіндік нысандарын талап етеді. Мұндай нысандар болып рэсімдер мен символдар немесе символ дык бейнелер табылады. «Мораль» ұғымы оны, бір жағынан, инстинкті, импульсивті мінез- кұлык калпына, екінші жағынан, белгілі бір нәтиже алуға бағытталған 220
рационалдык есепке карсы коюшылык аркылы ашылады. Ең алдымен моральдык уағыздар: «Өзінің каламаған нэрсені өзгеге жасама» ( адамгершіліктің алтын заңы) немесе сүйіспеншілік кағидасы: «өз жакынынды өзінді-өзін сүйгендей сүй» - адамнан ізгілікті сактауды талап етеді. Этика үшін игілік негізгі ұгым болды жэне бола береді. Өйткені, оның басты максаты - адам өміріндегі кайырымдылык пен зұлымдыктьщ кайнар көзі мен табиғатын, себептері мен тетіктерін
