дербестің» ұлттык мінезінен шығарылған тіршілік формаларын баска барлық халыктарға күшпен тануға келіп тірелер еді. Ұлттык мәдениет өзін сақтауға жоспарланған, оның кеңістіктік қуаты «шекара» ұғымымен шектеледі. Осындай шекараны жарыкка шығару оның ерекшілігі мен кайталанбайтындыгын айкындау процесі бола бастайды. Еуразиялык концепцияға сай мэдениетке үйренуге болмайды, ол кабылдана да алмайды. Мәдени дәстүрді жалғастырушы - бұл оны өзінің рухани болмысының бөлігіне айналдырушы, яғни оны ол кайтадан кұрады. Әрбір адамда мэдениет өткен шактан казіргіге секіріс жасайды. Мәдени- тарихи даму бірбағытта емес, ол айналмалы. Мэдениет эволюциясы тұйык мэдени шеңбер шектерінде жүріп жатады. Посткеңестік кеңістіктегі үлттык мэдениеттерге катысты эмбебаптандырунш руханилықтың бірнеше парадигмалары бар. Бұл батыстык, шығыстык (исламдык), орыстыктың тек бірін ағарту, гуманизм, зерделіліктің жалғыз иегері ретінде сипаттау, ұлттык мэдениетті тек бір руханилықтың әмбебапты үлгісінде саналы түрде қайтадан жасап шығару талабына жатады. әрине, тек бір мэдениетті тандап алудың жүзеге асуы неғайбыл, оның үстіне казіргі жағдайларда мэдени экспанция жиі саяси экспанциямен теңестірілді, оның алғышарты ретінде карастырылды. «Идеологиялык текетірестің соңы болып табьшатын жэне карама-карсы түру мэдени шекаралар, өркениеттік аркылы өттетін, элемдік саясаттың жаңа кезеңіне ене отырып, Қазакстан үшін айрыкша, өркениеттік деңгейіндегі бірегейлік барған сайын маңызды бола бастайды» (Жандәулетов Т. Қазақ үлттык идеологиясы мэселелері. - Алматы: ХКАА, 2004. - 164 б.). Қазіргі кездегі өркениет коршаған ортаны, әлеуметтік сипаттағы
