үстемдігінің адам туралы көзкарасқа эсері Т.Гоббстің концепциясынан
білінеді. Аристотельге керісінше, ол адам табиғаты жағынан коғамдык
жан емес деп есептейді. Керісінше, "адам - адамға каскыр", ал
"барлығының барлығына карсы соғысы" коғамның табиғи жағдайы
болып
табылады.
Оның
методологиялык
индивидуализмі
мен
номинализмі элеуметтік жэне этикалық индивидуализммен тығыз
байланысты.
Алайда жаңаевропалык рационализмнің негізін калаушы Рене
Декарт болып есептеледі. Оның ойынша адамзат өмір сүруінің жалғыз
күмәнсіз айғағы ойлау болып табылады жэне ол мынадай негіздеуші
тезистен келіп шығады: "Мен ойлаймын, демек, өмір сүремін". Оның
үстіне бұл философта жан мен тэннің екеуін екі түрлі сападағы
субстанция ретінде карастыратын антропологиялык дуализмді аңғаруға
болады. Декарттың ойынша, дене өзіндік машина болып табылады, сана
оған эсер етеді, жэне өз кезегінде оның ықпалын да қабылдайды. Бұл
адамды машина ретінде карастырған механистік көзкарас жаңа заман
философиясына кеңінен таралды. Ж.Ламетридің "Адам - машина" деп
аталатын жұмысында механистік материализм көзкарасы негізделеді. Ол
бойынша, тек біртұтас материалдык субстанция ғана өмір сүреді, ал
адам ағзасы сағат тетігі тэрізді дербес оталатын машина.
Мұндай көзкарас XVIII ғасырдағы француз материалистеріне
(Гольбах, Гельвеций,
Дидро) де
тэн.
Олардың
философиялык
антропологиясының ѳзгеше ерекшелігі адамды табиғаттың зандарымен
детерминацияланған оның өнімі ретінде карастыру.
И.Канттан бастап немістің классикалык философиясы адамды
философиялык зерттеулердің негізгі объектісіне айналдырады. Декарт
Достарыңызбен бөлісу: |
