баска әдістемелік негіздерге сүйене бастады. Біріншіден, Ф. Бэконның индуктивтік таным әдістемесі тарихи деректі алдыңғы катарға шығарды. Мифологиялык санадан өзгеше тарихи сана тек болған, не болуы мүмкін, нактылы хроникалық түрғыдан тіркелген оқиғалар мен кұбылыстарды баяндай бастады. Осыдан азаматтык тарих пен генеологиялык шежірелердің басты айырмашьшығы калыптасты. Әдетте ортағасырларды біз "караңғы" жэне ондағьі соғыстармен, крест жорыктарымен, Еуропа мен Азия кеңістігінде мемлекеттердің пайда болуымен сипатталатын "ауыр" ғасырлар деп кабылдаймыз. Алайда, осыларды ескере отьірып, ортағасырларда философиялык, гуманитарлык білімдердің дамығандығын ұмытпауымыз кажет (мысалы, философия мен риторика үшін үлкен маңызы бар дәлелдеуші катаң логиканың, онтологияның, герменевтиканың, заңгерліктің дамуы). Дэл осы ортағасырлық тарихнама мен Тарихтың коғамдык санасына заттардың әдеттегі тэртібін төңкеріп, ескімен салыстыруға келмейтіндей жаңа элем жасайтын жалпы әлемдік маңызды окиға, тарихи "рубикон", дэуірлік оқиға түсініктері енді. Христостың дүниеге келуі, өмірбаяны, өлуі жэне тірілуі, Алланың Пайғамбар аркылы касиетті "Құранды" адамдарға жіберуі, "акырет", "киямет-қайым" жэне т.б. архетиптер (К.Г.Юнгтің теориясының арсеналынан алынған термин) - тарихты кору мен кабылдаудың, ол туралы пайымдаудың айшыкты прообраздары ортагасырлык адамдарда осындай "аукымды" жэне "дэуірлік" оқиғалар тұрғысынан ойлауды 210
Р ’
калыптастырды. Ортағасырлык рухани мэдениеттің басты маңызы адамдарға тарихтың окиғаларын сана-сезіммен игеруді, оны өзі арқьшы, өзінің акыл-ойы мен жүрегі аркылы өткізуді үйретті.
