12.3. И м а н д ы л ы к ү ғы м д а р ы Имандылык - моральдык өлшем. Мұның ѳлшемін тек діннен іздек кателік. Қазакстан өркениет пен мәдениет түрғысынан мұсылман элемінің бір бөлігі болып отыр. Өйткені әлемдік өркениетгің дамуына айрықша ыкпал еткен түркілердің тарихи мүрагері болып қалған Қазак жерінде ислам діні канат жайғаннан кейін де ғылым мен білімнің, мәдениет пен өнердің дамуына баға жетпес үлес қосқан ғұламалар дүниеге келді. Мал шаруашылығын кәсіп еткен көшпелі халык өркениетінің мінсіз үлгісі калыітгасты. Қала мэдениетінің де бүгінгі игіліктеріне жетекабыл сэулет пен кұрылыс өнері дамыды. Оған археологиялык казбалар кезінде табылған атакты калалар мен тарихи ескерткіштер, Қожа Ахмет Ясауи кесенесі, Арыстанбаб, Айша бибі мазары, Отырар, Сайрам секілді калалардың орны куэ. Имандылық халык өмірге келтірген барлық игі касиеттердің, ұстанған әдет-тұрыптардың негізінде қалыптаскан. Имандылық бойына дарыған пенде- иманды, имандылык бойына дарыған пенде дарымаған имансыз. Данышпан ата-бабаларымыз әлімсактан бертінге дейін жұмыр жерді анасындай пір тұтып, мәпелеп, оған табынған. Мұны ғалымдар қауымы ертеде адам жердің кұпиясы күшін (найзағай ойнпуы, күн күркіреуі, күн тұтылуы, жердің сілкінуі, су апаты, өрт, дауыл, т.с.с) түсінбегендіктен, оған дәлелдік мүмкіндіктерінің жетіспеуінен деп түсіндіріп келді. Бүл, дұрыс жөнді айғақ. Бірак бұл біржакты ғана пікір, ал екінші жағын, яғни ой-танымдық, философиялық мәселелерге жете талдау жасалмады. Ал, халык әдебиетіндегі жанрларда осы түйіндер толығынан шешіліп отырады. Ата-бабаларымыз ертеден табиғатпен тіл табыса біліп, оны кажетінше өз пайдасына, акыл мен зерделі
