Оқулық университеттер мен педагогикалық, медициналық мал



Pdf көрінісі
бет60/218
Дата22.09.2022
өлшемі1,28 Mb.
#39809
түріОқулық
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   218
Байланысты:
Омыртқасыздар зоологиясы. 1-кітап (Дәуітбаева К.Ә.) (z-lib.org)

ЭкологиясыСцифомедузалар теңіздерде кең тараған, әсіресе аурелия 
аурита барлық қоңыржай және тропикалық теңіздерде мекендейді
арктикалық аймақтарда да кездеседі. Балтық, Ақ, Баренц, Қара, Азов, Жапон 
теңіздерінде көп көлемде таралған.
Дене түсі мөлдір, себебі мезоглеясындағы судың мөлшері - 97,5%. 
Шатыры жалпақ болып келетін медузаларды - дискомедуза деп атайды, 
мысалы аурелия аурита, ал шатыры биік - кубомедузалар (Chiropsalmus 
туысы).
Дене көлемі де әр түрлі. Аурелия ауританың шатырының диаметрі 40 
см, қармалауыштары қысқа, ал цианеа арктиканың (Cyanea arctica) 


шатырының диаметрі 2 м-ден артық, қармалауыштарының ұзындығы 30 м-ге 
жетеді. Қармалауыштарының және шатырының көмегімен суда қалқып, 
шарықтап немесе реактивті түрінде жылжиды. Шатыры минутына 100-140 
рет жиырылып жазылады. Тіркелмелі тіршілік ететін медузалар да кездеседі. 
Олар солтүстік теңіздерде көп кездесетін, қоңыр түсті, биіктігі 2-3 см - 
Haliclystus және ақшыл түсті, биіктігі 12 см-ге дейін жететін Lucernaria 
туысының өкілдері. Олар шатырының жоғарғы жағындағы сабақшасымен 
субстратка бекінеді. Шатырша шеті терең ойысталған, түйреуіш тәрізді 
қармалауыштарының арасыңда түрі өзгерген безді клеткаларға толы - 
ропалиялары орналасқан.
Сцифомедузалар - жыртқыштар, планктондық организмдермен, балық 
шабақтарымен де қоректенеді, ал тамырауызды медузалардың Rhyzostoma 
pulmo өкілінің ауыз тесігі бітеліп, ауыз айналасындағы қалақша өскінділері 
бірігіп қатпарланып, тек кана ұсақ планктонды организмдерді сүзетін елекке 
айналған.
Классификациясы. Сцифомедузалар класы бес отрядқа бөлінеді: 
стауромедузалар - Stauromedusae, кубомедузалар - Cubomedusae, короната - 
Coronata, семаеостомеа - Semaeostomeae, тамырауыздылар - Rhizostomida.
Стауромедузалар отряды - Stauromedusae
Тіркелмелі тіршілік ететін медузалар. Ұрпақ алмасу жолы болмайды. 
Планула личинкасы бірден медузаға айналады. Бұларға 30-дай түрі жатады. 
Негізгі туысы: Lucernaria және Haliclystus.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   218




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет