Бүгінде 50-ге таяу елиііліктер жүмыс істеуде (“ Е г.Қ аз.”).
7.2.5.3. Келер шақ Келер ш ақ қимыл, іс-әрекеттің әлі болмаға-
нын, сөйлеп тұрған сәттен кейін іске асатынын
білдіреді. Мысалы:
Ал енді жол осы арадан екі айрылады (М айлин).
Атымды айтпасам да аңға- рарсың (Тұрмағанбет).
Кейін біреуді көрсететін приговорлар өз колдарында болмақ (Әуезов).
Келер шақтың түрлері М ағыналық ерекшеліктеріне қарай келер шақ
үшке бөлінеді:
1) болжалдық келер шақ 2) мақсатты келер шак 3) ауыспалы келер шақ 1. Болжалды келер шақ. Болжалды келер шақ
қимылдың, іс-әрекеттің болу мүмкіндігін айқын
көрсетпей, болжай ғана айтылуын білдіреді.
Өлсе, елер т абиғат, адам олмес, Ол бірақ қайтып келіп, ойнап-күлмес (Абай).
Болжалды келер шақ етістіктің түбіріне есім-
ш енің
-ар, -ер, -р, болымсы з етістіктен кейін
-с ж ұрнағы ж алғаны п, одан кейін жіктік жалғауы-
ның үстелуі арқылы жасалады.
Бірақ оның ойла- ғанының бэрі бола бермес (Әуезов).
Болжалды келер ш ақ -с ж ұрнағы арқылы
жасалған болымсыз етістіктен жасалғанда, қимыл,
іс-әрекетгің болмауын болжай, күмән келтіре ай-
тудан, білдіруден гөрі, жігерлі, үзілді-кесілді мән
беруге бейім болады.
Амандық, тыныштық ізде- меспін (Әуезов).
К ейде
I ж а қ ж іктік ж алғауы
-пы н/-пін 4
>іқш ам ^лы п
-н түрінде г-ана жұмсалады. М ыса-
лы,
барма-с-пын - бар-ма-н. М ұндай тұлғалы
етістіктер поэзияда жиі кездеседі.
