у н д е с ім б ел гіл ер ін ің ж ү й е с і Кестеден бір әуезбен айтылатын үндесім да-
уыстыларды топтастырып ш ығуға болады. Мы-
салы:
- А-Ы бір үндесім әуезбен (тембр) “жуан,
езулік” айтылады, өйткені ол белгілер екеуіне де
ортақ. Ендеше олар бір создің құрам ы нда кез-
десе береді.
- Ы-І екеуі екі үндесім әуезбен (біріншісі
“жуан” , екіншісі “жіңіш ке”) айтылады. Ендеше
олар бір сөздің құрамында кездеспейді.
Дауыстылардың үндесім белгілерінің сипат-
тамасы (10 - кесте) оз алдына түзіледі.
Әрі қарай үндесім дауыстылар тіл әуезіне
(жуан-жіңішке) қатысты үндесім топтарға жікте-
леді (11 - кесте). Ол үшін тіл әуезді үндесім бел-
гілері бірдей дауыстылар бірыңғай екшелігі алы-
нады. Бірінші қатарда жуан дауыстылар, екінші
қатарда жіңішке дауыстылар орналасқан.
А -
жуан,
езулік
үндесім дауысты
Ә -
ж ің іш к е,
езулік
үндесім дауысты
Ы -
жуан,
езулік
үндесім дауысты
I - ж ің іш к е,
езулік
үндесім дауысты
Ұ - жуан,
еріндік
үпдесім дауысты
Ү -
ж ің іш к е,
еріндік
үндесім дауысты
0 - жуан,
еріндік
үндесім дауысты
Ө -
ж ің іш к е,
еріндік
үпдесім дауысты
Е -
ж ің іш ке,
езулік
үндесім дауысгы
1 0 - к е с т е . Д ауы сты ды бы стар ды ң у н д е с ім б ел гіл ер і Енді үн д есім д ау ы сты л ар ерін әу езін е
(еріндік-езулік) қатысты үндесім топтарға жікте-
леді (12-кесте). Ол үшін ерін әуезді үндесім бел-
гілері бірдей дауыстылар бірыңғай екшеліп алы-
нады. Бірінші қатарда езулік дауыстылар, екінші
қатарда еріндік дауыстылар орналасқан.
А, Ы, Ұ, О -
жуан
үндесім дауыстылар
Ә, I, Ү, Ө, Е -
жіңішке
үндесім дауыстылар
