2 2
ФОНЕТИКА
тарды ң ж асалуы на дауыс
ж елбезегі қаты сп ай,
бейтарап қалады. Қатаң дауыссы здарды ұйыс-
ты ры п оты раты н бірегей белгі осы болып та-
былады.
П дауыссыз дыбысы
Жасалымы:
1. П дауыссыз
дыбысы қос ерін арқылы
жасалады. Ж асалу орны на қарай ерін-ерінді да-
уыссыз болып табылады.
2. П дауыссыз дыбысы қос (асты ңғы және
үстіңгі) еріннің тоғысуы арқылы жасалады. Ж а-
салу тәсіліне қарай тоғы сы ңқы дауыссыз дыбыс
болып табылады.
3. П дауыссыз
ды бы сы н айтқанда дауыс
желбезегі тербелмейді, яғн и қатыспайды. Дауыс
қаты сы на қарай қатаң (тербеліссіз)
дауыссыз
дыбыс болып табылады.
Жасалым белгілері:
ерін-ерінді, тоғы сыңқы ,
қатаң дауыссыз дыбыс.
Т дауыссыз дыбысы
Жасалымы:
1. Т дауыссыз дыбысы тіл ұшы мен күрек
тіс-қы зы л иектің шегарасы арқы лы жасалады.
Ж асалу орны на қарай тіл ұшы дауыссыз болып
табылады.
2. Т дауыссыз дыбысы тіл ұш ы ны ң күрек
тіс-қы зы л иек ш егарасымен
тоғы суы арқылы
жасалады. Жасалу тәсіліне қарай тоғы сы ңқы да-
уыссыз дыбыс болып табылады.
3. Т дауыссыз дыбысын айтқанда дауыс жел-
безегі тербелмейді, яғн и қаты спайды. Дауыс
қаты сы на қарай қатаң (тербеліссіз) дауыссыз
дыбыс болып табылады.
Жасалым белгілері:
тіл ұш ы, тоғы сы ң қы ,
қатаң дауыссыз дыбыс.
Қ (-К ) дауыссыз дыбысы
Жасалымы:
1. Қ дауыссыз дыбысы тіл түбі
мен тілшік
арқылы жасалады. Жасалу орнына қарай тілшік
дауыссыз болып табылады.
2. Қ дауыссыз дыбысы тіл түбі мен тілшіктің
тоғысуы арқылы жасалады. Жасалу тәсіліне қарай
тоғы сы ңқы дауыссыз дыбыс болып табылады.
3. Қ дауыссыз ды бы сы н айтқанда дауыс
желбезегі тербелмейді, яғн и қатыспайды. Дау-
ыс қатысына қарай қатаң (тербеліссіз) дауыссыз
дыбыс болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: 
