Көмірсутек шикізаты мен ілеспе компоненттердің қорын бағалау

- жедел;

      көмірсутек шикізатының кен орнын бағалау сатысының аяқталуы бойынша – қорларды Қазақстан

Республикасының Пайдалы қазбалар қоры жөніндегі мемлекеттік комиссияның бекітуімен (бұдан әрі –

Қорлар жөніндегі мемлекеттік комиссия);

      шоғырларды сынамалы пайдаланумен барлаудың барлық сатыларының аяқталуы бойынша – қорларды

Қорлар жөніндегі мемлекеттік комиссияның бекітуімен;

      игерудің алғашқы жобалық құжаты бойынша кен орындарын пайдаланушылық бұрғылаудан кейін

(мұнай және мұнай-газ кен орнын игерудің технологиялық схемасы немесе газ және газ конденсатты

кен орнын тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалану жобасы бойынша) - бұрын бекітілген геологиялық

немесе алынатын қорлардың ірі және ерекше кен орындары үшін 10 пайыздан, және басқалары үшін –

20 пайыздан артық өзгерген жағдайда, қорларды Қорлар жөніндегі мемлекеттік комиссияның

бекітуімен.

      34. Өнеркәсіптік маңызы бар мұнай, газ, конденсат және олардың құрамындағы бөлшектердің

қорларын есептеу және есеп жүргізу зерттеудің барлық сатысында басым жағдайда көлемдік әдіспен,

қажеттілік пен мүмкіндікке қарай саладағы қабылданған және құрылатын басқа да әдістермен

жүргізіледі.

      35. Барлау сатыларында көмірсутек шикізаты кен шоғырларының сынамалы пайдалану деректері

болған жағдайда, шағын көлемдегі мұнай және конденсат қорларын бағалау зерттелетін шоғырлар

қорының масштабын анықтау мақсатында материалдық баланс принципіне (газ үшін – қаттық қысымның

түсу әдісімен) негізделген әдістерді қолдануға рұқсат етіледі.

      36. Кен орындарын іздеу, барлау және пайдалану сатыларында көмірсутек шикізаты мен оның

құрамындағы компоненттердің геологиялық қорларын есептеу және есепке алу әр өнімдік қат немесе

кен шоғарларының жеке-жеке тұтас және мұнай, газ, су-мұнай, су-газ,су-газ-мұнай аймақтарына

бөліп біртұтас кен орны бойынша жүргізіледі.

      Стандарттық шарттарда (0,1 МПа және 20 С) мұнай, конденсат, этан, пропан және бутан

о

қорлары - мың тоннамен, бос газ қорлары – миллион м , гелий мен аргон қорлары – мың м

3

3

 есептеледі.

      37. Кен орнындағы көмірсутек шикізатының қорлары, сондай-ақ оны алудың деңгейі жер

қойнауының мемлекеттік сараптамасына және Қорлар жөніндегі мемлекеттік комиссияның бекітуіне

жатады.

      38. Алынатын қорлар және көмірсутек шикізаты мен олардың құрамындағы өнеркәсіптік маңызы

бар компоненттердің алыну коэффициенттері жер қойнауының мемлекеттік сараптамасына жіберілетін

көмірсутек шикізатының алыну коэффициентінің техникалық-экономикалық негіздемесі түрінде игеру

нұсқаларының технологиялық және техникалық-экономикалық есептері негізінде анықталады.

      39. Қорлар жөніндегі мемлекеттік комиссия көмірсутек шикізатын алудың шекті коэффициентін

технологиялық, экономикалық және экологиялық талаптарға барынша сәйкес келетін нұсқа бойынша

бекітеді.

2.2. Көмірсутек шикізаты кен орындарын игеру

      40. Кен орындарын өнеркәсіптік игеруге дайындау төмендегілерді көздейді:

      барлау жұмыстарын жүргізу;

      сынамалы пайдалануды жүргізу;

      3 млн. тоннадан астам қоры бар кен орындары үшін сандық модельдер жасауды қоса алғанда,

көмірсутек шикізаты шоғырларының статикалық геологиялық модельдерін құру;

      көмірсутек шикізаты қорларын есептеу.

      41. Бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдаланушы

өнеркәсіптік игеру жобасын әзірлеуге көмірсутек шикізатының қоры бекітілгеннен кейін немесе осы

Қағиданың 33-тармағына сәйкес олар өзгерген жағдайда көмірсутек шикізаты қорларын қайта

бекіткеннен кейін үш айда кіріседі.

      42. Кен орнын жайластыру жобасы өнеркәсіптік игеру жобасы негізінде орындалады.

      43. Жер қойнауын пайдаланушы кен орнын игеру схемалары мен технологияларында маңызды

өзгерістер болған жағдайда кен орнын жайластыру жобасын дайындауға кіріседі.

      44. Егер:

      мұнай кен орнын барлау бойынша жұмыстар орындалса, қажет болған жағдайда шоғырларды

сынамалық пайдалану немесе кен орнының ауқымды учаскелерін тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру, ал

газ және газ конденсаттық кен орындары бойынша – тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалану жүргізілсе;

      көмірсутек шикізаты қоры мен оның құрамындағы қосалқы компоненттердің мемлекеттік

сараптамасы жүргізілсе және қорлар пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансына қойылса;

      жоба өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы құзыретті органмен келісілген болса;

      өнеркәсіптік игеруге арналған жобалық құжаттар белгіленген тәртіпте бекітілген болса,

көмірсутек шикізаты кен орындарын (шоғырларын) өнеркәсіптік игеруге енгізуге рұқсат етіледі.

      45. Көмірсутек шикізаты кен орындарын (шоғырларды) өнеркәсіптік игеруге ілеспе газдарды

қайта игерусіз (кәдеге жаратусыз) рұқсат етілмейді.

      46. Газ және газконденсаттық кен орындарын игеру тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдаланудан

басталады, ол сандық модельдер жасау газ және газконденсаттық кен орындарын жобалаудың алғашқы

сатысы болып табылады және мынадай жағдайларда жүргізіледі:

      өнеркәсiптiк санаттар бойынша газ, конденсат және басқа компоненттердiң қорларын есептеуді

қамтамасыз ету, игеру және кәсіпшілікті жайғастыру жобаларын жасауға қажетті бастапқы деректерді

алу үшін;

      iрi және бірегей кен орындарында қаттық қысымның әртүрлі бөлiктерiнде пайдалану

ұңғымаларының дебиттерінің динамикасын бағалау бойынша нақты деректерді алу үшін, сондай-ақ

игеру жобасын жасауға қажетті басқа деректерді нақтылау үшін;

      мұнай газ-конденсаттық кен орындарында мұнай шоғыршақтарыныңөнеркәсіптік құндылығын және

оларды игерудің мүмкін жолдарын нақтылауүшін.

      47. Тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалануды жүргізуге өндіруге арналған келісімшарт болғанда

рұқсат етіледі.

      48. Егер:

      мұнай шоғыршағы болған жағдайда белгіленген тәртіппен оның өнеркәсiптiк мәні мен шоғырдың

газ бөлiгiмен байланыс сипатын бағалау бағдарламасы жасалса және бекітілсе;

      белгіленген тәртiппен тәжiрибелiк-өнеркәсiптiк пайдалану жобасы бекiтiлсе;

      тау-кендік бөлу алынса;

      қажетті кәсіпшілік құрылыстар белгіленген тәртіпте пайдалануға берілсе;

      магистральдық құбыр иесімен тасымалдау мәселелері реттелсе, газ және газконденсаттық кен

орындарын тәжiрибелiк-өнеркәсiптiк пайдалануға енгiзуге рұқсат етіледі.

      49. Газдағы күкiрт сутегi мен күкірторганиканың мөлшерi 10 ppm артық болса, кен орындарын

тәжiрибелiк-өнеркәсiптiк игеруге енгiзу, тек онымен бiрге тазартқыш қондырғыларды қосқанда ғана

мүмкiн.

      50. Жекелеген жағдайларда барланатын немесе өнеркәсіптік игерілетін объектілерде шағын

шоғырларды немесе ірі шоғырлар учаскелерін пайдалануға беруді көздейтін мұнай және мұнай-газ кен

орындарын тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру жүргізіледі.

      51. Мұнай және мұнай-газ кен орындарын тәжiрибелік-өнеркәсiптiк игерудiң жобасында

негізделетіндер:

      жұмыс жүргiзу үшiн шағын шоғырды немесе ірі шоғырдың ауқымды учаскесін таңдау;

      өндіруші және айдамалау ұңғымаларының саны және орналасуы;

      тәжiрибелік-өнеркәсiптiк игерудiң технологиясы;

      арнайы жабдық пен қатқа әсер ететiн агенттерге қажеттiлік;

      игеру процесін бақылау бойынша зерттеулер кешені және объектiнiң геологиялық-физикалық

ерекшеліктері туралы қосымша деректер алу;

      мақұлданған технологияның тиімдiлiгiн бағалау үшiн тәжiрибелік-өнеркәсiптiк игерудiң

ұзақтығы;

      тәжiрибелік жұмыстарды жүргiзу кезеңіне көмірсутек шикізатын өндiрудiң және әсер ететiн

агентті айдаудың деңгейi;

      кәсiпшiлiк жайластыру жүйесiне қойылатын негiзгi талаптар;

      тәжiрибелік-өнеркәсiптiк жұмыстардың технологиялық және экономикалық тиiмдiлiгiн алдын-ала

болжау.

      Тәжірибелік-өнеркәсіптік жұмыстардың нәтижесінде кен орнының анықталмаған гидродинамикалық

және геологиялық модельдеріне талдау жасалуы, резервуарды қосымша геологиялық-геофизикалық

зерттеу бойынша ұсынымдар дайындалуы тиіс.

2.2.1. Мұнай және мұнай-газ кен орындарын жобалау және өнеркәсіптік игеру

      52. Мұнай және мұнай-газ кен көздерін игеруді жобалау белгіленген тәртіпке сәйкес

есептелген және Қорлар жөніндегі мемлекеттік комиссия бекіткен қорларды барлау және бағалау

нәтижелеріне негізделеді.

      53. Жобалау кезінде тікелей өлшеулердің және есептеулер арқылы анықталған деректер

пайдаланылады.

      54. Есептеу арқылы рұқсат етілетін ең аз тиімді қалыңдық шегінде бұрғылауға жататын аудан

анықталады, ол үшін жалпы қалыңдыққа арналған вариация коэффициентінің орташа мәндері мен

квадраттары, жекеленген қаттар сандары, ұңғымалар мен қаттардың өнімділігінің коэффициенті және

әрбір қаттың тиімді қалыңдығының бірлігіне өнімділіктің меншікті коэффициенті анықталады.

      55. Шоғырды сынамалы пайдалану деректері бойынша забойлық қысымды қаныққан қысымнан төмен

азайту кезінде мұнай бойынша өнімділік коэффицентінің азаю дәрежесін анықтау ұсынылады.

      56. Айдамалау ұңғымаларына нақты су жіберу және өндіруші ұңғымаларды нақты суландыру

нәтижелері бойынша қаттық жағдайларда қозғалғыш су мен мұнайдың ара қатысын, өндіруші ұңғымаға

судың мұнайды ығыстыруының біртекті емес көрсеткішін, сондай-ақ өткізгіштігі бойынша қаттардың

қаттарының біртекті еместігінің есептік көрсеткішін анықтау ұсынылады.

      57. Көрсетілген қажетті физикалық мәліметтер жоқ болған жағдайда, қаттардың қаттарының

біртекті еместігін геофизикалық өлшемдердің деректері арқылы, ал су мен мұнайдың қозғалысының

ара қатысын - олардың тұтқырлығы мен қалдықты мұнай қанықтылығының мәндері бойынша табу керек.

      58. Басқа кен орындары деректерінің ұңғымалардың тығыз торымен ұқсастығы қаттардың

коллекторлық қасиеттерінің (тиімді қалыңдықтың, меншікті өнімділіктің) ретсіз өзгеру қадамдары

белгіленеді.

      59. Мұнай және мұнай-газ кен орындарын өнеркәсіптік игеру үшін мыналар жасалады:

      тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру жобасы;

      игерудің технологиялық схемасы;

      өнеркәсіптік игеру жобасы;

      игерудің техникалық-экономикалық негіздемесі.

      Егер қажеттілігі болмаса, аталған құжаттардың кейбіреуі алынып тасталады.

      60. Жобалау құжаттарынан басқа, игеру процесін жедел жетілдіру ұсынымдарымен бірге, жобаны

іске асыруды авторлық қадағалау және игеруді талдау бойынша есептер орындалады.

      61. Егер экономикалық есеп нәтижелері бойынша көмірсутек шикізатын алудың соңғы

коэффициенттерінің өзгеруі болжанса, көмірсутек шикізатын алудың соңғы коэффициенттерін Қорлар

жөніндегі мемлекеттік комиссия қайта бекітеді.

      62. Мұнай және мұнай-газ кен орындарын өнеркәсіптік игеруді бірнеше жер қойнауын

пайдаланушы жүргізсе, жұмыстар жер қойнауын пайдаланушылар арасындағы кен орнын біртұтас бүтін

ретінде бірігіп игеру жөнінде келісім жасалып, құзыретті органмен келісіледі. Аталған келісімнің

негізінде белгіленген тәртіп бойынша жобалау құжаттарына тиісті өзгертулер енгізіліп, онда жер

қойнауын неғұрлым тиімді пайдалану мақсатында жер қойнауын пайдаланушылардың игеру операцияларын

үйлестіру жұмыстарының тәртібі мен мазмұны негізделеді.

      63. Жер қойнауын пайдаланушының көмірсутекті таңдап алудың жобалау құжаттарындағы

нормаларды бұзуына жол берілмейді. Нақты тоқсандық өндіру көлемі жобадағы көрсеткіштен 2

пайыздан артық болмауы тиіс және бұл жағдайда ұңғымалардың жобадағы жұмыс тәртібін сақтау және

жобалау құжаттарындағы пайдалану объектісін игеру бойынша мыналарды орындау шарты қойылады:

      пайдалану қорын бұрғылау жөніндегі бағдарламалар;

      агентті айдау көлемі мен құрамы;

      өндіруді қарқындату жөніндегі іс-шаралар.

2.2.1.1. Мұнай және мұнай-газ кен орнын игеру жүйесін таңдау, пайдалану объектілерін

бөлу

      64. Мұнай және мұнай-газ кен орнын игеру техникалық және технологиялық іс-шаралар кешенін

қамтиды: белгiленген торлар бойынша түрлі ұңғымаларды бұрғылау және оларды оңтайлы пайдалануға

жағдай жасау, өнiмдi қаттарға әсер етудi, игерудi бақылауды, өнімді тауарлық сапаға дейін

дайындауды, өнімді тапсыру орнына дейін тасымалдауды, сондай-ақ басқа да осы жұмысқа қатысты

ілеспе іс-шараларды ұйымдастыру.

      65. Әрбір пайдаланылатын объектiге нақты геологиялық-физикалық шарттарға және жеткiлiктi

экономикалық тиiмдiлiгi болған жағдайда техникалық мүмкіндіктерге сай келетін игерудің өз ұтымды

жүйесi сәйкес келеді.

      66. Ұтымды игеру жүйесiн таңдау жүйенің негiзгi элементтерін оңтайландырумен нұсқаларды

қарау арқылы жүзеге асырылады.

      Негiзгi мақсат мыналарды дәлелдеуге арналады:

      пайдалану объектiлерiн атап көрсету;

      ұңғымаларды пайдаланудың тәсiлi мен режимі;

      ұңғымалар торларын орналастыру және тығыздық жүйелері;

      қатқа әсер етудiң түрлерi;

      өндiрушi және айдамалаушы ұңғымалардың қабылданатын есептiк забойлық қысымдары;

      қаттардың мұнай өнімділігін арттыру үшін агентті таңдау;

      ілеспе газды кәдеге жарату, ілеспе газды тауарлық күйге дейін қайта өңдеу.

      67. Көмiрсутек шикізатының кен орындары бойынша пайдалану объектiлерiн бөлу - игерудi

жобалаудың бiрiншi кезеңi – оңтайландырылған міндеттер ретінде геологиялық-физикалық,

техникалық, экологиялық және экономикалық факторлар есепке алына отырып шешiледi. Нәтижесiнде

бiр, екi және одан да көп объектiлерді бөлуге рұқсат етіледі.

      68. Бiртұтас игеру объектiлерiне өнімді қаттар немесе мұнайлығы бiр қатта, мұнайдың,

физикалық-химиялық қасиеттерiне, коллекторлық қасиеттерiне, шоғырлардың жұмыс режимдеріне,

қаттық қысымдар шамаларына жақын қаттар бiрiктiрiледi.

      69. Көп қатты кенiштен екi немесе одан да көп игеру объектiлерiн таңдау үшiн олардың

қыртысы арасында барлық ауданы бойынша өткiзбейтiн тау жынысы болуы қажет.

      70. Игеру үшiн таңдалған объектiнiң сусыз кезеңде және суландырған кезде пайдаланудың ұзақ

мерзімі ішінде ұңғымалардың жоғары дебитiн қамтамасыз ету үшін шоғырдың аудандық бірлігіне

жеткілікті меншікті қорына және жеткілікті өнімділікке ие болуы тиiс.

      71. Мұнай және мұнай-газ кен орындарын игеру екi типті режимде жүзеге асырылады: қаттық

энергияны табиғи және жасанды режимдерде толықтыру.

      72. Режимдердің бiрiншi типіне табиғи су қысымын пайдалану жатады, бұл кезде контурдың

сыртындағы сулы аумақтан мұнай шоғыры жатқан жерге су кiрiп, мұнайды ығыстырып шығарады, сонымен

қатар әртүрлi ара қатынаста: серпiндi режим, ерiген газ режимi.

      73. Газды газ бүркемесінен негізсіз шығаруға және қаттық жағдайларда мұнайды

газсыздандыруға жол берілмейді, ол негізгі өндірілетін флюидті алу коэффициентін азайтуға әкеп

соғады.

      74. Режимдердің екінші типі қаттарға әсер ету процестерінің әр түрлі схемалары кезінде

қаттарға түрлі ығыстырғыш агенттерді айдауға негізделеді.

      75. Ығыстырғыш агент ретінде мыналар қолданылады:

      әр түрлі табиғи көздерден алынған және тазаланған ілеспе кәсіпшілік сулар;

      түрлі химиялық реагенттермен өңделген су, ыстық су, бу, газ және сумен ығыстырылған

шоғыршақ түріндегі басқа энергия тасымалдаушылары.

2.2.1.2. Ұңғымалар торы

      76. Игерудi жобалау кезінде ұңғыманың негiзгi торы (негiзгi қордың ұңғымалары) және

резервтiк ұңғымалар қарастырылады.

      77. Негiзгi қордың ұңғымаларын бүкiл пайдалану объектiсiнде барлық ұңғымалардың ара

қашықтығы бiрдей төртбұрышты және үшбұрышты геометриялық немесе ұңғыма қатарлары арасында ара

қашықтығы ұзартылған және қатардағы ұңғымалар арасында қашықтығы азайтылған торларда

орналастырады.

      78. Резервтiк ұңғымалар қаттардың құрылысын ұқыпты тексеру үшiн бұрғылау жұмыстары

жүргiзiлген кезде объектiнiң алаңдарында орналасады.

      79. Пайдалану-бағалау ұңғымалары коллекторлардың фильтрациялық-көлемдік қасиеттерін

зерттеу бойынша қысқа бағыттағы міндеттерді, кен орнының параметрлерін анықтау бойынша

өндірістік-зерттеу жұмыстарын жүргізуді, өндірістік қорларды растауды орындайды.

      80. Әр объект үшiн ұңғыма торларының ұтымды тығыздығы алынады. Ұтымды болып көмірсутек

шикізаты қорларын неғұрлым толық алу мүмкіндігі кезінде ең жоғары экономикалық тиімділікке қол

жеткiзетiндей осындай ұңғымалар саны мен осындай тығыздығы бар тор есептеледi.

      81. Ұңғымалар торының тығыздығы геологиялық-физикалық факторларға байланысты іріктеледі,

олардың негізгілері:

      Аудан бірлігіне мұнайдың меншікті қоры;

      қаттағы мұнайдың қасиетi (тұтқырлығы, газдың мөлшерi, қаттық қысым мен сiңiрушiлiк

қысымының ара қатысы);

      өнiмдi қаттардың әртектiлiгiнiң сипаты мен дәрежесi;

      тау жынысы – коллекторларының сүзгiлiк қасиеттерi.

      82. Ұңғыма торларының тиiмдi тығыздығы гидродинамикалық есептердiң негiзiнде бiрнеше түрлi

игеру жұмыстарының техникалық-экономикалық көрсеткiштерiн салыстыру арқылы анықталады.

      83. Екi-үш және одан да көп объектiлері бар жүйеде өндіру және айдамалау ұңғымалары

бір-бірімен байланысады.

2.2.1.3. Айдамалау ұңғымаларын орналастыру

      84. Су және су ерітiндiлерiн кiргiзуде айдамалау ұңғымаларының өзiндiк ерекшелiгi

суландыру жүйесiнiң түрiн анықтайды.

      85. Объектiнiң барлық ауданында айдамалау ұңғымаларын бiркелкi орналасқан жағдайда

беснүктелiк, жетiнүктелiк, тоғызнүктелiк және басқа контур iшiнде суландырудың жүйесi

қалыптасады.

      86. Айдамалау ұңғымаларының объект ауданында әртектi орналасқан жағдайында контур iшiнде

әсер ететiн iрiктеу жүйесi қалыптасады.

      87. Айдамалау ұңғымалары мұнайлы контур сыртында, немесе контур бойында қатарынан

орналасқан кезде контурдың сыртында, немесе контурдың ішінде суландыру қалыптасады.

      88. Айдамалау ұңғымаларын мұнайлы контурдың iшiнде қатарынан орналастырған жағдайда қатар

(блоктық), барьерлiк және басқа контур iшiндегi кенiштi блоктарға бөлген суландыру қалыптасады,

бұның iшінде бiрдей беске дейiн өндіруші ұңғыма орналасады.

      89. Кейбір жеке жағдайларды контур iшiндегi суландырудың қатар (блоктық) жүйесi ошақтық

суландырумен толықтырылады және (немесе) контур сыртындағымен (контур iшiндегiмен)

үйлестiріледi.

      90. Айдамалау ұңғымаларын орналастыру, суландырудың түрi объект құрылысының ерекшелiгiмен,

қат флюидтерiнiң қасиетiмен және басқа да геологиялық-физикалық факторлармен анықталады.

2.2.1.4. Айдамалау және өндiру ұңғымаларының түптiк қысымын таңдау

      91. Өндiру ұңғымаларының түптiк қысымы түптiк қысымның сiңiрушiлiк қысымнан төмендеген

кезінде мұнай бойынша өнiмдiлiк коэффициентiнiң төмендеуi есепке алынумен жобалық ұнғымаға

(өндiрушi және қысымдаушы бiрге алынғанда) толық дебитпен анықталады.

      92. Тұтқырлығы жоғары, аз парафинді, аз газдалған мұнай кен орындарын игеру кезінде өндіру

ұңғымаларында мұнай және газдың қанығу қысымына байланысты емес, түптік қысымды мүмкін болатын

деңгейде ұстау қажет. Парафиннің еру температурасынан 10 пайызға үлкен қат температурасы бар кен

орнын игерген кезде қат қысымын мұнай және газдың қанығу қысымына байланысты емес, технологиялық

негізделген деңгейде ұстау қажет.

      93. Жобалық құжаттардағы қарастырылған көрсеткіштерден төмен түптік қысымда өндіру

ұңғымаларын іске қосуға рұқсат етілмейді.

2.2.1.5. Мұнай және мұнай-газ кен орындарын игерудiң техникалық-экономикалық

көрсеткiштерi мен нұсқалары

      94. Мұнай және мұнай-газ кен орындарын игерудiң жобалық құжаттарында негiзгi технологиялық

және экономикалық көрсеткiштердiң динамикасы негiзделедi: мұнайды өндiру, сұйықты өндiру, ағымды

суландыру, жұмыс істеп тұрған ұңғымалар саны, су айдау көлемі, мұнайды және сұйықтарды алудың

жиынтығы, салықтар мен тасымалдау шығындарын алып тастағандағы сату құнын есепке алу арқылы

есептелген күрделi және ағымды шығындар, несиеге мұқтаждық, несие өтемi, несиенi қайтару

мерзімі.

      95. Жылдық көрсеткiштер пайдалану объектiсiн жайғастыру кезеңдерiмен байланыстырылады. Ол

төрт кезеңге бөлiнедi: бiрiншi – негiзгi қорды бұрғылау ұлғайту және мұнай өндiрудiң өсуі;

екiншi – мұнайды өндiрудi тұрақтандыру; үшіншi – мұнайды өндірудің кенет құлдырауы; төртiншi –

ұзақ уақыт кезеңі ішінде аз мөлшерде бәсең төмендетумен мұнайды аз өндiру.

      96. Пайдалану объектiсiн және кен орнын игеруге арналған жобалық құжаттарда тұтас алғанда

игеру жылдары бойынша техникалық-экономикалық көрсеткiштердiң үш нұсқасы қарастырылады.

      Бiрiншi (негiзгi) нұсқа қат энергиясының қуатты пайдаланудың табиғи режимi арқылы игеру

болып табылады. Келесi жобалық құжаттарда бiрiншi нұсқа болып алғашқы жобалық құжат арқылы

қолданылатын, бұрын тиiмдi, геологиялық құрылымның және мұнайлық қаттардың өнiмдiлiгi жөнiндегi

жаңа мәлiметтер және технология мен экономикалық жағдайға байланысты жаңа мағлұматтарға сәйкес

қайта есептелген нұсқа қабылданады.

      Екiншi нұсқасы игерудiң негiзгi элементтерiн жетiлдiру арқылы ұсынылатын игерудің тиімдi

нұсқасы.

      Үшiншi нұсқасы ұсынылған игерудiң ұтымды нұсқасынан айырмашылығы, техникалық әрекеттердi

iске асыру қарқынында және тәжiрибелiк сынақтау ұтымды жүрiп жатқан тиiмдi технологияларды

қолданудың айтарлықтай тәуелдiлiгiмен ерекшеленедi.

      97. Қажет болған жағдайда есептелетiн нұсқалар саны үшеуден артық болуы мүмкiн. Қағидаттық

мәнге әртүрлi қарқынды бұрғылау және әртүрлi күрделі қаржыландыру нұсқалары ие болады.

2.2.1.6. Өндiру және айдамалау ұңғымаларының конструкциясы және бұрғылау, қаттарды ашу

      98. Ұңғымаларды салу және оларды пайдалануға беру жөнiндегi барлық операциялар ұңғымаларды

салу жобасына сәйкес жүзеге асырылуға тиiс. Ұңғымаларды салу жобалары өнеркәсiп қауiпсiздiгi

саласындағы уәкiлеттi органмен келiсуге жатады.

      99. Ұңғымаларды салуды жобалау мына ережелерге негiзделедi:

      ұңғымаларды бұрғылау ұңғымаларды салудың топтастырылған немесе жеке техникалық жобасы

бойынша атқарылады;

      техникалық жоба ұңғымаларды салу процесін реттейтiн негiзгi құжат болып табылады.

Техникалық жобаларды осы жобалау жұмыстарының түрін орындауға арналған лицензиялары бар жобалау

ұйымдары жасайды, белгiленген тәртiппен мемлекеттiк органдармен келiсiмделедi. Жобаларда өнiмдi

қаттарды сапалы ашу, ұңғымаларды бекiту және оның сенiмдiлiгi, игерудiң жобалық құжаттарының

технологиялық талаптарының барлығының орындалуы қарастырылады;

      ұңғымаларды салуды жобалағанда барлық негiзгi жұмыс түрлерiне және қоршаған ортаны

қорғауда қолданылатын нормативтiк құжаттар басшылыққа алынады. Технологиялық жоба, геологиялық

барлау жұмыстарының және кен орнын игерудiң технологиялық жобасы (пiшiнi) негiзiнде жасалған

ұңғыманы құру жобасына тапсырыс негiзiнде жасалады.

      жобалауға қажет алғашқы мәлiметтердің толықтығына және сенiмдiлiгiне тапсырысшы, ал

жобалық құжаттардың сапасына жобалық ұйым жауапты болады;

      ұңғымаларды салу лицензияға сәйкес мердiгер бұрғылау ұйымы мен жер қойнауын пайдаланушы

ұйым – тапсырысшы немесе жер қойнауын пайдаланушының өзі (оның операциялық компаниясы)

арасындағы келiсiм негiзiнде атқарылады;

      жұмыстың сапасын арттыру және қауіпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында жобаға өзгерiстер

қоршаған ортаны қорғау, мұнай және газ саласындағы уәкілетті мемлекеттiк органдардың талаптары

арқылы енгiзiледi;

      жобаның орындалуын қадағалау тапсырысшыға және жобалық ұйымға жүктеледi;

      ұңғыманы салудың сапасы және жобаны орындау жауапкершiлiгi мердігерлік бұрғылау ұйымына

жүктеледi.

      100. Мынадай:

      газда күкiрттi сутегiнiң көлемi алты пайыздан астам болатын;

      тереңдiгi бес мың метрден астам болатын құрлықта;

      тереңдiгi төрт мың метрден астам болатын теңiзде;

      сағалық қысымы отыз бес мегапаскальдан астам болатын ұңғымалар салынған жағдайда

ұңғымаларды салу жобаларын құзыреттi орган бекiтедi.

      Ұңғымалардың өзге де түрлерi бойынша салу жобасын жер қойнауын пайдаланушы бекітеді.

      101. Ұңғымаларды салу жобалары құзыретті орган бекiтетiн ұңғымаларды салу жобаларын жасау

жөнiндегi арнаулы талаптар ескерiлiп әзiрленедi. Ұңғымаларды салу жобалары қауіпсіздік жөніндегі

құзыретті органмен келісуге жатады.

      102. Ұңғымаларды салу кезінде тиісті нормативтер, оның ішінде талаптары қазақстандықтан

төмен болмаса және оларға қайшы келмесе шетелдiк нормативтер де пайдаланылады.

      103. Ұңғымаларды салу бойынша барлық операциялар режимдiк-технологиялық құжаттардың

талаптарына, олардың жобалық жағдайларындағы ұңғымалардың сағалары мен забойларын орналастырудың

нақты нүктелерінің сәйкестігін қамтамасыз ететін маркшейдерлiк-геофизикалық жұмыстардың барлық

кешенін міндетті өткізумен толық сәйкестікте жүргізіледі.

      104. Бұрғылау тәсiлдерi және оларға сәйкес бұрғылау құбырлары, қашаулар, бұрғылау режимi,

бұрғылау ерітiндiсiнiң түрi және құрамы техникалық регламенттердің талаптарына сай келуі тиіс.

      105. Игерiлетін кен орындарында әртүрлi қаттық қысымдарда қаттық түзілімдерді бұрғылаумен

ашу тәсiлдерi көзделедi және негiзделедi.

      106. Өнеркәсіптік игеру жобасында бұрғылау технологиясы алдын ала келтіріледі және

ұңғымаларды салудың жеке немесе топтық жобаларында егжей-тегжейлі қарастырылады.

      107. Запастағы бұрғылау ерiтiндiсiнiң көлемі техникалық жобада анықталады.

      108. Жоғары газ факторымен және ауытқымалы жоғары қаттық қысыммен мұнай, газ және

газконденсаттық ұңғымаларды бұрғылауға арналған айналымдық жүйе – арнайы жабдықтарды

пайдаланумен бұрғылау ерітiндiсiн үздіксiз газсыздандыру мүмкіндігін көздейді.

      109. Құрамында күкiрттi сутек мөлшерi жоғары, қимасында тұздың, ауытқымалы жоғары қаттық

қысымдардың және жоғары температуралардың болуымен кен орындарында және теңіз кен орындарында

ұңғымаларды салу ерекшеліктері:

      мұнай және мұнай-газ кен орнын барлау жобасына;

      технологиялық схемаға, мұнай, мұнай-газ, газ немесе газконденсат кен орнын игеру жобасына

сәйкес ұңғымаларды салуға арналған жеке немесе топтастырылған техникалық жобаларда көзделедi.

      110. Ұңғымалардың конструкциялары қажетті диаметрлермен және ұзындықтармен, цементтелген

бағаналық кеңістіктермен, өнiмдi қаттар саласындағы ұңғымалық жабдықпен және ұңғымалар сағасының

жабдықтарымен белгіленген шеген құбыр тізбегін құрайды.

      111. Ұңғыма құрылымы оны бұрғылау және пайдалану кезінде тұрақтылықты, технологиялықты

және қауiпсiздiктi, оның ішінде:

      ұңғымаларды пайдалану кезінде қолданылатын құбырдың ұтымды диаметрi және түбінiң құрылымы

есебінен объект өнiмдiлiгiн барынша толық пайдалануды;

      жобаланған әдiстердi қаттарға қолдану немесе жер бетінің табиғи режимiн пайдалану

жағдайында ұңғымаларды пайдаланудың ұтымды тәсiлдері мен режиміне арналған жабдықтарды тиімді

пайдалану мүмкiндiгiн;

      ұңғымалар құрылысы және пайдаланудың барлық кезеңiнде жұмысты қауiпсiз және күрделенусiз

жүргiзуді;

      ашылатын қимаға қажет тау-кендiк-геологиялық мәлiметтердi алуды;

      Бірінші кезекте ұңғымалардың бекiтілуiнiң берiктiгi және ұзақ мерзімге төзімділігі, бекіту

құбырларының және сұйықтық қатының бiр-бiрiнен және жер бетiнен оқшаулануы үшін олармен қоршалып

тұрған шеңберлі кеңістіктің тығыздығы есебінен қоршаған ортаны қорғауды;

      ұңғыма дiңi және бекiту құбырларының мөлшерiн барынша жетiлдiруді;

      ұңғымаларды пайдалану кезiнде жөндеу және зерттеу жұмыстарын жүргiзу үшін жағдайлар

жасауды;

      бөлу клапандарын, пакерлiк және басқа құрылымдарды қондыру мүмкiндiгін қамтамасыз етуге

мiндеттi.

      112. Газлифтiк тәсiлмен игеруге бағытталған ұңғымалардың құрылымы, газдық ұңғымалардың

құрылымына қойылатын талаптарға сәйкес болуы міндеттi.

      113. Ыстық су, бу және газ айдайтын құбырлардың құрылымы игерудiң жобалық құжаттарында

және ұңғыманы құру жобасында негiзделедi.

      114. Өнiмдiлiгі дәлелденген мұнай, газ және газконденсат кен орындарындағы барлау

ұңғымаларының құрылымы оларды пайдалану талаптарына сай болуы тиіс.

      115. Ұңғымалардың діңi ұңғымалардың мақсатына, бұрғылаудың геологиялық-техникалық

мүмкiндiктерiне, жер бетi және күзет аумағына байланысты жобаланады.

      116. Өнiмдi қатта тiк дiңді жайпақталған көлбеу ұңғымалары қолданылады.

      117. Дiңi көлбеу ұңғымалар, оларды пайдалану мақсатына және бұрғылаудың нақты

геологиялық-техникалық жағдайларына байланысты жобаланады.

      118. Ұңғыманың көлбеу бағытталған дiңi, бұрғылау құбырларының соңы, бұрғылау режимiнiң

көрсеткiштерi, ұңғыма дiңiн тереңдету қарқыны және басқа шаралар жиынтығы мына мәлiметтердi

қамтамасыз етеді:

      бұрғылау жұмыстарының технологиясы және бұрғылау техникасының ахуалына сәйкес ұңғыманы

жобалық тереңдiкке дейiн қиындықсыз жеткiзу;

      уақыттың және қаржының төмен көлемiнде ұңғыма құрылысын сапалы салу;

      түптiк тiк бағыттан ауытқуының, белгiленген бағыттан ауытқуының мүмкiн шегiн қамтамасыз

ету;

      ұңғыма дiңiнiң қисаю радиусының деңгейінің белгіленген шегінен аспауы;

      пайдалану және жерасты жұмыстары кезінде жерге енгізілген бұрғылау құбырларының және

бекiту құбырларының, сонымен қоса жер асты жабдықтарының еркiн өту мүмкіндігi;

      бекiту құбырларының егелуiне, науалануына, аспаптардың және геофизикалық құралдардың

қыстырылып қалуына, созылып кетуіне жол бермеу.

      119. Өнiмдi қаттардағы жайпақ ұңғымалардың дiңi, кен орындарын жайпақ ұңғымалармен игеру

жобаларына негiзделедi.

      120. Дiңi жайпақ, еңкіш ұңғымаларды бұрғылау барлық геофизикалық зерттеулер кешенiн

атқаруды қамтамасыз ететiн жеке техникалық жобаға сәйкес жүргiзiледi.

      121. Жер бетiндегi құрылымдар және ұңғыма сағасының жабдықтары ұңғыма құрылысын салу

кезiнде нақты геологиялық-техникалық жағдайларға сәйкес бұрғылау жағдайларымен байланыстырылады.

      122. Бұрғылау кондырғысын таңдау, бұрғылау құбырларының немесе бекіту құбырлары мен оның

секцияларының ауадағы едәуір ауыр салмағының iлмекке түсiрiлетiн жұмыстық салмағына сәйкес

таңдалынады. Iлмекке түсетiн салмақтың мүмкін болатын шегінің ауырлығы едәуір ауыр бұрғылау

құбырларының ауадағы салмағынан кем дегенде 40 пайыз артық болуы керек.

      123. Бұрғылау ертiндiсiн механикалық тазалаусыз ұңғымаларды бұрғылауға тыйым салынады.

      124. Жетекшi және аралық құбырларды қондырғаннан кейiн, егер оларды мына төмен құбырларды

қондырғанға дейiн газдық, газконденсаттық, сонымен қоса мұнайлық немесе сулық деңгейлер ашылу

мүмкiндiгi болса, ұңғыма сағасы превенторлық қондырғылармен жабдықталады.

      125. Превенторлық қондырғыларды, манифольдарды (дроссельдiк сызықтар және

тұншықтырғыштар), гидробасқару станцияларын, дроссельдеу пульттерiн және траптық-факельдiк

қондырғыларды таңдау нақты тау-кендiк геологиялық жағдайларға тәуелдi мына технологиялық

операцияларды атқаруда қолданылады:

      ұңғыма сағасын түсiрiлген бұрғылау құбырларында және оларсыз тұйықтау;

      ұңғымадан флюидтердi қабылданған технология бойынша жою;

      төменгi превентарды жапқаннан кейiн бұрғылау құбырларын плашкаға iлу;

      бұрғылау құбырларының кесiлуi;

      тұйықтау кезiнде ұңғыманың жағдайын бақылау;

      бұрғылау құбырларын қысылудан сақтау мақсатында кеңейту;

      саға тұйық жабылған мерзiмде бұрғылау құбырларын толық немесе бөлшектеп түсiру немесе

көтеру.

      126. Өте үлкен қысымды газдық, мұнайлық және сулық деңгейлерді ашу кезінде, сонымен қоса

күкiрт сутегi болғанда (алты пайызға дейiн) ұңғыма сағасына үш, сонымен қоса бiр әмбебап

превентор қондырылады.

      127. Өте жоғары қысымды қаттарды ашқанда және күкiрт сутегi мөлшерi алты пайыздан артық

болған жағдайда кемінде төрт превентор, оның ішінде бір кеспелi плашкасы бар және бiр әмбебап

превентор қондырылады.

      128. Мұнайды өндіру, әзірлеу, сақтау және көмірсутек шикізатын өндіру және сақтау орнынан

магистралдық құбырға немен басқа көлік түріне ауыстыру орнына дейін қажет өндірістік объектілер

мен басқа инфрақұрылымдарды салу қажеттілігі белгіленген тәртіп бойынша бекітілетін жобалық

құжаттарға сәйкес жүргізіледі.

      129. Бұрғылау кезеңінде өнiмдi қаттарды ашу түп аумағының табиғи жағдайын барынша сақтауды

қамтамасыз етуі тиіс.

      130. Ұңғыма құрылысының техникалық жобасында қаттарды ашуға арналған бұрғылау

ерітiндiсiнiң түрi мен параметрлері геологиялық-физикалық құрылым ерекшелiктерiне, қаттардың

коллекторлық және сүзгілік сипаттамаларына сәйкес, бұрғылау кезеңінде жүргiзiлетiн зерттеулердiң

әдістері мен мақсатына сәйкес негізделеді. Бұрғылау ертiндiсi ретінде коллекторлардың табиғи

өтiмділігiн және мұнайлылығын барынша сақтауға ыңғайлы жүйелер, сонымен қатар қажетті

геофизикалық зерттеулердi жүргізу мүмкіндігі қолданылады.

      131. Өнiмдi қаттарды ашудың сапасына бақылау тапсырыс беруші мен мердігердiң технологиялық

және геологиялық қызметтерiмен жүзеге асырылады.

      132. Бекiту құбырларын цементтеу жұмыстарын жүргiзгенде, кеуек және кеуектiк жарықшақтың,

құбырлардың табиғи өнiмдiлiгiн сақтау мақсатында аз сүзгіленетін және жалпы минералданатын, осы

деңгейді ашуда пайдаланылатын бұрғылау ерітiндiсiнiң минералдануына жақын тампонажды ерітiндiлер

қолданылады.

      133. Құрамында күкiрт сутегi және көмiрқышқыл газ және басқа арынды қоспалар бар кен

орындарында коррозияға төзімді құбырлар және тампонаждық цементтер қолданылады.

      134. Бекіту құбырларының цементтелуiнiң және қаттарды оқшаулаудың сапасы арнайы

геофизикалық зерттеулермен бақыланады.

      135. Геофизикалық зерттеулер мыналарды қамтамасыз етуге мiндеттi:

      бекiту құбырларының қабырғасының қалыңдығын және нақты диаметрiн бақылау және тiркеу;

      түсiрiлген құбырларының технологиялық жабдықталуының бөлшектерiнiң нақты жағдайын бақылау

және тiркеу;

      құбыр сыртындағы цементтiң таралуы жөнiнде мәлiметтер алу;

      цементті тас пен құбыр, цементті тас пен тау жыныстары арасында қуыстардың және ағымдардың

болуын анықтау;

      құбыр сыртындағы қуыста газдың және сұйықтың болуын анықтау.

      Бекiту құбырларын цементтеу жұмыстары ұңғыма құрылымының тұйықтығын тексерумен аяқталады.

      136. Өнiмдi қаттың ұңғыма дiңiмен байланысы цементтелген құбырды тескiлеу, сүзгінi

цементтеусiз қою немесе түптi ашық тастау арқылы жүзеге асырылады.

      137. Өнiмдi қатты тескiлеу арқылы ашу кең таралған тәсiл болып табылады.

      138. Игерiмдiк құбырды тескiлеуден бұрын ұңғыма сағасы, ұңғыма құрудың техникалық жобасына

және бекiтiлген сызбаға сәйкес тескiлеушiлiк жапқышпен жабдықталады, ал ұңғыма коллектордың

табиғи мұнайлығын және өнiмдiлiгiн барынша сақтауды қамтамасыз ететiн, мұнай-газ бөлектеуiне жол

бермейтiн тығыздықтығы, құрамында берiк фазалар ең төмен бұрғылау ерітiндiсiмен толтырылады.

      139. Қатты ашу тәсiлi мен тескiлеу аралығын тапсырыс берушіұйымның геологиялық қызметi

құбырды түсiруден бұрын атқарылған геофизикалық зерттеулердiң материалдарын алғаннан кейiн бiр

тәулiк аралығында атқарады.

      140. Тескілеудiң тәсiлi, түрi және тығыздығы объектiлердiң геологиялық-кәсiптiк

сипаттамаларын есепке ала отырып, тескiлеу тәсiлдерiнің қолдануы жағдайларына және салаларына

сәйкес таңдалады және бекiту құбырларында және цементтiк таста қосымша бүлiнудi болдыруға жол

бермеуi қажет.

      141. Оқталған перфораторды ұңғымаға түсiруден бұрын тескiлеу аумағындағы және құбырдағы

қысымды анықтау және аспаптардың өту мүмкiндiгiн тексеру үшiн ұңғымаға тереңдiк манометрмен

шаблон түсiрiледi.

      142. Тескiлеу кезiнде ұңғыма сағасындағы сұйықтың деңгейiне бақылау жасалады. Оның

төмендеуiне жол берiлмеуi керек.

      143. Шапшымалық арматура ұңғыма ернеуiне орнатылудан бұрын сынақтық қысым мөлшерiне

сығымдалуы қажет, ал орнатылғаннан кейiн қолданылатын құбырдың қысымына тең қысымға сығымдалуы

керек.

      144. Өндiру ұңғымаларын игеру көміртек шикізатының өнеркәсіптік ағымын алу мақсатында

қолданылады және ол бұрғылау процесiнiң негiзгi бөлiгi болып табылады.

      145. Ұңғымаларды игеру жұмыстарын ұңғыма құрылысының жобасында қаралған технологиялық

жағдайлар сақталғанда және техникалық жабдықтар әрі материалдармен қамтамасыз еткенде ғана

бастайды.

      146. Ұңғымаларды игеру қаттардың гидродинамикалық сипаттамаларын, пайдаланудың ұтымды

режимін анықтау мақсатында типтік және жеке жоспарларға сәйкес атқарылады.

      147. Ұңғыманы игерудiң кешендiк жұмыстары мына мәселелердi қамтамасыз етуi қажет:

      Қаттың түп маңын шаю сұйықтарымен барынша тазалау;

      түп маңындағы аумақта қаттың қаңқасын сақтау;

      табандық судың және газ бүркемесінен газдың жарып шығуына жол бермеу;

      қаттың сандық және сапалық сипаты мен геофизикалық параметрiн анықтау мақсатында

термодинамикалық зерттеулер жүргiзу;

      газ, су, мұнай байқалуы мен ашық субұрқақтардың бақыланбауын болдырмау;

      пайдалану діңінің деформациялануын болдырмау;

      жер қойнауы мен қоршаған ортаны қорғау.

      148. Күрделі геологиялық жағдайлардағы қаттарды ашқан ұңғымаларды (өте жоғары қаттың

қысымы, күкiрт сутегi және басқа қышқыл газдар, жоғарғы температура және мол газ факторы) игеру

үшiн жеке жоспар жасалады.

      149. Ұңғымаларды игеру кезiнде термобарлық және гидродинамикалық зерттеулер кешені

жүргiзiледi, қаттың сұйықтық сынамасы алынып тексерiледi, өнiмнiң сулануы анықталады.

      150. Егер жүргiзiлген жұмыстар нәтижесiнде қаттың өнiмдiлiгi анықталса және осы объектiге

тән сұйық ағымы алынса, ұңғыма игерiлген деп есептеледi. Техникалық жобаның нормалары мен

талаптарына сай бұрғыланған және игерiлген ұңғымалардың керi нәтижелерi алынса, олардың

себептерi анықталады және болашақ жұмыстар жоспары бекiтіледi.

      151. Қажет болған жағдайда шоғырдың геологиялық-физикалық қасиеттерiне байланысты

ұңғыманың өнiмдiлiгi қатты қайталап тескiлеу немесе түп маңын тазалау арқылы қалпына

келтіріледі.

      152. Пайдалану тәсiлін таңдау, ұңғымалық жабдықтарды орнату, іріктеу, сонымен қоса

өндірілетін ұңғымалардың өнiмдiлiгiн арттыру жұмыстары және су айдамалау ұңғымаларын пайдалану

жер қойнауын пайдаланушылармен шоғырдың геологиялық құрылымының ерекшелiктерiне және кен орнын

игерудiң ағымдық жағдайына байланысты, игерудiң жобалық құжаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

      153. Ұңғыма құрылысы, егер оның құрылысы үшін жасалған техникалық жобаға және игеру

жоспарына сәйкес барлық жұмыстары орындалса, аяқталған болып есептеледі.

      154. Құрылысы аяқталған ұңғыманы мердігерден тапсырыс берушіге өткізу араларында жасалған

мердігерлік шартпен реттеледі.

      155. Құрылысы аяқталған ұңғымалар бойынша бұрғылау ұйымы тапсырыс берушіге (жер қойнауын

пайдаланушыға) белгіленген нысан бойынша жұмыстарды қабылдау-тапсыру актiлерiмен рәсiмделген

мынадай құжаттарды ұсынады:

      ұңғыманы бастау туралы актi;

      ұңғыманы бұрғылау жобасы (типтiк геологиялық-техникалық наряд);

      ұңғыманы бұрғылауды бастау және аяқтау туралы актi;

      бекiту құбырларының сағасының альтитудасын өлшеу туралы актi;

      барлық геофизикалық зерттеулердiң құжаттары және олардың тұжырымдамалары;

      бекiту құбырларының есептемелерi, олардың параметрлері, диаметрi, қабырғасының қалыңдығы,

болаттың маркасы және бейметалл құбырлардың басқа да қажет сипаттамалары;

      бекiту құбырларын цементтеу актiсi, цементтеу есептемелерi, цементтеу кезiнде цементтiк

ертіндiнiң сапасын сараптау және оның тығыздығын өлшеу нәтижелерi, цемент ертiндiсiнiң сағаға

шығуы жөнiндегi мәлiметтер (цементтеу диаграммасы), құбырды өлшеу актiсi, құбырларды жинақтау,

ұңғыманы цементтеу алдындағы ұңғымадағы бұрғылау ерiтiндiсінiң тығыздығы;

      барлық бекiту құбырларының тұйықтығын сынау актiсi;

      әрбiр объектiнi сынамалау және игеру жұмыстарының жоспары;

      бекiту құбырларын тескiлеу актісi, тескiлеу аралығы, тескiлеу тәсiлi және тесiктер саны;

      әрбiр ұңғыманы игеру актiсi, сонымен қоса зерттеу мәлiметтерi (дебитi, қысымы, өнiмдiлiгi,

мұнайдың, судың, газдың жiктелуi);

      сорғы-қысымды құбырлардың өлшемi және түрі, сонымен қоса, қосу клапандарын орналастыру

тереңдiгi (тесiктерi) көрсетілген жабдықтар;

      бұрғылаудың және ұңғыманы игерудiң барлық кезеңінің геологиялық журналы;

      тасбаған сипаттамасы;

      бұрғылау кезеңі және мұнай-газдың байқалуы мен құрылым жөнінде мәліметтері бар ұңғыма

паспорты;

      ұңғыманың сағасын жабдықтау актісі;

      ұңғыма жөнiндегi геологиялық құжаттарды тапсыру актiсi;

      жер телiмiн рекультивациялау актiсi.

      156. Егер қатты сынағанда мұнай мен газдың өнеркәсiптiк ағымы алынса, бiрақ алаң

жайғастырылмаған және игеруге дайындалмаған болса, ұңғыманы уақытша консервациялайды.

Консервациялау тәсiлiн консервациялау мерзiмiнiң ұзақтығына және қат қысымының жоғарылық

коэффициентіне сәйкес таңдайды.

      157. Қандай да бір жағдайларға байланысты қолданылуы тиімсіз болып табылатын ұңғымалар

Қазақстан Республикасының Үкіметі бекiткен жер қойнауы объектілерін консервациялау және жою

ережелерiне сәйкес пайдалану қорынан алынады.

      158. Өз мiндетiн атқарған, алдағы уақытта пайдалануға тиімсіз деп табылған ұңғымалар

тиісті тәртіп бойынша жойылуға жатады.

      159. Барлау ұңғымаларын сынау кезінде өнеркәсіптік маңыздағы ағым бірде-бір объектіден

алынбаған болса, бекітілген тәртіппен жойылу жүргізіледі.

      160. Ұңғымалар геологиялық себептермен, сондай-ақ, ұңғымаларды жою нормативтері мен

нұсқаулықтары бойынша техникалық себептермен жойылуы мүмкін.

      161. Жойылуға жататын ұңғымаларда қатаралық ағымдар, құбыраралық түзелiмдер, қайталама

газдық жарылымдарды туындататын көздер жойылады.

жүктеу/скачать 239,75 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: