Парафармацевтикалық өнім түсінігі және жіктелуі. «. Парафармация»
Химиялық құрамы дәрілік өсімдік шикізаты
жүктеу/скачать 110,18 Kb.
|
| 4. Химиялық құрамы дәрілік өсімдік шикізаты.
Дәрілік заттардың едәуір бөлігі өсімдіктерде кездеседі. Көптеген ғасырлар бойы адамзат өсімдіктердің пайдалы қасиеттерін пайдалануды үйренді. Сынақ және қателесу арқылы қолдану әдістері, өсімдік материалдарын жинау мерзімі және оның негізінде дәрілік заттарды дайындау әдістері белгіленді. Химиялық табиғаты бойынша биологиялық белсенді заттар әртүрлі топтарға жатады – көмірсутектер, ациклді, ароматты және гетероциклді қосылыстар. Олардың ішінде қарапайым және біршама күрделі полимерлі қосылыстар – полисахаридтер, белоктар, ферменттер көмірсулар; липидтер; витаминдер; терпеноидтар; гликозидтер; алкалоидтар; фенолды қосылыстар және олардың гликозидтері. Көптеген дәрілік өсімдіктердің химиялық құрамы әлі жеткілікті зерттелмеген, олардың құрамы туралы мәліметтер үнемі жаңартылып отырады. Биологиялық белсенді заттарға көмірсулар, эфирлік және майлы майлар, таниндер, органикалық қышқылдар, кумариндер, витаминдер және т.б. фитонцидтер, ферменттер, полисахаридтер, полипептидтер, гормондар, шайырлы заттар, шырыш және қызыл иектер аз зерттелген. Дәрілік өсімдіктерді нақты анықталған топқа бір мағыналы жатқызуға болмайды, мысалы, құрамында алкалоидтары бар немесе құрамында глюкозасы бар өсімдіктер, өйткені олар әдетте бір мезгілде ондаған химиялық топтардан тұрады, бұл олардың жіктелуін қиындатады. Бірақ дәрілік өсімдіктерді жіктеудің басқа критерийі жоқ екенін ескере отырып, олар шартты түрде биологиялық белсенді заттардың негізгі химиялық топтары бойынша жіктеледі: құрамында көмірсулар, алкалоидтар, гликозидтер, кумариндер бар өсімдіктер. Терапияда дәрілік өсімдіктерді қолдану кезінде дәрілік формаларды (инфузиялар, тұнбалар, қайнатпалар, шырындар) экстемпоральді өндіруде кеңінен қолданылатын суық және ыстық су, сұйылтылған спирттер сияқты еріткіштерде биологиялық белсенді заттардың ерігіштігін білу маңызды. Биологиялық белсенді заттардың ерігіштігін білу дәрігерге белгілі бір өсімдіктің дұрыс дәрілік формасын таңдауға көмектеседі. Сулы дәрілік формаларды өндіру кезінде шырыштың, полисахаридтердің, мысалы, пектиндердің және сапониндердің әсерінен аз еритін және суда ерімейтін заттардың ерігіштігін жоғарылату мүмкіндігін ескеру қажет. Полисахаридтер мен шырыштың сулы ерітінділері эфир және майлы майлар, кумариндер, лактондар және басқа қосылыстар сияқты липофильді заттардың қасиеттерін өзгертеді. Бұл жағдайда олар суда ерімейтінден жартылай еритінге айналады, олар ыстық сумен ішінара сығындылар мен инфузияларға айналады. Өсімдік материалдарындағы заттардың көптеген биологиялық белсенді топтары бос емес, байланысқан күйде болады; ал олардың ерігіштігі бос қосылыстардың ерігіштігінен де ерекшеленеді. Сонымен, стеролдар көбінесе сапониндермен, полифенолдармен және полисахаридтермен - металдармен және ақуыздармен байланысты күйде болады. жүктеу/скачать 110,18 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|