Ғылым және технология саласындағы жүйелік сараптама және болжамдау қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Ұлттық Ғылыми-техникалық сараптама мемлекеттік орталығЫ»
жүктеу/скачать 12,04 Mb. Pdf көрінісі
|
Үшінші өнімді алу үшін төменде келтірілген тақырыптық бағыттар ойынша жүргізілген зерттеулер қажет болады: Тұрмыстық және өнеркәсіптік қалдықтар- ды қайта өңдеуге бағытталған жүйелер; Ластанған су ағатын құбырларды, газ құ- бырларын тазарту жүйесі. Бұл зерттеулер ластанған суды тазалаудың қо- рытынды сатылы жүйесін жасауға, қалдықты өнімнен пайдаға асатын компоненттер алуға, минералды шикізатты өндіру, тасымалдау, оны қайта өңдеу үдерісінің экожүйеге қаншалықты әсері болатындығын анықтауға септігін тигізеді. Минералды шикізатты өндіріп, оны қайта өң- деуден өткізу үдерісі кезінде, табиғи және жа- санды материалдарды ұсатып, жағуда атмос- фера ластанып, оған өңделген материалдың 2 % түседі. Қалдықтардың айтарлықтай ауқым- ды көлемі көмір өнеркәсібіне, қара және түсті металлургияға тиесілі. Пайдалы қазбаларды өндіру, инженерлік жолдарды, көлік жолда- рын салудан жер бедері бұзылып, топырақтың құрылымы өзгеріске ұшырап, құнарлылығы жойылады. Геологиялық барлау жұмыстары жүргізіліп жатқан жерлерден жүкті өзі жүретін құрылғылар арқылы жолсызбен тасымалдау үдерісі кең белең алып келе жатыр. Осының салдарынан айтылған аймақтарда топырақ бұзылып, өсімдіктер жабыны жойылып кету- де. Сондықтан да, ұсынылып отырған зертте- улердің мақсаты – экологиялық жүйеге теріс антропогендік әсерді төмендету. Сапалы нәтижелерге қол жеткізу үшін «Био- технология» бойынша жоғарыда аталып өткен тақырыптық бағыттарды жүзеге асыру қажет: Биологиялық белсенді заттар продуцент- тері негізінде мұнай және химия өнер- кәсібіне, ауылшаруашылығына, қоршаған ортаға қажетті биопрепараттар алу үшін технологиялар жасап шығару; Топырақтың құнарлылығын қайта қалпына келтіруге арналған микроазалардың түр- лерін алу. Осы зерттеулермен қатарлас мына бағыт бой- ынша да зерттеулер нәтижелерін пайдаланған дұрыс«Аграрлық сектордың тұрақты дамуы, тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі және оны қайта өңдеуден өткізу», яғни су ресурстарын үнем- дейтін технологиялардың,жерді пайдалану- дың бейімделген жүйесін жасау. Қазіргі уақытта жер ресурстарын жүйесіз пай- далану, әр аудан бірлігіне антропогендік сал- мақтың артуы экологиялық тұрақсыздыққа ұшыратып отыр. Топырақ құрылымы нашар- лап, шөлейт жерлердің артуы байқалып отыр. Зерттеулердің мақсаты - жерді қорғаудың ай- мақтық жүйесінен су ресурстарын үнемдейтін агротехнология жүйесіне өту маңыздылығын- да.Ендігі кезекте осы жүйені жасау және енгі- зу, оны әр түрлі аймақ төңірегіне байланысты саралап,ГИС жүйесін пайдалану арқылы агро- экологиялық жағдайларды ескеріп, егін шару- ашылығының бейімделме – ландшафт жүйесін жасау. Мұндай амал жер ресурстарын тиімді пайдалануға, егістік өнімділігін арттырып, агроэкологияға оң ықпалын тигізбек. Қазақстанның жер аумағыныңайтарлықтай үлкендігін, табиғат жағдайларының алуан түр- лілігін ескере отырып, егістіктердің жай – күй- ін бағалайтын қазіргі заманғы ең тиімді құрал 50
ретінде ГИС технологияларын айтуға болады. Сондай – ақ, алыс қашықтықтан бақылайтын құралдардың да көмегі өте зор. Қазіргі заман- да мұндай құралдардың тиімділігі әр түрлі ел- дермен тәжірибе жүзінде дәлелденіп отыр. Осы мақсатта бақыланатын тиісті өлшемдерді жасап алған жөн. Сонымен қатар, егістіктерді тиімді басқару мақсатында алыс қашықтықтан бақылап, тексеруші құрылғылар пайдаланы- латын мониторинг әдістерін қолданған жөн. «Ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялар»: Оңтайлы басқаруға, метеомәліметтерді өң- деу арқылы су ағынын болжауға мүмкіндік беретін динамикалық модельдер әзірлеп шығару бойынша зерттеулер жүргізу. «Қауіпсіз, таза, әрі тиімді энергия»: Өнеркәсіптік қалдықтарды, ауылшару- ашылық қалдықтарын қайта өңдеу үшін қажет энергия үнемдеуші технологиялар- дыжасап шығару және мүмкіндігінше, қо- сымша энергия алу. Төртінші өнімді алу үшін келесі тақырып- тық бағыттар бойынша зерттеулер жасаудың маңызы өте зор болып табылады: Суды пайдаланудың тиімді жүйелерін жетіл- діру; Топырақ құрамының нашарлап, шөлді жер- лердің пайда болуына кедергі жасайтын жүйелерді жетілдіру; Нашарлаған жер өзінің экожүйелік қызметтерін жоғалтады. Деградация ауқымы жыл сайын өзге- руі мүмкін. Сондықтан осындай жер телімдерінің космостық ақпараттар арқылы түгенденіп оты- руының маңызы өте зор. Деградация мониторин- гі және нашарлаған жерлерді қалпына келтіру технологияларын жасау мәселесі алдыңғы орын- да тұратын шаруалардың бірі болуы керек. Зерттеулер мақсаты – жерді сақтау, эррозияға қарсы әрекеттер жасау, агрохимиялық, фото- және орман мелиаративті әдістері негізінде тұрақты қызмет атқарушы экожүйені қалпына келтіру іс-шараларын жүргізу, өсімдіктердің қай- та қалпына келе алу қасиетінұтымды пайдала- ну. Мысалы, әр түрлі мақсатта пайдаланылатын өсімдіктер қауымдастығын өсіру (жайылымдық жерлерде, орманшаруашылығында және тағы басқаларында). Қоршаған ортаны сауықтанды- руда осындай шаралардың үлкен септігі тиеді. Экожүйенің қызметтік рөлі өзге құрамдас бөлшектердің (топырақ, гидрологиялық ере- женің сақталуы, флора, фауна, микроклимат) маңыздылығы негізінде анықталады.Жақын арада өзіне көңіл аудартатын тағы бір мәселе- лердің бірі – экожүйелік қызметтердің эконо- микалық тұрғыдан бағалануы. Сондықтан да, зерттеулердің маңызы «Жасыл» экономикаға ауысқан кезде артады деп күтілуде. Сапалы нәтижелерге қол жеткізу үшін «Био- технология» бойынша жоғарыда аталып өткен тақырыптық бағыттарды жүзеге асыру қажет: Биологиялық белсенді заттар продуцент- тері негізінде мұнай және химия өнер- кәсібіне, ауылшаруашылығына, қоршаған ортаға қажетті биопрепараттар алу үшін технологиялар жасап шығару; Топырақтың құнарлылығын қайта қалпына келтіруге арналған микроазалардың түр- лерін алу. Осы зерттеулермен қатарлас мына бағыт бой- ынша да зерттеулер нәтижелерін пайдаланған маңызды «Аграрлық сектордың тұрақты да- муы, тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі және оны қайта өңдеуден өткізу» Су ресурстарын үнемдейтін технологиялар- дың,жерді пайдаланудың бейімделген жүй- есін жасау. ГИС технологиялары мен алыс қашық- тықтан бақылау жасау құрылғылары не- гізінде ауылшаруашылығы аймақтарына фитосанитарлық мониторинг жүргізіп, он- дағы аса қауіпті және карантинді зиянке- стерді анықтау; Жаңғыртылмалы энергия көздері негізінде жайылымдық жерлерді суландыру техно- логияларын жасау және жайылымдарды саналы пайдалану мәселесін көтеру. «Ақпараттық және телекоммуникациялық тех- нологиялар»: Оңтайлы басқаруға, метеомәліметтерді өң- деу арқылы су ағынын болжауға мүмкіндік беретін динамикалық модельдер әзірлеп шығару бойынша зерттеулер жүргізу. «Қауіпсіз, таза, әрі тиімді энергия»: Көмірді, сондай – ақ табиғи газды кешенді пайдаланудың энергетикалық тиімділігін арттыру; Жергілікті және «Дәстүрлі емес» көмірсу- тегі жанармайын пайдалану; Жаңғыртылмалы энергия ресурстарын электр және жылу үнемдеуші ресурс ретін- де пайдалану. Жоғарыда келтірілген тақырыптар бойынша салааралық кешенді ғылыми зерттеулержүр- гізу жоспарланған нәтижелерге жетуге мүм- кіндік береді. 51
ҚОРШАҒАН ОРТА ЖӘНЕ ТАБИҒИ РЕСУРСТАР Жасыл технология негізіндегі экологиялық тұрғыдан таза қоршаған орта ӨНІМ/ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ ТЕХНОЛОГИЯ ЖІКТЕЛІМДЕРІ ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУЛЕР МЕН ӘЗІРЛЕМЕЛЕРДІҢ ТАҚЫРЫБЫ ІЗДЕУ ЖҮЙЕЛЕРІ, МПИ БАРЛАУ ЖӘНЕ ӘЗІРЛЕУ ЖҮЙЕЛЕР КЕНІШТІ ЖӘНЕ КЕНІШКЕ ЖАТПАЙТЫН ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАРДЫ КЕШЕНДІ ӨНДІРУ МЕТАЛЛ ЖӘНЕ МАТЕРИАЛДАРДЫ ӨНДІРУ ЖӘНЕ ӨҢДЕУ ТАБИҒИ БАЙЛЫҚТАРДЫ ҮНЕМДІ ҚОЛДАНУДЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫРЫ КОНДИЦИЯЛАНҒАН ЖӘНЕ КОНДИЦИЯЛАНБАНҒАН КЕНДІ ЖӘНЕ КЕНГЕ ЖАТПАЙТЫН ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАРДЫ БАЙЫТУ БОЙЫНША КЕШЕНДІ ТЕХНОЛОГИЯЛАР МИНЕРАЛДЫҚ ҚОРЛАРДЫ, ШИКІЗАТТЫ ЖӘНЕ ҚАРА ЖӘНЕ ТҮСТІ МЕТАЛЛУРГИЯНЫҢ ТЕХНОГЕНДІК ҚАЛДЫҚТАРЫН ҚАЙТӨҢДЕУДІҢ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ МЕТАЛЛДАРДЫ ЖӘНЕ ЕРІТІНДІЛЕРДІ ӨНДІРУ ЖӘНЕ ҚАЙТАӨҢДЕУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ҰНТАҚТЫҚ МЕТАЛЛУРГИЯ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ Кен орындарын тиімді іздеу-барлау кешендерін әзірлеу Кен орындарынан пайдалы қазбаларды өндірудің тиімді технологиясын әзірлеу Кен ошағын байыту және қайта өңдеу бойынша зерттеулер Жаңа ферроқорытпалар кешенін, шойын және болаттардың инновациялық класын өндіру Қазақстанның кен ошақтарынан темірді тікелей қалпына келтіру Ыстық түрде жұқартуды тұрақты түрде тасып жылжыту арқылы жұқа парақты өндіру Жаңа легирациялайтын және тазартатын материалдардың болаттың ерекшелігіне әсерін зерттеу Түсті, асыл және бөлінген металлдар мен олардың қорытпаларын алудың технологиялары Биологиялық белсенді заттардың негізінде биодәрілерді алудың технологиясын әзірлеу Өндірістік жұмыстарды автоматтандыруға арналған алгоритмдерді жасау бойынша зерттеу жұмыстары Интеллектуалды сенсорлы құрылғыларды қолдану бойынша, қолдағы қозғалтқыштар мен орындаушы механизмдерді жетілдіру және жаңасын ойлап табу, өнеркәсіптік автоматтандыру мен қозғалтқыштық техниканы байланысту бойынша зерттеулер жүргізу (Motion Drive & Automation "Бұлтты роботтық техниканы" жетілдіру, жаһандық кескіндер кітапханасын әзірлеу және белгілі бір ерекшеліктері бар мәліметтерді өңдеу бойына зерттеулер жүргізу Көлік аралық байланыстың нәтижесінде құрылғылардың құрылысы мен басқарудың әзірлемесін зерттеу Энергетикалық көздердің тау-кен, мұнай өндіру және қайта өндіру өнеркәсібінде энергия жинақтайтын технологияларды қолдануды әзірлеу Пайдалы қазбаларды алып шығу және қайта өңдеу бойынша аппараттық кешендерді жетілдіру Алынған шикізатты заманауи қолданыстағы материалға айналдырудың технологиясын әзірлеу Металлдарға арналған қайта қалпына келтіретін көміртектілердің жаңа түрлерін өндіру Қалдықтарды қалыптастыратын және қосындыларды тазартатын, отқа шыдас беретін өнім және құрылыс материалдарын әзірлеу Кенсіз қазбалардан алынған белгілі ерекшеліктері бар ағзалы-минералды тыңайтқыштар мен құрамында гуматы бар өнімдерді өндірудің технологиясын әзірлеу Құрамдас материалдарды өндірудің технологиясы Ұнтақты металлургияға арналған дисперциялайтын материалды алу СУДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІ ЖҮЙЕЛЕРІ АУАНЫ ЖӘНЕ СУДЫ ТАЗАЛАУДЫҢ ЖҮЙЕЛЕРІ ПАРИНИКТІ ГАЗДАРДЫҢ ШЫҒАРЫЛУ ДЕҢГЕЙІН ТӨМЕНДЕТЕТІН ЖҮЙЕЛЕР ЖӘНЕ ВИЭ ҚОЛДАНУ ТҰРМЫСТЫҚ ЖӘНЕ ӨНДІРІСТІК ҚАЛДЫҚТАРДЫ ҚАЙТА ӨҢДЕУ ЖЕРЛЕРДІҢ ШӨЛЕЙТКЕ АЙНАЛУЫН ЖӘНЕ ДЕГРАДАЦИЯҒА ҰШАУЫН АЛДЫН АЛАТЫН ЖҮЙЕЛЕР ІШКІ ЖӘНЕ ТРАНСШЕКАРАЛЫҚ СУ ҚОРЛАРЫН БАСҚАРУДЫҢ ИНТЕГРАЦИЯЛАНҒАН ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ТОЗАҢДГАЗДЫ ҚАЛДЫҚТАРДЫ УТИЛИЗАЦИЯЛАУ МЕН СУЛАРДЫ ТАЗАРТУДЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІНІҢ БИОТАҒА ӘСЕРІ ЖӘНЕ ЭКОЖҮЙЕЛЕР ЭНЕРГОТИІМДІ ЖӘНЕ ЭНЕРГОЖИНАҚТАЙТЫН ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ЖӘНЕ ВИЭ ҚОЛДАНУДЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ӨНДІРІСТІК ЖӘНЕ ТҰРМЫСТЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ ҚАУІПСІЗ АЙНАЛЫМҒА ЕНГІЗУ ЖӘНЕ ҚАЙТА ӨҢДЕУ БОЙЫНША ТҰЙЫҚ ЦИКЛ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ КЕШЕНДІ ТЫҢАЙТҚЫШТАРДЫ АЛУДЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТАЗА ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ЖӘНЕ ДЕ ӨНДІРІСТІК ҚАЛДЫҚТАРДАН ПАЙДАЛЫ ЗАТТАРДЫ АЙЫРЫП АЛУ МҰНАЙ ЖӘНЕ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІНІҢ ТӨГІЛУІН ЛИКВИДАЦИЯЛАУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ЖЕР ҚАБАТЫН ЖӘНЕ ТАБИҒИ РЕСУРСТАРДЫ ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ Су қорларын интегралды басқару жүйесін әзірлеу Тозаңдыгаздың шығаралуынан алынған пайдалы заттарды тазалау және айырып алу технологиясын әзірлеу Пайдаланған суды тазалау және одан пайдалы заттарды айырып алу бойынша технологияларды әзірлеу Қалдықтарды қайта өңдеу және олардың қауіпсіз қыла отырып пайдалы компонентерін аршып алатын тұйық цикл технологиясын әзірлеу Мұнайөнімдерінің төгілуін және оларды жинауды ликвидациялау технологияларын әзірлеу Парникті газдардың шығарылуы мен оларды кері әсерін төмендету бойынша зерттеулер Парникті газдарды қолдану және сақтау бойынша технологияларды әзірлеу Жер ресурстарын қайта қалпына келтіру және рекультивациялау технологияларын әзірлеу Техногендік нысандарды биоремедиациялау және биорекультивациялау бойынша зерттеулер Антропогендік әсердің экожүйеге әсерін экобақылау және қалпына келтіруді қолға алу Биологиялық белсенді заттарды негізінде биодәрілерді алудың технологияларын әзірлеу Жерді биоремидациялауға және оның құнарлылығын қалпына келтіруге арналған белсенді микроорганизмдердің штаммдарын алу Су ағындарын тиімді басқару және болжаудың серпінді үлгілерін зерттеу Көмірді өндіруді және сұйытылған газды кешенді қайта өңдеудің технологиясы Ілеспелі мұнай газдарын термохимиялық қайта бөлудің технологиясы, а/ш өндірісінің қалдығынан, ТБО және табиғи биомассадан энергетикалық жанармай алу Көмірсутек жанармайының технологиясы Үдемелі дамудың аудандарында ВИЭ-ні кіріктіру, қайта қалпына келетін энергиякөздерін зерттеу және кешенді бағалау технологиясы Өндірістік және ауылшаруашылық қалдықтарды қайта өңдеудің қуатжинақтайтын технологияларын әзірлеу Көмірді және табиғи газды кешенді пайдаланудың энергетикалық тиімділігін арттыру Жергілікті "дәстүрлі емес" көмірсутектік жанармайды пайдалану Қайта қалпына келетін қуат көздерін қуаты және жылумен қамтамасыз ету бағытында қолдану Ауылшарушылық өнімдерін аса қауіпті және зиянды организмдер негізінде фитосанитарлы мониторингі бойынша зерттеулер ВИЭ қолданудың негізінде жайылымдарды суландыру және үнемді пайдаланудың технологиясын әзірлеу Жерді пайдалану және ылғалжинақтайтын технологиялардың бейімделген жүйесін әзірлеп шығару
Биоалуандылықты сақтау және мониторингілеу бойынша зерттеулер Өсімдік түрлерін жасушалық сұрыптау әдісін әзірлеу Жануарлар түрлерін гендік сұрыптау әдісін әзірлеу А/ш жабайы дақылдарының өнімділігін өсіру, биотикалық және абиотикалық факторларға бейімділігін арттыру және өнім сапасы бойынша зерттеулер жүргізу қажет
Екінші қайта өңдеуге арналған үйінділер мен қоймалардың геоақпараттық мәліметтер базасы Қоршаған ортаны және табиғи ресурстарды мониторингілеу мен басқарудың инфрақұрылымын жасау бойынша кеңістікті мәліметтер Қоршаған ортаны және табиғи ресурстарды мониторингілеу мен басқарудың инфрақұрылымын жасау бойынша ақпараттық технологиялар Мұнайдың төтенше жағдайда төгілуін және одан кейінгі ауа райы жағдайына қарай өзгеруін математикалық моделдеу арқылы әзірлеу Қоршаған ортаның техногенді ластануын бағалау деңгейінің әзірлемесі Табиғи және техногенді апаттар туындаған жағдада оларды болжамды және соған сай қарекет қылу технологиялары
Шын өмірде қоршаған орта объектілерін мониторингілеу Экожүйелердің маңызын анықтау бойынша зерттеу жұмыстарын жүргізу Жер қабатын меңгеру барысында аймақтың тұрақты дамуын қамтамасыз ету Минералді шикізаттың және оның өнімдерін өндіру және тасымалдаудың экожүйеге әсерін анықтау бойынша зерттеу жүргізу Қоршаған ортаны және табиғи ресурстарды мониторингілеу және басқаруға арналған кеңістіктегі мәліметтер инфрақұрылымын жасау бойынша ақпараттық технологиялар Мұнайдың төтенше жағдайда төгілуін және одан кейінгі ауа райы жағдайына қарай өзгеруін математикалық моделдеу арқылы әзірлеу Қоршаған ортаның техногенді ластануын бағалау деңгейінің әзірлемесі Табиғи және техногенді жағдайларды болжамдау және назар аударудың технологиялары БИОТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖАҢА МАТЕРИАЛДАР ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ҚАУІПСІЗ ӘРІ ТАЗА ЭНЕРГЕТИКА 52
АГРАРЛЫҚ САЛАНЫҢ ТҰРАҚТЫ ДАМУЫ, ТАМАҚ ӨНІМДЕРІН ҚАЙТА ӨҢДЕУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІ
Кен орындарын тиімді іздеу-барлау кешендерін әзірлеу Кен орындарынан пайдалы қазбаларды өндірудің тиімді технологиясын әзірлеу Кен ошағын байыту және қайта өңдеу бойынша зерттеулер Жаңа ферроқорытпалар кешенін, шойын және болаттардың инновациялық класын өндіру Қазақстанның кен ошақтарынан темірді тікелей қалпына келтіру Ыстық түрде жұқартуды тұрақты түрде тасып жылжыту арқылы жұқа парақты өндіру Жаңа легирациялайтын және тазартатын материалдардың болаттың ерекшелігіне әсерін зерттеу Түсті, асыл және бөлінген металлдар мен олардың қорытпаларын алудың технологиялары Биологиялық белсенді заттардың негізінде биодәрілерді алудың технологиясын әзірлеу Өндірістік жұмыстарды автоматтандыруға арналған алгоритмдерді жасау бойынша зерттеу жұмыстары Интеллектуалды сенсорлы құрылғыларды қолдану бойынша, қолдағы қозғалтқыштар мен орындаушы механизмдерді жетілдіру және жаңасын ойлап табу, өнеркәсіптік автоматтандыру мен қозғалтқыштық техниканы байланысту бойынша зерттеулер жүргізу (Motion Drive & Automation "Бұлтты роботтық техниканы" жетілдіру, жаһандық кескіндер кітапханасын әзірлеу және белгілі бір ерекшеліктері бар мәліметтерді өңдеу бойына зерттеулер жүргізу Көлік аралық байланыстың нәтижесінде құрылғылардың құрылысы мен басқарудың әзірлемесін зерттеу Энергетикалық көздердің тау-кен, мұнай өндіру және қайта өндіру өнеркәсібінде энергия жинақтайтын технологияларды қолдануды әзірлеу Пайдалы қазбаларды алып шығу және қайта өңдеу бойынша аппараттық кешендерді жетілдіру Алынған шикізатты заманауи қолданыстағы материалға айналдырудың технологиясын әзірлеу Металлдарға арналған қайта қалпына келтіретін көміртектілердің жаңа түрлерін өндіру Қалдықтарды қалыптастыратын және қосындыларды тазартатын, отқа шыдас беретін өнім және құрылыс материалдарын әзірлеу Кенсіз қазбалардан алынған белгілі ерекшеліктері бар ағзалы-минералды тыңайтқыштар мен құрамында гуматы бар өнімдерді өндірудің технологиясын әзірлеу Құрамдас материалдарды өндірудің технологиясы Ұнтақты металлургияға арналған дисперциялайтын материалды алу СУДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІ ЖҮЙЕЛЕРІ АУАНЫ ЖӘНЕ СУДЫ ТАЗАЛАУДЫҢ ЖҮЙЕЛЕРІ ПАРИНИКТІ ГАЗДАРДЫҢ ШЫҒАРЫЛУ ДЕҢГЕЙІН ТӨМЕНДЕТЕТІН ЖҮЙЕЛЕР ЖӘНЕ ВИЭ ҚОЛДАНУ ТҰРМЫСТЫҚ ЖӘНЕ ӨНДІРІСТІК ҚАЛДЫҚТАРДЫ ҚАЙТА ӨҢДЕУ ЖЕРЛЕРДІҢ ШӨЛЕЙТКЕ АЙНАЛУЫН ЖӘНЕ ДЕГРАДАЦИЯҒА ҰШАУЫН АЛДЫН АЛАТЫН ЖҮЙЕЛЕР ІШКІ ЖӘНЕ ТРАНСШЕКАРАЛЫҚ СУ ҚОРЛАРЫН БАСҚАРУДЫҢ ИНТЕГРАЦИЯЛАНҒАН ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ТОЗАҢДГАЗДЫ ҚАЛДЫҚТАРДЫ УТИЛИЗАЦИЯЛАУ МЕН СУЛАРДЫ ТАЗАРТУДЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІНІҢ БИОТАҒА ӘСЕРІ ЖӘНЕ ЭКОЖҮЙЕЛЕР ЭНЕРГОТИІМДІ ЖӘНЕ ЭНЕРГОЖИНАҚТАЙТЫН ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ЖӘНЕ ВИЭ ҚОЛДАНУДЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ӨНДІРІСТІК ЖӘНЕ ТҰРМЫСТЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ ҚАУІПСІЗ АЙНАЛЫМҒА ЕНГІЗУ ЖӘНЕ ҚАЙТА ӨҢДЕУ БОЙЫНША ТҰЙЫҚ ЦИКЛ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ КЕШЕНДІ ТЫҢАЙТҚЫШТАРДЫ АЛУДЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТАЗА ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ЖӘНЕ ДЕ ӨНДІРІСТІК ҚАЛДЫҚТАРДАН ПАЙДАЛЫ ЗАТТАРДЫ АЙЫРЫП АЛУ МҰНАЙ ЖӘНЕ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІНІҢ ТӨГІЛУІН ЛИКВИДАЦИЯЛАУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ЖЕР ҚАБАТЫН ЖӘНЕ ТАБИҒИ РЕСУРСТАРДЫ ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ Су қорларын интегралды басқару жүйесін әзірлеу Тозаңдыгаздың шығаралуынан алынған пайдалы заттарды тазалау және айырып алу технологиясын әзірлеу Пайдаланған суды тазалау және одан пайдалы заттарды айырып алу бойынша технологияларды әзірлеу Қалдықтарды қайта өңдеу және олардың қауіпсіз қыла отырып пайдалы компонентерін аршып алатын тұйық цикл технологиясын әзірлеу Мұнайөнімдерінің төгілуін және оларды жинауды ликвидациялау технологияларын әзірлеу Парникті газдардың шығарылуы мен оларды кері әсерін төмендету бойынша зерттеулер Парникті газдарды қолдану және сақтау бойынша технологияларды әзірлеу Жер ресурстарын қайта қалпына келтіру және рекультивациялау технологияларын әзірлеу Техногендік нысандарды биоремедиациялау және биорекультивациялау бойынша зерттеулер Антропогендік әсердің экожүйеге әсерін экобақылау және қалпына келтіруді қолға алу Биологиялық белсенді заттарды негізінде биодәрілерді алудың технологияларын әзірлеу Жерді биоремидациялауға және оның құнарлылығын қалпына келтіруге арналған белсенді микроорганизмдердің штаммдарын алу Су ағындарын тиімді басқару және болжаудың серпінді үлгілерін зерттеу Көмірді өндіруді және сұйытылған газды кешенді қайта өңдеудің технологиясы Ілеспелі мұнай газдарын термохимиялық қайта бөлудің технологиясы, а/ш өндірісінің қалдығынан, ТБО және табиғи биомассадан энергетикалық жанармай алу Көмірсутек жанармайының технологиясы Үдемелі дамудың аудандарында ВИЭ-ні кіріктіру, қайта қалпына келетін энергиякөздерін зерттеу және кешенді бағалау технологиясы Өндірістік және ауылшаруашылық қалдықтарды қайта өңдеудің қуатжинақтайтын технологияларын әзірлеу Көмірді және табиғи газды кешенді пайдаланудың энергетикалық тиімділігін арттыру Жергілікті "дәстүрлі емес" көмірсутектік жанармайды пайдалану Қайта қалпына келетін қуат көздерін қуаты және жылумен қамтамасыз ету бағытында қолдану Ауылшарушылық өнімдерін аса қауіпті және зиянды организмдер негізінде фитосанитарлы мониторингі бойынша зерттеулер ВИЭ қолданудың негізінде жайылымдарды суландыру және үнемді пайдаланудың технологиясын әзірлеу Жерді пайдалану және ылғалжинақтайтын технологиялардың бейімделген жүйесін әзірлеп шығару
жүктеу/скачать 12,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|