Балғын жеміс
-
жидектер мен көкөністерден концентраттар өндіру
40
8.
Пайдалану шығындары
Пайдалану шығындары ауыспалы шығындардан тұрады
.
14-
кесте.
Айналымдық шығындар құрамы
№
р/с
Жабдықтар мен
материалдар
Құны, мың теңге
2013
2014
2015
2016
2017
1
Қайта өңдеу үшін жемістер
мен көкөністер сатып алу
9 105 68 604 68 604 79 353 82 972
3
ЕАҚ
11 748
11 748
11 748
11 748
11 748
4
Коммуналдық төлемдер
796
3 712
4 772
4 772
5 303
10
Барлығы
21 649
84 064
85 124
95 873
100 023
Ауыспалы шығындарға өндірістік қызметкерлердің
11748
теңге көлеміндегі жыл
сайынғы еңбек ақылары енгізілген
.
13-
кесте. Еңбек ақы қоры
Лауазымның атауы
Қызметкерлер
саны
Айлық еңбек ақы
(
мың теңге
)
Жылдық ЕАҚ
(
мың теңге
)
Ұйымның барлық қызметкерлері
Бас директор
1
175
2 100
Есепші
1
101
1 212
Өндіріс бастығы
1
125
1 500
Инженер
-
технолог
2
77
1 848
Өндірістік жұмыскерлер
10
55
6 600
Салушы
2
45
1 080
Жинаушы
2
30
720
Барлығы кәсіпорын бойынша
19
15 060
Балғын жеміс
-
жидектер мен көкөністерден концентраттар өндіру
41
9.
Жалпы және әкімшілік шығындар
16-
кесте. Жалпы және әкімшілік шығындардың құрамы, мың теңге
Шығындар
2013
2014
2015
2016
2017
ЕАҚ
3 312
3 312
3 312
3 312
3 312
Жарнама
454
454
454
454
454
НҚ
қызмет
көрсету
және
жөндеу
23 048
25 353
25 583
25 606
25 609
БАРЛЫҒЫ
26 814
29 119
29 349
29 372
29 375
Балғын жеміс
-
жидектер мен көкөністерден концентраттар өндіру
42
10.
Капитал мен қаржыландыруға қажеттілік
Қорытынды
салымдар жоба бойынша
287828
мың теңгені құрайды
.
Оның 2
500 мың
теңгесі
(
ҚҚС
бірге
)
–
жер телімін (10 сотық) сатып алуға жұмсалады
.
Қдұрылысқа
жұмсалатын шығындар 30
200 мың теңге
.
Іске қосу
-
реттеу жұмыстары жалпы жұмысты
ұйымдастыру бойынша 271
479 мың теңге болады. Өндірісті ұйымдастыру бойынша
реттеу
-
іске қосу жұмыстарына 3
000 мың теңгені құрайды
.
17-
кесте. Инвестициялық салымдар
Жоба несиелендірудің келесі шарттары негізінде есептелді
:
1.
несие сомасы –
189 867
мың теңге
;
2.
сыйақының жылдық мөлшерлемесі –
7%;
3.
жоба уақытының есептік мерзімі –
5
жыл
;
Таблица
14 -
Источники финансирования проекта
Қаржыландыру
көзі, мың теңге
Мөлшері
Кезеңі
Үлесі
Өзіндік
қаражат
97961
01-06.13
34%
Несиелік қаражаттар
189 867
01.13-12.17
66%
Барлығы
287 828
100%
19-
кесте.
Несиелендіру шарттары
Көрсеткіштер
Мәні
Несие мөлшері
189 967
Жылдық пайыз
7,0%
Бөліп төлеу кезеңі
0
Жылына жасалатын төлем саны
12
Негізгі қарыз бойынша жылдық төлем
37 993
Инвестициялық салымдар
Өлшем
бірлігі
Бірлігі үшін бағасы,
мың теңге
Саны
Құны, мың
теңге
Жер құны
1
сотық
250
10
2 500
Өндірістік
жайлар құрылысы
1
ш.м
60,4
500
30 200
Технологиялар мен жабдықтар
сатып алу
Дана
230 479
1
230 479
Іске қосу жұмыстары
а/сағ
3 000
1
3 000
Айналымдық капитал
а/сағ
21 649
1
21 649
Барлығы инвестициялар
теңге
287 828
Балғын жеміс
-
жидектер мен көкөністерден концентраттар өндіру
43
15-
кесте. Несиені өтеу кестесі
Күні
Негізгі қарыз, мың теңге
Сыйақы, мың теңге
Жыл
басындағы
қалдық
Түсім
Жыл
басындағы
қалдық
Түсім
Жыл
басындағы
қалдық
Түсім
2 013
189 967
189 967
37 993
151 973
13 298 13 298
13 298
0
2 014
151 973
37 993
113 980
10 638 10 638
10 638
0
2 015
113 980
37 993
75 987
7 979
7 979
7 979
0
2 016
75 987
37 993
37 993
5 319
5 319
5 319
0
2 017
37 993
37 993
0
2 660
2 660
2 660
0
Барлығы
189 967
39 893
Балғын жеміс
-
жидектер мен көкөністерден концентраттар өндіру
44
11.
Жобаның тиімділігі
Жобаның табысты бөлігі негізгі қызметтен құралады, демек ветеринарлық қызмет
көрсетуден тұрады. Жобаның қаржылық үлгісінің табысты бөлігін есептеу қызметтің
бірлігіне орташа нарықтың баға бойынша жасалды. Атқарылатын қызметкер маржа 40%
шамасында деп жоспарланады.
21-
кесте. Кәсіпорын қызметтерінің көрсеткіштері
Көрсеткіштері
Көрсеткіштердің мәні, мың теңге
(2013-2017
жж
.)
Сату мөлшері арту қорытындысымен
1 402 901
Ақша ағымының таза құны
(NPV)
325 350
Таза табыс
арту қорытындысымен
132 129
Өнім
саудасынан түсетін жылдық валдық табыс
2017
жылы
377,1
млн. теңге
болады
.
Табыстың күтілетін бөлігі
(
табыс салығы төленгеннен кейін
) 2017
жылы жоба бойынша
137,6
млн. теңгеге жетеді
.
Пайданың нормасы салықтық
,
пайыздық
және орын алуы мүмкін инфляциялық
құбылыстарды ескере отырып есептелді
.
Тұтас алғанда жоба бойынша күтілетін ақша ағымы оң нәтижелі. Валдық кірістің
жоспарлық мөлшері жобаның операциялық қызметтеріне қатысты барлық шығында
жабады және жобаның табысты деңгейі
болады деп жоспарлауға мүмкіндік береді
.
Кәсіпорынның баға қалыптастыруы маржалық әдіспен орындалады. Осылайша, барлық
шығыстарды есептегеннен кейін өнімнің өзіндік құны анықталады, кәсіпорын маржалық
үстеме баға қосатын болады, ол қызметтің нарықтық
соңғы бағасын анықтауды
қамтамасыз етеді
.
Жобаның шығынсыздығына жасалған талдау кәсіпорынның тұрақтылық қорының
үлкендігін
көрсетті
(80 %
артық
),
бұл жобаның рентабельділігінің жоғары екендігін
білдіреді
(22-
кесте
).
22-
кесте. Жобаның шығынсыздығы
Кезең
2013
2014
2015
2016
2017
Қызмет
көрсетуден табыс
41 387 311 838 311 838 360 693 377 145
Баланстық табыс
-324 546
95 712
96 876 126 525 137 562
Қызметтің
толық өзіндік құны
48 463 113 183 114 473 125 245 129 397
Тұрақты шығыстар
26 814
29 119
29 349
29 372
29 375
Ауыспалы шығыстар
21 649
84 064
85 124
95 873 100 023
Шектік кіріс мөлшері
19 738 227 773 226 713 264 821 277 122
Пайдадағы шектік кіріс үлесі
0,477
0,730
0,727
0,734
0,735
Шығынсыздық шегі
56 224
39 866
40 369
40 006
39 977
Балғын жеміс
-
жидектер мен көкөністерден концентраттар өндіру
45
Кәсіпорынның
қаржылық
тұрақтылығының қоры
(%)
-36%
87%
87%
89%
89%
Шығынсыздық
136%
13%
13%
11%
11%
Жобаның қаржылық
-
экономикалық тиімділігін есептеу барысында дисконттық
мөлшерлеме
14%
болып қабылданды
.
Қаржылық
–
экономикалық үлгіні есептеу барысында
(
жоспарлау уақыты–
5
жыл
)
жоспарланған ақша ағымдары негізінрде жобаның қаржылық –
экономикалық тиімділігінің
көрсеткіштері төмендегідей болды
.
1)
Жобаның рентабельділігінің индексі
(PI) 2,56
болды, өз саласы бойынша жоғары
рентабельді, салынған капиталдың қайтарылымы орташа нарықтық екендігін білдіреді
;
2)
Ақша ағымдарының таза келтірілген құны жоба бойынша
(NPV)
–
325 350
мың теңге
.
Бұл көрсеткіш дисконтталған ақша ағымдарының оң деңгейде екендігін білдіреді, ол
жобаны жүзеге асырудан алынады, жобаның қаржылық қайтарымдылығының
жоғары
екендігін көрсетеді және жобаны инвестициялық тұрғыдан тартымды етіп танытады
;
3)
Рентабельділіктің ішкі нормасы
(IRR)
–
14,8%.
Дисконттау мөлшерлемесі
14%
болғанда қаржылық тұрақтылығы аса жоғары және саланың инфляциялық қысымы
салдарынан болатын құбылысқа төзімділіг жоғары
;
4)
Жобаның өзін
-
өзі ақтауының қарапайым мерзімі –
4,1
жыл
.
Тұтас алғанда, жобаның қаржылық
-
экономикалық тиімділігі бойынша алынған
көрсеткіштерге сүйенсек оның қаржылық тұрғыда жүзеге асыруға қабілеттілігі туралы және
қауіптер деңгейінің шартты екендігі туралы қорытынды жасауға болады
.
23-
кесте. Қаржылық
-
экономикалық тиімділігінің көрсеткіштері
Кірістіліктің ішкі нормасы
IRR
14,8%
Таза келтірілген табыс
NPV
325
350
Жобаның өзін
-
өзі ақтауының қарапайым мерзімі
-
PBP (
жыл
)
4,1
PV inv
252
481
PV oper
646
327
Рентабельділік индексі
PI
2,56
Балғын жеміс
-
жидектер мен көкөністерден концентраттар өндіру
46
26-
сурет. Жобаның өзін
-
өзі ақтауы
Алынған көрсеткіштер балғын жемістерден және көкөністерден концентраттар алу
жобасын экономикалық тиімді және жоспарланған шығындар
мөлшері орынды әрі тиімді,
экономикалық нәтижесі оң деп сипаттай алады
.
24-
кесте. Қауіпті
PESTEL
–
талдау әдісі бойынша бағалау
№
р
/
с
Қауіптің
атауы
Қауіпті
бағалау
1
Саяси факторлар
(Political)
Жоқ
Барлығы қауіп деңгейі
:
төмен
2
Әлеуметтік
факторлар
(Social)
Жоқ
Барлығы қауіп деңгейі
төмен
3
Экологиялық факторлар
(Ecological)
Экологиялық қауіпсіз өнім шығару
Барлығы қауіп деңгейі
төмен
4
Сыртқы ортаның экономикалық
факторлары
(Economic)
Салық салу мөлшерлері
Инфляция деңгейі
Өнімді
тарату бойынша коммерциялық тәуекелдер
Ұйымның
қаржылық тұрақтылығы
Барлығы қауіп деңгейі
:
төмен
5
Сыртқы ортаның технологиялық
факторлары
(Technological)
бәсекелестердің өзіндік бағаны төмендетуге,
өнімділікті
арттыруға мүмкіндік беретін жаңа
технологиялар енгізуі
Барлығы қауіп деңгейі:
төмен
6
Заңгерлік факторлар
(Legal)
Компания қызметіне әсер етуі мүмкін заңнамалық
өзгерістер
.
Барлығы қауіп деңгейі:
Орташа
7
Барлығы қауіп деңгейі жоба
Төмен
Балғын жеміс
-
жидектер мен көкөністерден концентраттар өндіру
47
Тұтас алғанда
PESTEL
әдісі
бойынша бағаланған қауіп деңгейі төмен деп бағаланды,
себебі қарастырылған қауіптер мен тәуекелдер орын алу бойынша жобаға тигізетін әсер
өте төмен
.
бойынша:
Балғын жеміс
-
жидектер мен көкөністерден концентраттар өндіру
48
12.
Әлеуметтік
-
экономикалық және экологиялық әсер
12.1
Жобаның әлеуметтік
-
экономикалық ахуалы
Тұтас алғанда әдісі бойынша бағаланған қауіп деңгейі төмен деп бағаланды, себебі
қарастырылған қауіптер мен тәуекелдер орын алу бойынша жобаға тигізетін әсер өте
төмен
.
Жоба бойынша жасалған талдаулар негізінде жобаны жүзеге асыру негізді деп айтуға
болады, себебі қатысушылар үшін, сонымен қатар болашақ инвесторлар үшін тартымды
да пайдалы деп саналады
.
Жобаның қаржылық үлгісінде келтірілген кешенді, экономикалық баға жобаның
қаржылық тұрғыдан қарағанда жүзеге асырылымды екендігін білдіреді
,
сонымен қатар
оның инвестициялық тартымдылығын көрсетеді, себебі жүзеге асырудан түсетін
экономикалық тиімділік деңгейі жоғары
.
Қаржылық
-
экономикалық үлгіде келтірілген жобаның қаржылық тұрғыда жүзеге
асырылымдылығы жобаның жүзеге асырылуының барлық қадамдарында жоба әкімшісінің
барлық кезеңдік шығындарды жабу үшін қаражаттың жеткілікті екендігін көрсетеді
(
есептік
кезең бойына
).
Жобаны жүзеге асырудың қандай да бір кезінде ақша қаражаттарының
тапшы болуы банкроттыққа ұшыратындығы мәлім
.
Осылайша, тиімді жобаның өзі ақша
қаражаттарының уақытша тапшылығы салдарынан құлдырап қалуы мүмкін
.
Келтірілген маркетингтік талдау негізінде іске қосылатын жобаның ел нарығында
алатын орны мен үлесі бар екендігін аңғаруға болады
,
себебі ол әлеуметтік тұрғыдан
маңызды және экономикалық тұрғыдан тиімді
.
Кәсіпорын барлық қызмет мерзімі бойына
өнімділікті, алармандар ағымын қолдап отыратын болады, сәйкесінше айналым деңгейі
де жоғары болмақ
.
Бұл міндетті шарттар сақталатын болса
(
білікті штатты сақтау
,
технологиялық үрдіс, жұмыс үлгісі
,
одан әрі дамуға салым
)
орташа мерзімдік және ұзақ
мерзімдік қызмет айтарлықтай жетістікті болады
.
Жобаны жүзеге асырудан болатын әлеуметтік және экономикалық пайда жоба жүзеге
асырылатын аймақтағы тұрғындардың өмір сапасының жақсаруына, әл
-
аухатының
артуына ықпал ететіндігін көрсетеді, бұны салық түріндегі бюджетке түсетін қаражаттан
да, пайда болатын жаңа жұмыс орындарынан да байқауға болады
.
12.2
Экологиялық ахуалы
Жобаны жүзеге асырудың барлық кезеңдерінде (инвестиция алдылық, инвестиция
барысындағы және қолдану кезіндегі кезеңдер) қоршаған ортаға келтірілетін әсер жоқ
,
сондықтан экологиялық сараптама жасау және қажетті шаралар әзірлеу қажет емес
.
Достарыңызбен бөлісу: |